Microsoft Word статистика лотин 14. doc

7.3. Regressiya tenglamasi statistik bog‘lanishlar
analitik ifodasining asosiy shakli 
Regressiya tenglamasi statistik bog‘lanishni ifodalaydi, ya’ni bu 
tenglama u belgining o‘rtacha darajasining o‘zgarishiga x belgining 
o‘zgarishi ta’siri ostida o‘zgarishini ifodalaydi.
Bu omil belgining turli qiymatlarida natija belgining guruh 
o‘rtachalarining matematik kutishini aniqlab beradi. 
To‘g‘ri chiziqli bog‘lanish mavjud bo‘lganda natijaviy belgi omil 
belgi ta’sirida bir tekis o‘zgaradi. Regressiya tenglamasi quyidagi 
ko‘rinishga ega bo‘ladi: 
Ux = a
0
, + a
1
x 
Bu yerda Ux - natijaviy belgining tekislangan qiymati (o‘zgaruvchan 
o‘rtacha). 

---

80 
To‘g‘ri chiziqli bog‘lanish tenglamasi keng ko‘lamda qo‘llaniladi, 
uning parametrlarini aniqlash va ularni ishlatish oson, lekin haqiqatda 
chiziqli bog‘lanish kam uchraydi. Shu sababli to‘g‘ri chiziqli 
bog‘lanishni tanlash oddiy emperik usul sifatida qaraladi.
Agarda emperik ma’lumotlar omil belgining ko‘payishi natijaviy 
belgining tezroq o‘tishiga olib kelsa, regressiya tenglamasi sifatida 
ikkinchi tartibli parabola tenglamasi olinadi.
Tenglama quyidagi ko‘rinishga ega
Ux = a
0
 + a
1
x + a
2
x
2 
Giperbola tenglmasi esa: 
х
а
а
Ух
1
1
0
+
=
 
yarim logarifmik egri chiziqli tenglama: 
Ux = a
0
 + a
1
 Logx
 
Ko‘p omilli (chiziqli) regressiya tenglmasi esa quyidagi 
ko‘rinishga ega: 
Ux = a
0
 + a
1