Microsoft Word tahorat ziyouz com doc

 
Juma namozi 
Juma namozi farzi ayn bo‘lib, u ikki rakatdir. Agar juma kuni peshin vaqtida azon 
aytilsa, har bir mukallaf musulmonga o‘z amalini tark qilishi, oldi-sotdisini qo‘yib, juma 
namozini o‘qish uchun masjidga qarab harakat qilishi qat’iy farz bo‘ladi. Juma 
namozidan oldin bir salom bilan to‘rt rakat, undan keyin ham to‘rt rakat namoz o‘qishlik 
sunnati muakkadalardan hisoblanadi. 
Jumaning vojib bo‘lish shartlari 
Juma namozini o‘qishi lozim bo‘lgan kishilarda ma’lum shartlar topilishi kerak: 
1. Hur-ozod bo‘lishi shartdir, qulga juma farz bo‘lmaydi. 
2. Erkak bo‘lishi shartdir, ayollarga juma farz emas. 
3. Balog‘atga yetgan bo‘lishi ham shartdir, go‘dakning garchi bo‘yi cho‘zilib qolgan 
bo‘lsa ham, juma farz bo‘lmaydi. Lekin uni ota-onasi xuddi boshqa farzlarga 
buyurganidek, jumaga ham buyurib turishlari lozim. 
4. Salomat bo‘lishi ham shartdir. Kasal kishiga juma farz bo‘lmaydi. 
5. Ko‘zi sog‘lom bo‘lishi ham shartdir. Ko‘zi ojizga juma farz emas. 
6. Ikki oyog‘i salomat bo‘lishi ham shart. Jumaga borishdan ojiz bo‘lib o‘tirib qolgan 
kishiga ham juma o‘qish farz bo‘lmaydi. 
7. Xotirjamlik ham shartdir. O’z nafsi uchun biror zolimning yoki biror fitnaningxavfi 
bo‘lsa ham, u kishiga juma namozi farz bo‘lmaydi. 
8. Shaharda istiqomat qilayotgan bo‘lishi ham shart. Shahar, deb uning taklif yoshiga 
yetgan aholisi eng katta masjidga to‘planganda sig‘maydigan darajada bo‘lgan makonga 
aytiladi. Va yana shu shaharning qozisi va yoki amiri bo‘lishi ham shartdir. Muqimlik 
ham juma namozini o‘qishlikni vojib qiladigan shartlardandir. Agar kishi musofir bo‘lsa, 
unga juma namozini o‘qishlik vojib bo‘lmaydi, lekin shu musofir borgan shaharda o‘n 
besh kundan ko‘proq turishni niyat qilsa, unga jumani o‘qish vojib bo‘ladi. Ya’ni, jumani 
o‘qish vojib bo‘lishi uchun o‘z vatanida bo‘lishi shart emas, balki musofir yurtda bo‘lsa-
da, u yerda iqomatni niyat qilgan bo‘lsa, jumani o‘qish vojibga aylanadi. Faqat shart 
shuki, iqomat niyat qilgan makoni jome’ masjididan taqriban ikki yuz metrdan uzoq 
bo‘lmasligi kerak. 
Kimga juma namozini o‘qish vojib bo‘lmasa, u jumaning o‘rniga peshinni o‘qiydi. 
Mabodo, jumani o‘qisa ham, durust bo‘laveradi, yana qaytarib peshinni o‘qimaydi. 
Ammo ayollar xoh keksalari bo‘lsin, xoh yoshlari bo‘lsin, jamoat bo‘lishlari makruhligi 
uchun jumaning o‘rniga peshinni o‘qiganlari afzaldir. Mazkur uzrlar sababli jumaning 

---

Ustoz va shogird (Imom Abu Hanifa va Imom Abu Balxiy savol-javobi) 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
62
o‘rniga peshinni o‘qiydigan kishilar imom juma namozini o‘qib bo‘lgandan keyin peshinni 
o‘qiganlari ma’qul. Chunki imom jumani ado qilmay turib, uzrlilar peshinni o‘qishlari 
makruh hisoblanadi. (Yana juma namozini o‘qiy olmaganlar o‘sha kunning peshinini 
yolg‘iz holda jamoat bo‘lmasdan o‘qishadi...- tarj.)