Mikrobiologiya va
Download 1.89 Mb.
|
Mikrobiologiya va immunologiya. S. Kurbanovа
- Bu sahifa navigatsiya:
- Qoqshol Botulizm Gazli ganjrixuiji
- BacHlaceae
- Qoqshol kasalligi profilaktikasi. AKDS vaksina, muskul orasiga 2 .
- (Adsorbsiyalangan
P. aeruginosa o'z hayot faoliyatida piotsinlar-bakteriotsinlar sintez qiladi. Bu moddalar grammusbat, grammanfiy bakteriyalarga bakteriotsid hamda sezilarli fungitsit ta’sirga ham egadir.
P aeruginosa yakunlovchi tashxisi morfologik, kultural (xarakterli pigment hosil qilishi), biokimyoviy (oksidaza testi). uglevodlami fermentlamasligi (glyukozani anaerob sharoitda parchalamaydi Hyu- Leyfson testi) va jelatinani yemirishi va boshqa xususiyatlariga asoslanib beriladi va boshqa bakteriyalar singari antibiotiklarga sezgirligi aniqlanadi. 191
(.E.coli, Proteus spp. va boshq.) ~a ‘I’'83 '”ansub bo,|S™ bakteriyalar bakteriyalar ham keltirib chiqaradi. a l,osl1 qdmaydigan anaerob Profilaktikasida ]. Tozalangan, adsobsiyalanoan « - anatoksindan trixloruksus kislota biJan chcrl !°кок^ anatoksini. Kativ adsorbsiyaJangan. Stafilokokk kasaJiikJ alyumini-v g'drooksidiga ishlatiladi. 3n akti\ hnmunizatsiyasida Stafilokokk vaksinasi (surunkali s r og-rigan bemorlarga davolash maqsadida) ^ 1,okokk infel Stafilokokk antifagini (stafilokokk ’ bemorlarga maxsus immunoterapiya maqs d' |П eks,"'cls* bilan og'rigan StafiJokokkga qarshi odam immunooj! к '!•'. Stafilokokk bakteriofagi (stafilokokk^ bemorlarga davolash va profilaktika maqsadid'T^41'381 Ь,,аП ri*an Stafilokokk bakteriofagi stafilokokkh3 • r manbavini aniqlashda ishlatiladi. Dik toksini (gemolitik streptokokk eritro^ei l- • • bo'lib. antitoksik immunitetni aniqlashda ishkuiiadh ^ tayyor,anSan Streptokokk bakteriofagi (streptokokk inf.L ’• • •, bemorlarga davolash va profilaktika maqsadida) e s,yasi 1 an °8 ngan Jarohat infeksiyalarini keltirib chiaaruvnh; n , гч ... ... ,4 ,u'c,n anaerob bakteriyalar Clostridum avlodiga kiruvchi jarohat anaemN , + tavoqchalar shaklida bo'lib, bir-biridan tayoqchalar ^' 'уП,к’ joylashishi, hivchin va kapsula hosil „•,££ _"n^™V xususiyatlari bilan farq qiladi (54-rasm). Qoashol antigen nl. J - I** * -I • i ~ , VoqsnoJ qo zg*atuvchisinine ziga xos belgi lari quyidagicha: Gr+ tayoqcha, peritrix xivchini bor sporasi terminal joylashgan, baraban tayoqchasiga o'xshash. kapsula hosil qilmaydi. Kultural xususiyatlari boshqa anaeroblardan farq qilmaydi biokimyoviy xususiyatlari sust nvojlangan. Kuchli ekzotoksin ishlab chiqaradi. Toksini kasallikning asosiy patogenezini namoyon qiladi. Ta’sir mexanizmiga qarab 2 ga bo‘Jinadi. 1-TetanoIizin — eritrotsitlarni lizis qiladi. 2.Tetanospazmin — nerv to qimasini shikastlaydi va ko'ndalang targ'il muskullarning qisqarishi 'uzatiladi. Kasallik odamlarga bemor odam va hayvonlardan ifloslangan uPioq, teri orqali yuqadi. Kasallik asosiy belgi lari bakteriya va uning 192 toksini qonga o'lib. butun organizmga tarqalishidan namoyon bo'ladi. Dastlab chavnash va mimika muskullari qisqarishi kuzatiladi. Kevin periferik nerv tolalari orqali orqa miya oldingi shoxlarini shikastlab harakat markaziga boradi. Natijada ensa. orqa. qo‘l. oyoq musqullari qisqarib bemor tanasi egilgan yoy shaklida egilib qoladi. ammo esi joyida qoladi. O'lim asfiksiyadan kelib chiqadi. Qoqshol Botulizm Gazli ganjrixuiji 5 4-rasm. Qoqshol qo'zg'atuvchisining laboratoriya tashxisi Qoqshol kasalligi qo‘zg‘atuvchisining taksonomiyasi. BacHlaceae oilasi. Clostridium avlodi, Clostridium tetani. Qoqshol kasalligida olinadigan asliv <>: inteksiya kirgan joydagi to'qimadan olingan parcha. yiring. yaraning bog'lov materiali. Anaerob sharoitda Kitta-Tarotssi muhiti. Villis-Xobbs muhiti. Vilson-Bler, anaeroblar uchun Veynberg oziq muhitlarida. 37'С da 3-4 sutka davomida o'stiriladi. zich oziq muhitda R-ko'rinishli ingichka o'simtalar hosil qiladi. suyuq muhitni loyqalantirib. o'ziga xos ga/ hosil qiladi. Kultura sofligini tekshirish uchun Kitta - Tarotssi muhitiga ekiladi. qiya qotirilgan qandli agarga ekib. sof kultura ajratib olinadi va morfologik, tinktorial, antigen xususiyatiga qarab turigacha identifikatsiya qilinadi. Bakterioskopik usul 1 .Bakteriologik laboratoriyada biologik ashyo infeksiya kirgan joydagi to'qimadan olingan parcha, yiring. yaraning bog'lov materiali.tuproq tekshiriladi. Buyum oynachasi ustida bakteriologik surtma tayyorlanadi. Tegishli bo'yoqlar yordamida bo'yalib, xona haroratida quritiladi. 193
4.Immersion yog* tomiziladi va mikroskopda ko'riladi. Bunda ko‘rish maydonida Grammusbat. to*g'ri. harakatchan tayoqchalar (mikroorganizmlarning harakatchanligini osilgan tomchi. ezilgan tomchi) ko‘riladi. Qoqshol qo^g^tuvchisi spora hosil qiladi. uni Ojeshko usulida bo‘yab o‘rganiladi. Mikroorganizmlarning morfologik va tinktorial xususiyatlariga ta'rif beriladi. Bakteriologik usul. Ashyo tegishli oziq muhitlarga anaerob sharoitda Tarotssi muhiti. Villis-Xobbs muhiti. Vilson-Bler, anaeroblar uchun Veynberg muhiti (zich oziq muhitda R-ko‘rinishli ingichka o'simtalar hosil qiladi, suyuq muhitni loyqalantirib, o'ziga xos gaz hosil qiladi) oziq muhitlarda, 37°C da 3—4 sutka davomida o'stiriladi. Tekshiriladigan material 2 qismga bo'linadi: 1-maxsus oziq muhitga sof kultura ajratib olish uchun. 2- biologik sinama uchun oq sichqonning orqa oyog‘i muskuli orasiga yuboriladi. Biologik usul: qoqshol kasalligini aniqlashda asosiy usul hisoblanib, bunda qoqshol mikrobining toksini aniqlanadi. Bunda tekshirilayotgan ashyo chinni idishda qum bilan yaxshilab yoziladi va zaharni ajratib olish uchun natriy xloridning izotonik eritmasini quyib aralashtiriladi. keyin esa qog‘oz filtrlardan o‘tkaziladi. Filtrdan o‘tgan suyuqlikning bir qismi antitoksinli zardob bilan aralashtiriladi va nazoratdagi oq sichqonlar muskuli orasiga yuboriladi; sinalayotgan oq sichqonlarga esa faqat filtrdan o‘tgan suyuqlikning o‘zi yuboriladi. Sinalayotgan sichqonlar, agarda tekshirilayotgan ashyoda zanar bo'lsa 1-kundan keyin yuqoriga ko‘tarilib boruvchi tipik qoqshol manzarasi bilan o‘lib qoladi. Nazoratdagi sichqonlar esa tirik qoladi, chunki antitoksinli zardob (anatoksin) ta’sirida zaharini nevtrallanish reaksiyasi bo‘lib o‘tadi. Qoqshol kasalligi profilaktikasi. AKDS vaksina, muskul orasiga 2. ’ ui j emlash, qayta emlashlar ADS-M bilan 7 16-17. 26, 46 zardobi °нЬ b0r,ladi' Q°qsh0lda ad^--bsiyalangan qoqshol anatoksini. zardob va odam immunoglobulinlaridan foydalaniladi. Qaztj ga"grena *}° atuvchisining laboratoriya tashxisi Clostrirfi ,'е"а sal1'8' q°‘zg‘atuvchilarining taksonomiyasi: sardelli U™a Z j- a°S'ridium Perfri»gens, Clostridium novyi. Cl. septicum. * Wm ramosum’ c"°stridium histolyticum, Clostridium 194
Bakterioskopik usul. 1.Bakteriologik laboratoriyada biologik ashyo ezilgan. nekrozga uchragan to’qima. shish ichidagi suyuqlik, bog'lov materiali. jarrohlik ipagi. ketgut, kivim. tuproq tekshiriladi. Buyum oynachasi ustida yara selidan bakteriologik surtma tayyorlanadi. Tegishli bo'yoqlar yordamida (Ojeshko usuli) bo'yalib. xona haroratida quritiladi. 4.Immersion vogi tomiziladi va mikroskopda ko'riladi. Bunda ко iish maydonida уirik, Grammusbat.to'g’ri. hujayrada subterminal joylashgan sporalar ко‘ri ladi. Bakteriologik usul. Ashyo maxsus muhitlarga ekiladi, sof kultura ajratib olinadi, morfologiyasi. kapsula hosil qilishi, fermentativ xususiyatlari bo4'icha identifikatsiya qilinadi. Biologik usul. Tekshirilayotgan imVorialda ekzotoksin borligini tekshirish uchun oq sichqonga bulonda o'stirilgan kultuianing filtiati yoki bemorning qoni yuboriladi. Neytrallash usuli. Oq sichqonlarga toksinni antitoksik zaidob bilan qo'shib yuboriladi. Profilaktikasida. 1 .Adsobsivalangan qoqshol anatoksini. Qoqshol ekzotoksinidan tayyorlangan. Qoqsholga qarshi aktiv immunizatsiyada ishlatiladi. ADS. AKDS (Adsorbsiyalangan ko'kyo'tal bo'g'ma - qoqshol vaksinasi. Vacctmim pertussico-diphtherico-fetanicum alumimo Hydroxydato adsorptum) tarkibiga kiradi. Bundan tashqari, qorin tifi (O va Vi antigenlari) \a sektaanatoksinlar (botulizm А, В. E tiplari. qoqshol va gazli gangrena (peifringens A tipi va edematiens). 195 Qoqsholga qarshi zardob (otlarni qoqshol anatoksini bilan giperimmunizatsiyalash orqali olingan). Qoqsholga qarshi odam immimoglobulinlari(donor odamlar gamma- globulinlaridan tayvorlanaan). Gangrenaga qarshi zardob (otlarni gazli gangrena anatoksini bilan giperimmunizatsiyalash orqali olingan). Amaliy mashg‘ulot amaliy ish. Stafilokokk agarli kulturasidan surtma tayyorlash va Gram usulida bo‘yab morfologik va tinktorial xususiyatlariga baho berish va letsitinaza aktivligini ko'rish uchun shubhali koloniyalardan I S ГА (tuxum sarig'i qo'shilgan tuzli agar) gu cjaytu ekish. ■Axs <,idan surima tayyurlnsh va Grain usulida /fiOrf’ologik va tinktorial xususiyatlariga baho beris/i va gemolitik aktivligini ko’rish uchun shubhali koloniyalardan QA (qonli agar) ga Download 1.89 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling