Mil. IV asr boshlari – Koguryo qirolligi xitoylarni o’z yerlaridan quvib chiqardi; iv–xv asrlar

456-yil Kidariylar davlatining sosoniylar zarbasiga
uchrashi

456. 
     yil Eftalilar tomonidan “Xitoy”ga elchi yuborildi
     

476-yil - G`arbiy Rim quladi;
V asrning 20-yillaridan VI asrning 70-yillarigacha
bo‘lgan davrda O‘rta Osiyoda eftaliylar davlati faoliyat
ko‘rsatgan.
V asrning ikkinchi yarmi va VI asrning boshlarida
Eftallar davlati O‘rta Osiyo, Afg’oniston, hozirgi
Pokiston, Shimoliy Hindiston va Sharqiy Turkiston
hududlarini o‘z ichiga olgan
484-yil Pero’z eftallarga qarshi yurishi va bu halok
bo’lishi bilan tugagan
486-yil - Xlodvig franklar davlatiga asos soldi;
V asr oxiri — VI asr boshlarida Xorazm, So‘g‘diyona,
Choch va Toxariston viloyatlarida hashamatli binolari
bo‘lgan alohida-alohida qo‘rg‘onlar yuzaga kelgan.
527-565-yillar - Vizantiyada Yustinian I davri;
531-579-yillar Sosoniy Xusrav I Aneshervon davri
534-yil - Yustinianning harbiy yo`lboshchisi
Velisariyning vandallar davlati ustiga yurishi;
V asrda Darg‘om kanali barpo etilgan
V–VI asrlarda sug‘d, xorazm va eftal yozuvlari
tarqalgan.
V asrda O‘rta Osiyoda shishasozlik rivojlangan.
VI asr o‘rtalarida Oltoy va Janubiy Sibirda yashagan
turkiy qabilalarni birlashtirgan Turk xoqonligi vujudga
keldi.
552-yil Bumin xoqon deb e’lon qilinishi va “Turk
xoqonligi” vujudga kelishi
555-yil Turk xoqonligi Sirdaryo va Orolgacha bo’lgan
yerlarni bosib oldi
563-yil-Turklar eftallar davlatiga bostirib kirdi.
563-567-yillar Turklar Eftallar davlatiga bosirib kirishi
va Eftallar davlatini tugatilishi
VI asrda Chirchiq, Zarafshon, Qashqadaryo va
Amudaryo havzalarida o‘ndan ortiq voha hokimliklari
mavjud edi.