ShTD uy xoʻjaliklari tomonidan iste’mol (C) va jamgʻarish (S) uchun ishlatiladi.
ShTD =C + S
Makroiqtisodiy tahlilda uy xoʻjaliklarining ShTD va Yalpi milliy tasarrufdagi daromad (YaMTD) koʻrsatkichlari oʻzaro farqlanadiYaMTD= YaMD + Xorijdan olingan sof transfertlar
Xorijdan olingan sof transfertlar = Mamlakat tashqarisidan olingan transfertlar – Mamlakatdan tashqariga berilgan transfertlar)
Yalpi milliy tasarrufidagi daromad yakuniy iste’mol va milliy jamgʻarish uchun ishlatiladi.
YaMTD = Yakuniy iste’mol + Milliy jamgʻarmalar
Yakuniy iste’mol uy xoʻjaliklarining iste’mol xarajatlaridan tashqari hukumatning iste’molga xarajatlarini ham oʻz ichiga oladi.
Nominal va real YaIM
Iqtisodiyotda mavjud boʻlgan inflyatsiya jarayonlari YaIMni hisoblashni qiyinlashtiradi. Bu koʻrsatkich dinamikasi bir vaqtning oʻzida ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar miqdor va baho darajalarining oʻzgarishini ifodalaydi. Bu shuni bildiradiki, YaIM miqdoriga bir vaqtning oʻzida ham ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarning fizik hajmi, ham baho darajasi oʻzgarishi ta’sir koʻrsatadi.
Baholar indeksini yoki inflyatsiya darajasini hisoblash uchun:
- deflyator (Paashe indeksi);
- iste’mol narxlari indeksi (Laspeyres indeksi);
- sanoat ishlab chiqarish baholari indekslari hisoblanishi lozim.
Deflyator koʻrsatkichi quyidagi formula bilan hisoblanadi:
Do'stlaringiz bilan baham: |