“milliy istiqlol g’oyasi huquq va ma’naviyat asoslari” ta’lim yo’nalishi

Kirish. 
Mavzuning dolzarbligi. So'nggi yillarda respublikamizda davlat soliq 
xizmati organlari uchun kadrlar tayyorlash tizimini takomillashtirish, yuqori 
malakali kadrlar tayyorlash yuzasidan kompleks chora-tadbirlar amalga 
oshirilmoqda. Soliq organlari inspektorlarining asosiy faoliyati byudjetga 
undiriladigan soliqlar, yig'imlar va davlatning maqsadli fondlariga to'lovlarning o'z 
vaqtida va to'liq undirilishi ustidan nazorat o'rnatishidir. Bundan tashqari soliq 
nazorati avvalo, soliq to'lovchilarning qonunga bo'ysinish ko'nikmasini 
tarbiyalashi, hamda soliq to'lovchilarda soliq ob'ektlarini yashirishdan ko'ra uni 
vaqtida va to'liq to'lash to'g'riroq ekanligini anglatishi kerak. O'zbekiston 
Respublikasi Prezidenti ta'kidlab o'tganidek "Ularning bosh vazifasi nafaqat 
byudjetga soliqlarning o'z vaqtida va to'liq undirilishini ta'minlash, balki soliq 
huquqbuzarliklarining oldini olish maqsadida soliq to'lovchilarga doimiy yordam 
berishlari va ularni o'qitishlari muhimdir"
1
Kurs ishining dolzarbligi shundaki ta'lim jarayonini Davlat ta'lim standartlari 
va o'quv metodik adabiyotlarning yangi avlodi bilan ta'minlash talablari talaba va 
magistrlar uchun yangi adabiyotlarni yaratishni taqozo qilmoqda. Shu jihatdan 
mazkur kurs ishi muhim ahamiyatga ega.
Hozirgi paytda soliq nazorati yuritish tartibini, uni samarali tashkil etishni, 
korxonalarda ichki soliq nazoratini o'rnatish tartibini bilish va takomillashtirish 
nafaqat soliq inspektorlari balki tadbirkorlik sub'ektlari, buxgalterlar, auditorlar 
uchun ham muhimdir. 
Mazkur kurs ishi soliq nazoratini tashkil etish yuzasidan qabul qilingan 
qonunlar, nizomlar, O'zbekiston Respublikasi Prezidentining soliq nazoratini 
erkinlashtirish yuzasidan farmonlari, qarorlari va boshqa me'yoriy xuquqiy 
hujjatlarni o'z ichiga olgan. 
Muammoning o’rganilish darajasi. Soliq huquqi fanidan ”Yuridik shaxslarni 
soliqqa tortishda soliq idoralari nazorati” mavzusining o’qitilishidan kelib chiqqan 
holda “Soliq huquqi, soliq nazorati tushunchalari, xususiyatlari va umumiy soliq 
huquqi tizimida tutgan o’rni, soliq huquqi fanining rivojlanish tarixi, soliq 
huquqining asosiy yo’nalishlari va prеdmеti, soliq huquqining tamoyillari, 
manbalari, usullari va tizimi” masalalari yuzasidan mavjud ilmiy adabiyotlar, 
nashrlar va darsliklar tahlili shuni ko’rsatdaki, soliq huquqining ushbu 
yo’nalishlari bo’yicha ko’plab olimlar, mutaxassislar, huquqshunoslar va 
1
I.A.Karimov. Bosh maqsadimiz - jamiyatni demokratlashtirish va yangilash, mamlakatni 
modernizatsiya va isloh qilishdir. - T.:O'zbekiston 2005. 

---

4 
pedagoglar tomonidan ilmiy izlanishlar olib borilgan va samarali natijalarga 
erishilgan.
Masalan, Aliev S
2
, Isroilov В
3
, Isroilov I. Muradov F
4
, Juraev A
5
,
Toshmurodova B.E
6
, Anoshkina V., Minibaev T
7
, Tixonov D.N
8
, Porollo
E.V
9
, Porshnev A.G
10
va boshqa ko’plab mutaxassislarning ilmiy izlanishlarida, 
kitoblarida hamda o’quv va uslubiyqo’llanmalarida soliq va soliq huquqiga oid 
masalalar o’rganilgan. Biroq “Soliq huquqi”ning ”Yuridik shaxslarni soliqqa 
tortishda soliq idoralari nazorati” yo’nalishi bo’yicha aniq ilmiy izlanishlar olib 
borilmagan.