Минерал боғловчи моддалар

Қурилиш гипсининг хоссалари. Гипс сув билан қориш­тирилгандан кейин, у тезда қуюқлашиб қотади. Гипснинг қотиш жараёнида унинг ҳажми 1 % чамасида кенгаяди. Бу ундан меъморий буюмлар тайёрлашда, ёриқларни беркитишда ва бошқа мақсадларда ишлатишга қулайлик туғдиради. Давлат стандартларида кўрсатилишича қурилиш гипси қуюқла­нишининг бошланиши 4 дақиқадан кейин, охири 30 дақиқагача бўлиши керак. Гипснинг қуюқланиш даврини узайтириш учун унга махсус сусайтирувчилар қўшилади. Коллоид эритма ҳосил қилувчи ярим сувли гипснинг (зичлиги 2,5–2,8 г/см³ уюм тарзидаги ҳажмий оғирлиги 800–1100 кг/см³) эриш тезлигини сусайтирувчи суяк елими, казеин, желатин, глицерин, магний, кальций тузлари ишлатилади. Гипснинг қуюқланиш даврини узайтириш учун 60°С гача иситилган сув ҳам ишлатиш мумкин.
1-жадвал
Қурилиш ва қолипбоп гипс учун техник шартлар

Кўрсаткичлар	Қурилиш гипси
	1-нав	2-нав	3-нав
Қуюкланиш даврининг бошланиши, дақиқадан кейин	4	4	4
Қуюкланиш даврининг охири, дақиқадан олдин	30	30	30
Майдалик даражаси, галвирдаги қолдиқ оғирлигига нисбатан, %	15	20	30
1,5 соатда қотган намунанинг эгилишдаги мустаҳкамлиги, кг/см^2	27	22	17
1,5 соатда қотган намунанинг сиқилишдаги мустаҳкамлиги, кг/см^2	55	45	35