Ministrligi


-keste. Intellekttiń tiykarǵı belgileri


Download 1.58 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/89
Sana09.02.2023
Hajmi1.58 Mb.
#1181247
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   89
Bog'liq
2. Пед.шеберлик (укув кулланма) P (2)

2.1-keste. Intellekttiń tiykarǵı belgileri 
2.2-keste. Oqıtıwshı iskerligine tárip 
INTELLEKTIŃ TIYKARGÍ BELGILERI 
dóretiwshilik 
pikirlew tezligi 
sheberlik 
Oqıtıwshı iskerliginde 
miynettiń materiallıq 
hám ruwxıy ónimin 
jaratıw, joqarı 
nátiyjelerge erisiw 
qábileti 
Ta‟lim-ta‟rbiya 
procesinde jańa 
halatqa tez hám 
durıs múnasibet 
bildiriw, iskerlikti 
tańlawda oylawdıń 
tezligi 
Pedagogikalıq 
iskerlikte erisilgen 
tabıslar ólshemi, 
kásiplik bilimlerdi 
tolıq biliw qábileti 
Tereń qabıl etiw jańa 
bilimlerdi ózlestiriwde 
is-háreketlerdiń 
áhmiyetine tereń kire 
biliw sebebin túsiniw, 
ilimiy bilimine iye bolıw 
Eplilik- bir ideyadan 
basqasına, sol sebepten 
ózinikine qarama-qarsı 
bolǵan ideyaǵa óte alıw 
qábileti 
Kritikalıq – bilimlerdi 
hám hádiyselerdi 
úyreniwde obektiv 
ba
halaw, oylawı hám 
sheshimlerde guman 
oyatıwı 
Pikirlew – ámeliyattaǵı intellekt 
Aqılıy tereńlik – 
mashqalasın 
basqa hádiyseler 
menen óz ara 
baylanısta qabıl 
etiw qábileti 
Tezlik – 
mashqalalardı 
sheshiw tezligi, 
kásipke tiyisli 
pikirlerdi islep 
shıǵarıw qa‟bileti 
Túp nusqalıq – 
jańa ilimiy 
pikirlerdi 
jaratıwǵa 
bolg‟an umtılıw 
Tırısqaqlıq – 
bárhama 
úyrenilip atırǵan 
mashqalanıń eń 
jaqsı sheshimin 
tabıw kerek 
OQÍTÍWSHINIŃ INTELLEKTLIK ÓZGESHELIKLERI 
Intellekt – latınsha intellecuis –ańlaw, 
túsiniw, iyelew. Individual aqlıy qábiletlerine 
qaraǵanda quramalı dúziliw 
29


İnsandaǵı biliwı hám meyillik belgileri procesiniń jıyındısı, 
talantınıń joqarı shoqqısı –onıń intellektin belgileydi. «İntellekt – bul 
aqıl menen is kóriw, racional pikirlew hám turmıs mashqalaların 
sheberlik penen ámelge asırıwdıń global qábileti» (Veksler), yaǵnıy 
intellekt insan ózin qorshaǵan ortalıqqa tolıq úlesi alıw qábileti dep 
qaraladı.
İntellekttiń 
quramındaǵı 
dúzilisi 
ilimpazlar 
tárepinen 
tómendegishe táriplenedi: 
Biraq, insandaǵı tábiyiy ılayıqlı is-háreketleri kásiplik 
xızmetiniń nátiyjeli alıp barılıwın támiyinleydi. İnsan ózindegi 
ılayıqlı is-háreketlerin bárqulla rawajlandırıp barıwı kerek, bul bolsa 
ǵayratlı kásiplik procesinde ámelge asırılıwı múmkin.
Respublikamızdıń Birinshi Prezidenti İ. A. Karimovtıń 
kórsetiwinshe: «Biz ekonomikalıq ońlanıw, ekonomikalıq tikleniw
ekonomikalıq rawajlanıwda mánáwiy ańlaw, mánawiy pákleniw, 
mánáwiy joqarılaw háreketleri menen hár tárepleme sáykes bolıwın» 
qáleytuǵın bir waqıtta jasap atırmız. Bul bolsa jaslardıń tálim-
tárbiyası menen shuǵıllanıp atırǵan kásip iyelerin joqarı kásiplik 
tayarlıqqa, 
ideyalıq-siyasiy 
shólkemlestiriwshilik 
hám 
basqarıwshılıq tájiriybelerine iye bolıwı lazımlıǵın talap etpekte. 
Sonday-aq, bul halat bilimlendiriw sisteması hám kásip-óner 
bilimlendiriwi mákemeleri janalanıp atırǵan, tálim-tárbiyanıń 
mazmunı, forması, usılları, quralları jıynaǵına, oqıw-tárbiya 
procesine ózbekshe úrp-ádetler kirip barıp atırǵan bir sharayatta júz 
bermekte. Bul ózgerisler hár bir oqıtıwshını jańasha pikirlewge
shıǵısqa tán jumıs alıp barıwǵa, isbilermenlikke, ruwxıy-
aǵartıwshılıq jumıslardıń qatnasıwshısı bolıwǵa baǵdarlaydı.
Pedagogikalıq qábiletler óz funkciyasına qaray ulıwma hám 
arnawlı túrlerge bólinedi. Ulıwma qábiletler bar bolǵanda oqıtıwshı 
óziniń pedagogikalıq kásiplik xızmetin tolıq iyelep, sheberlik penen 
alıp barıw menen birge, basqa túrli xızmetler menen de tabıslı 
shuǵıllanadı. Ulıwma qábiletke iye bolǵan oqıtıwshılar tálim-tárbiya 
procesinde hár qanday qıyınshılıq hám qarama-qarsılıqlardı 
qıynalmastan jeńedi.
Oqıtıwshınıń pedagogikalı qábiletin analizlegen N. V. Kuzmina 
bılay dep jazadı: «Tálim-tárbiyada júz beretuǵın kóplegen 
kemshilikler oqıtıwshı óziniń pedagogikalıq qábiletiniń ámeliy 
30


jónelislerin jaqsı bilmewi, talanttıń oqıtıwshıda joqlıǵı nátiyjesinde 
júz beredi».
Arnawlı qábiletke iye bolǵan oqıwshılar tek ǵana ózleri iyelegen 
kásiplik jónelisleri boyınsha belgili bir xızmet penen nátiyjeli 
shuǵıllanadı.

Download 1.58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   89




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling