MisamarTi: Tbilisi, xidis q.#1


Download 0.56 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/18
Sana03.09.2017
Hajmi0.56 Mb.
#14820
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18

patrik ziuskindi

25
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017
vios, Tu ra icis aleqsandre make-
donelze, romelzec uamravi wigni 
aqvs wakiTxuli an aswlian omze da 
dasZens, rom araferic ar icis. bo-
los am fiqrebiT da gaxsenebis mc-
delobebiT daRlili gmiri ixsenebs 
erTi leqsis bolo frazas, romlis 
arc avtori axsovs, arc saTauri, 
Tumca moTxrobis dasawyisSi amave 
leqsis saTauris nawili axsendeba _ 
apoloni. bolo fraza ki ase JRers: 
„Sen unda Secvalo Seni cxovreba!“ 
gaTviTcnobierebuli mkiTxveli 
mixvdeba, rom saubaria rainer maria 
rilkes leqsze „apolonis arqau-
li torsi“ (`
Archaischer Torso Apollos“ 
1908): „Du mußt dein Leben ändern“. 
patrik ziuskindis narativi oTxive 
SemTxvevaSi agebulia legatos prin-
cipze, misi sintaqsis da semantikis 
datvirTva izrdeba pirvelidan meoT-
xe moTxrobamde, icvleba aseve nara-
tivis temporitmi da yovelive amas 
amave mzardi principiT Tanxlebas 
uwevs ironiuli intonireba. 
rac Seexeba am moTxrobebis na-
rativs da diegeziss, minda oriod 
sityviT ganvmarto:
`diegezisi~ berZnuli sityvaa 
 
da monaTxrob ambavs niSnavs. i. 
lintveltis Tanaxmad, Txrobis he-
terodiegeturi da homodiegeturi 
tipebi Txrobis or ZiriTad bazi-
sur formas an saxes warmoadgens. 
heterodiegeturi Txrobisas mTx-
robeli ar gvevlineba monaTxrob 
ambavSi, rogorc aqtori, e.i. is ar 
gamodis moqmedi piris funqciaSi, 
xolo homodiegeturi Txrobis-
as erTi da igive personaJi ormag 
funqcias asrulebs: is, erTi mxriv, 
aris naratori (me mTxrobeli _ 
Je-narrant) da amdenad pasuximge-
belia (mo)Txrobis organizaciaze, 
amave dros igive personaJi gvecxa-
deba aqtoris rolSi, (me, romlis 
Sesaxebac mimdinareobs Txroba _ 
Je-narre) da monaTxrob ambavSi 
moqmedi piris rols asrulebs. 
  problema  mTxrobeli piris po-
ziciaSi ki ar mdgomareobs, aramed 
mkiTxvelis orientirSi, romelic 
miiRweva Txrobis fokusis, anu ima-
ve Tvalsazrisis (point of view, Gesicht-
spunkt) manipulirebis xarjze an su-
lac misi saSualebiT. Tvalsazrisis 
problema i. lintveltma daiyvana 
diskursebis tipologiis sakiTxam-
de, anu diskursiul tipologiam-
de, amasTan, man gaaerTiana mis mier 
gamoyofili ori ZiriTadi Txrobis 
forma (heterodiegeturi da homo-
diegeturi) aqtorialuri, auqto-
rialuri da neitraluri Txrobis 
tipebTan, ramac mTlianobaSi Sead-
gina misi naratiuli tipebis sqema. 
oriod sityva auqtorzec: auqto-
ri _ (laT. auctor) niSnavs Semqm-
nels, Semoqmeds, mwerals. narato-
logiis terminia, romelic 1915 
wels SemoiRo f. k. Stancelma da 
romelic ukve Semdgom  aitaces da 
ganavrces sxva mecnierebma. es ter-
mini Tavisi mniSvnelobiT utolde-
ba abstraqtul avtors, f. k. Stan-
celma cneba „auqtori“ SemoiRo 
imisaTvis, rom gaemijna sxvadasxva 
naratiuli tipi, anu ganesazRvra da 
gamoekveTa saTxrobi masalis pre-
zentaciis xerxebi imis mixedviT, 
Tu vin warmoadgens mkiTxvelisaT-
vis Txrobis procesSi orientaciis 
centrs. sxvagvarad rom vTqvaT, 
auqtori  aris mxatvruli nawarmo-
ebis organizatori, is sTavazobs 
mkiTxvels Tavis interpretacias, 
Tavis Tvalsazriss mosaTxrob da 
saTxrob movlenebsa da moqmedebeb-
ze, romelic gamoixateba sxvadasxva 
personaJis mier. 
im SemTxvevaSi, rodesac saqme 
gvaqvs mxatvrul teqstTan, ro-

26
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017
melSic Txroba mimdinareobs  me-
same pirSi, saqme gvaqvs Txrobis 
heterodiegetur auqtorialur 
tipTan, xolo im SemTxvevaSi, ro-
desac mxatvrul teqstSi Txroba 
mimdinareobs pirveli pirSi, saqme 
gvaqvs homodiegetur auqtorialur 
tipTan.
lintveltiseuli sqemis Tana-
xmad, SeiZleba vTqvaT, rom pirve-
li moTxroba „swrafva siRrmisaken“ 
dawerilia mesame pirSi da warmoad-
gens auqtorialur heterodiege-
tur tips.
meore moTxroba _ „Serkineba“ 
dawerilia mesame pirSi da warmoad-
gens auqtorialur heterodiege-
tur tips.
mesame moTxroba _ „metr miusa-
ris anderZi“ dawerilia pirvel 
pirSi (me _ mTxrobeli _ Je-narrant) 
da warmoadgens auqtorialur ho-
modiegetur tips (Tu ar CavTvliT 
epigrafsa da boloTqmas, rac avto-
ris omniprezenciaze metyvelebs). 
meoTxe moTxroba _ „literatu-
ruli amnezia“ dawerilia pirvel 
pirSi (me _ mTxrobeli _ Je-narrant) 
da warmoadgens auqtorialur ho-
modiegetur tips. 
  
daskvnis saxiT SeiZleba iTqvas, 
rom am oTx moTxrobas aerTianebs 
rogorc naratiuli tipebis Tana-
mimdevroba, aseve Tematurobac 
_ simartove da kompleqsebis Tu 
fobiebis daZleva, rac logikur 
struqturas iZens maT Tanmimdev-
robaSi: adamianis survili _ Cawvdes 
sxva adamianebs Soris cxovrebis 
arsis siRrmes, brZoliT moipovos 
da daimkvidros Tavisi adgili, an-
derZiT gadasces STamomavlobas 
mis mier dagrovili codna da dak-
virvebebi da bolos TiTqosda dai-
viwyos yvelaferi, rac ki ram uTq-
vamT da gaukeTebiaT mis winaprebs. 
mexsierebaSi mxolod erTi senten-
ciaRa rCeba: `Sen unda Secvalo Seni 
cxovreba!~ 

27
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017
baTu danelia
sxva xalxi
vuZRvni axalgazrdobas
sxva xalxis ismis aq Jriamuli.
galaktioni
poetis erTi leqsi
poetis erTi leqsi
sxvaxalxi movida, sruliad sxvaxalxi, 
sxvanair gagebiT, sxvanair maRalxmiT, 
sxvagvarad sduman da usmenen laparaks, 
aseve swuxan da xaroben 
sxvagvarad, 
sxvagvari TvalebiT gascqeren sivrceebs 
da sxvagvar dadian! da sxvagvar icmeven! 
da sxvagvar igeben yofnas da aryofnas, 
da sxvafer aqceven sityvebsac Jargonad 
da sxvafer isvrian mzerasac iribuls, 
xolo Cven gvgonia, isini piruku 
Svrebian yvelafers, rasac Cven vSvrebodiT 
da CvenTvis rac niSnavs 
revanSs da nepotizms, 
maT Rims gvris. maT vnebebs ekoc da kepotic 
ver acxrobs. isini qarxniT da depoTi 
ar iamayeben, magram maT gamjdari 
eqnebaT Zval-rbilSi simarTlis laSqari, 
naTeli gonebac da didi Segnebac, 
madlic da gaZlebac uzRvavi eqnebaT 
da swored amitom, sworedac amitom 
Cven, unayofoebs, amaod hyvaviTo, 
gvetyvian isini uTuod xvalanzeg, 
radgan, romc ekidon bewvze da balanze, 
mSobliur miwa-wyals erT bewos, erTcidas 
aravis miscemen milion vercxlisda 
milion oqrosTvis da arsad, arasdros 
mruded ar gazomavs amaTi Tarazo... 
da, rogorc Sriali Zvel baRSi axalxis, 
garSemo yovelgan igrZnoba sxvaxalxi.

28
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017
daTo turaSvili
        
selim ximSiaSvilis procesi
dramaturgia
dramaturgia
procesis monawileebi:
 
mosamarTle, anu reJisori
bralmdebeli, anu prokurori
veqili, anu advokati
mowme-momxseneblebi:
berta fon zutneri
gimnazisti 
kaxaber buaCiZe, istorikosi
batoni Tedo saxokia 
scena warmoadgens sarepeticio 
oTaxs, sadac magidis garSemo msax-
iobebi sxedan (Tabaxis furclebiT 
xelSi) da reJisors usmenen.
     reJisori: 
_ warmoidgineT TiTqmis asi wlis 
winandeli saqarTvelo, roca Cvens 
qveyanaSi Zalian xSirad sazogadoe-
briv klubebsa da TeatrebSi, is-
eTi literaturuli sasamarTloebi 
imarTeboda, sadac ganixileboda ara 
mxolod literaturuli person-
aJebis, aramed istoriuli pirebis 
gaxmaurebuli saqmeebic da aseT Teat-
ralur procesebs uamravi adamiani 
eswreboda.
   gimnazisti gogo: 
_ ratom, modaSi iyo?
    reJisori:
_ garda imisa, rom sasamarTlo 
procesis dadgma maSin marTla modaSi 
iyo, Teatri iyo erTaderTi sajaro 
sivrce, sadac qarTul enaze laparaks, 
rusebi ar gvikrZalavdnen.  
batoni Tedo saxokia: 
_ da amitomac aseT warmodgenebs 
uamravi adamiani eswreboda maSin-
del saqarTveloSi da xalxsac ise 
moswonda es sanaxaoba, rom mere, 
msaxiobebis mibaZviT, TviTonac, 
saxlebSic ki marTavdnen xolme ms-
gavs sasamarTlo procesebs. 
   reJisori:
_ rolebi ukve ganawilebulia, 
teqstebic yvelas gaqvT da mgoni, 
yvelaferi gasagebia...
     bralmdebeli, anu prokurori:
_ yvelaferi ar aris gasagebi da 
vin iqneba mosamarTle, amis Sesaxeb 
ganawilebaSic araferi weria. main-
teresebs da ar SeiZleba vicode? 
Tu saidumloa?
    reJisori:
_  saidumlo ar aris, mosamarTle 
me TviTon viqnebi. gTxovT, fexze 

29
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017
adgeT da moemzadoT _ sasamarTlo 
procesi iwyeba!
yvelani dgebian da skamebs scenaze 
ise gadaaadgileben, rogorc amas 
reJisori ukarnaxebs maT da msax-
iobebi  magidasac ise Seatrialeben, 
rom mayurebelmac ukeT warmoidgi-
nos sasamarTlo darbazSi mimdinare 
procesi. 
     reJisori-mosamarTle:
_ rogorc ukve iciT, dRes ganvixi-
lavT Tavad selim ximSiaSvilis saqmes 
da rogorc aseve ukve giTxariT, am 
process eswreba qalbatoni berta 
fon zutneri da radgan igi qalba-
tonia da Tanac stumari, pirvelad 
swored mas unda movusminoT.
   berta fon zutneri:
_ CemTvis udidesi pativia, vis-
aubro iseTi adamianis Sesaxeb, vinc 
udidesi wvlili Seitana saqarTvelos 
aRdgenasa da gaTavisuflebaSi, magram 
cota mikvirs kidec, rom selim xim-
SiaSvilis gardacvalebidan jer asi 
welic ar gasula da saqarTveloSi 
zogierTebs arc ki axsovT misi dam-
saxureba da Rvawli...        
  
    mosamarTle: 
_ miuxedavad imisa, rom qarTulad, 
marTlac, mSvenivrad saubrobT, Tqve-
ni saxelisa da gvaris mixedviT Tu 
vimsjelebT, unda vivaraudoT, rom 
warmoSobiT qarTveli ar brZandebiT. 
Tu SeiZleba, moaxseneT sasamarTlos, 
rodis da sad daibadeT da ra gakav-
SirebT saqarTvelosTan.
    berta fon zutneri:

davibade praRaSi 1843 wels, 
magram vizrdebodi venaSi da saqa-
rTveloSi ki aRmovCndi gaTxovebis 
Semdeg, rasac Cems meuRles, artur 
fon zutners unda vumadlode. 
Cven saidumlod viqorwineT venaSi 
da iZulebulebi gavxdiT, sxvagan 
mogveZebna TavSesafari da arturis 
gadawyvetilebiT, es iyo zugdidi.
bralmdebeli:
_ ratom?
    berta fon zutneri: 
_  ratom zugdidi?
    bralmdebeli:         
_ ara, ratom saidumlo qorwineba?
    veqili (mosamarTles):
_ vaprotesteb, Tqveno Rirsebav.
     mosamarTle (bertas):
_ ratom maincadamainc zugdidi?
    mowme berta:
_ Cemi aw gardacvlili meuRle 
artur fon zutneri piradad icnob-
da samegrelos dedofal ekaterine 
WavWavaZe-dadianisas da rogorc Cans, 
swored aman ganapiroba Cveni maSin-
deli arCevani.
    mosamarTle:
_ ras saqmianobdiT zugdidSi?
    berta:
_ Cemi meuRle xelmZRvanelobda 
salome da aSil miuratebis sasax-
lis mSeneblobas zugdidSi, xolo 
me musikasa da germanuls vaswavli-
di bavSvebs im ojaxebSi, sadac amis 
survili maT mSoblebs hqondaT.
     bralmdebeli:
_ Tu Tqven zugdidsa da samegre-
loSi cxovrobdiT da moRvaweobdiT, 
ra iseTi kompetencia gagaCniaT aWaris 
sakiTxebTan dakavSirebiT, rom selim 
ximSiaSvili  sasamarTlos procesSic 

30
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017
ki iRebT monawileobas?
    advokati (mosamarTles):
_ vaprotesteb! 
   mosamarTle (advokats):
_ yvelafers ratom aprotestebT?!
    advokati:
_ imitom, rom es SekiTxva Seura-
cxmyofelia.
    berta:
_ Seuracxmyofeli marTlac iqne-
boda, marTla rom araferi mcodnoda 
aWarisa da selim-faSas Sesaxeb, magram 
Cemi aw gansvenebuli meuRlisagan 
imdeni vici gansaxilvel sakiTxTan 
dakavSirebiT, rom veqilis dacva, 
albaT, arc damWirdeba. Tqven ki is 
unda icodeT, rom Cemi qmari artur 
zutneri aWaris mkvlevaric iyo da 
mgoni pirveli evropelic gaxldaT, 
vinc calke wigni miuZRvna aWarasa 
da aWarlebs. 
     mosamarTle:
_ garda imisa, rac Tqveni qmris 
wignSia aRwerili da aq warmodgeni-
li, ra SegiZliaT gviTxraT konkre-
tulad selim ximSiaSvilTan dakav-
SirebiT da ra gsmeniaT mis Sesaxeb 
imave Tqveni meuRlisagan?
      berta:
_ rogorc ukve mogaxseneT, Cven 
ZiriTadad zugdidSi vcxovrobdiT, 
magram im aTi wlis ganmavlobaSi, 
romelic Cven saqarTveloSi gava-
tareT, Cemi qmari gamudmebiT mog-
zaurobda yvelgan am qveyanaSi da 
gansakuTrebiT xSirad ki aWaras st-
umrobda. misi daintereseba gasage-
bi iyo _ is wigns werda aWarlebze 
da wignisTvis masalebs agrovebda, 
magram igi ara marto werda, ar-
amed ise gatacebiT yveboda kidec 
aWarul istoriebs, rom yvelaferi 
dRemde Zalian kargad maxsovs. 
     bralmdebeli (awyvetinebs bertas):
_ mapatieT, magram romel wleb-
Si cxovrobdiT saqarTveloSi, anu 
daaxloebiT ra periodSi stumrob-
da xolme Tqveni meuRle baTumsa da 
aWaras?  
     berta:
_ Tqveni SekiTxvis konteqsti, 
rasakvirvelia, gasagebia da rasak-
virvelia, maSin, im wlebSi, selim _ 
faSa cocxali aRar iyo, magram zemo 
aWaraSi, maSinac ki, jer kidev cxov-
robdnen asakovani adamianebi, rom-
lebsac araTu axsovdaT cocxali 
selim ximSiaSvili, aramed TviTmx-
ilvelebic ki iyvnen 1815 wels xixanis 
cixeSi ganviTarebuli movlenebisa. 
metic, Cemi qmari piradad icnobda 
ramdenime zemoaWarels, romlebic 
specialurad miiyvanes im adgilas 
bakibakoSi, sadac  selim ximSiaSvils 
Tavi mohkveTes. Cemi meuRle imasac 
ambobda xolme, rom saqarTvelosT-
vis aseTi kaci sikvdiliT dasajes da 
saqarTveloSi yvelam arc ki icis se-
limi vin iyoo. 
     bralmdebeli: 
_ da xSirad giyvebodaT Tqveni 
Zvirfasi meuRle imis Sesaxeb Tu ro-
gor moWres adamians Tavi da TqvenT-
vis es Zalian saintereso iyo? 
     advokati:
_ vaprotesteb!
    berta (mosamarTles):
_ vupasuxo?
   mosamarTle (bertas):
_ Tu amis survili gaqvT, rasak-
virvelia...

31
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017
    berta:
_ rogorc saqarTveloze Seyvare-
bul adamians, saukeTeso qarTvelebis 
Sesaxeb maSin yvelaferi maintereseb-
da, magram, rogorc cnobismoyvare 
qals, Zalian mizidavda gmirebis pi-
radi cxovrebac da amis Sesaxeb me 
TviTon vkiTxe erTxel Cems meuRles.
     advokati:
_ Tu Tqven gulisxmobT selim 
ximSiaSvilis pirad cxovrebas da 
amis moyolas aq apirebT, me Segax-
senebT rom am procesis mizani sul 
sxva garemoebaTa dadgenaa.
    bralmdebeli (advokats): 
_ vin ra Cveneba unda misces sa-
samarTlos, mgoni, es mosamarTlis 
gadasawyvetia da ara Tqveni.
     mosamarTle (bertas):
_ Tu Tqven saWirod migaCniaT, 
brZaneT...
     berta:
_ diax, saWirod mimaCnia, rom aq 
vilaparakoT ara mxolod misi sazoga-
do Rvawlis Sesaxeb da msurs, rom 
swored aq, am procesze, misi piradi 
cxovrebac gavixsenoT, radgan ka-
cis saqcielsa da cxovrebas zoga-
dad, xSirad swored misi siyvaruli 
gansazRvravs. 
      advokati, anu veqili: 
_ magram nu dagaviwydebaT, rom 
saqarTveloSi ar uyvarT piradi 
cxovrebis gamomzeureba.
    bralmdebeli, anu prokurori:
_ Tumca sxvisi piradi cxovreba 
yovelTvis  Zalian ainteresebT...
    mosamarTle (bertas):
_ ra iciT selim ximSiaSvilis 
ojaxuri mdgomareobis Sesaxeb is-
eTi, rac Cvens sasamarTlos daex-
mareba da Sesabamis samsaxurs gauw-
evs WeSmaritebis dadgenaSi?
    berta:
_ vici is simarTle, rac Cemi 
gansvenebuli meuRlisgan msmenia da 
SemiZlia Tqvenc mogaxsenoT, rom im 
qalis gamo, romelic selim faSas 
Seuyvarda, man namdvili evropeli 
raindiviT ibrZola. amas imitom 
mogaxsenebT, rom qalisTvis brZola 
sakmaod ucxoa islamuri samyarosT-
vis da rogorc wesi, aRmosavleTis 
kacebi sasurvel qalSi fuls ixdian 
xolme da patarZalsac, ubralod, 
yiduloben. selim ximSiaSvilma ki im 
qalisTvis, romelsac elmasi erqva 
da albaT almasiviT mSvenieri iyo, 
bolomde raindulad ibrZola.
    bralmdebeli:
_ almasi Tu elmasi?
    advokati:
_ ra mniSvneloba aqvs?
    bralmdebeli:
_ mainc?
   berta:
_ mniSvnelovani is aris, rom 
Tqvens `vefxistyaosanSic~ swored 
es xdeba da SoTa rusTaveli sinamd-
vileSi sparsul da aRmosavlur am-
bavs ki ar aRwers, aramed Zvelevro-
puls, sadac qali ki ar unda geyida, 
aramed unda gebrZola misTvis...
    bralmdebeli (mosamarTles):
_ mgoni, aq literaturis gakveTil-
ze ar varT da arc `vefxistyaosnis~ 
garCeva dagvavala romelime maswav-
lebelma.

32
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017
    mosamarTle (bertas):
_ saqmesTan dakavSirebiT isau-
breT, Tu SeiZleba.
    berta:
_ diax, saqmesTan dakavSirebiT 
mogaxsenebT, radgan selim ximSiaS-
vilis siyvarulis istoria, kidev 
erTxel, swored imis dadasture-
baa, rom mas da kidev bevr aWarels 
mahmadianuri sarwmunoeba mxolod 
garegnulad, mxolod formalurad 
hqondaT miRebuli da sinamdvile-
Si ki isini isev Zveli qarTuli da 
qristeanuli wesebiT cxovrobdnen 
da selimis siyvarulis magaliTze 
es gansakuTrebiT kargad Cans...
    braldebuli (mosamarTles):
_ mgoni, aq arc religiis gakveTi-
li gvaqvs da arc romelime maTganis 
qeba an kritika mouciaT davalebad.
      berta: 
_ ara, ras brZanebT, kritika ra 
sakadrisia. Cven, evropelebi, nebi-
smieri rwmenisa da aRmsareblobis 
adamianebs vcemT pativs da amiT va-
mayobT kidec. me mxolod tradicie-
bi Sevadare erTmaneTs da faqtis 
moyola daviwye, Torem imis Tqma, 
rom romelime religia meoreze 
ukeTesia, arc mifiqria...  
     mosamarTle (bertas):   
_ faqtis Txroba gaagrZeleT, Tu 
SeiZleba.
     berta:
_ faqti ki is iyo, rom, rogorc 
ukve giTxariT, selim ximSiaSvilma, 
Tavis xalxTan erTad, is qali gamoix-
sna da mere colad SeirTo, romelic 
aWaridan axalcixeSi, Saqir aTabagTan 
mihyavdaT haramxanisTvis da selims 
ki is Zalian uyvarda. Saqir aTabagma, 
rasakvirvelia, Tavi Seuracxyofilad 
igrZno da bolos aWaraSi TviTon 
CaakiTxa selims elmasis gamo, magram 
selim ximSiaSvilma qalis daTmobaze 
isev uari Tqva. aman aTabagi saSin-
lad ganarisxa, radgan maSin aWara 
 
axalcixes emorCileboda osmaluri 
wesiT da Saqiric urC aWarels dasjiT 
daemuqra _ Tu nebiT ar damiTmob, 
im qals ZaliT waviyvan da Cems ha-
ramxanaSi xarWad davisvamo. aTabagis 
muqaras selim ximSiaSvilmac muqariT 
upasuxa _ es ulvaSi momparse, Tu 
male Seni cixe ar aviRo da Seni ha-
ramxanis karic ar gavaRoo...
ekranze, SesaZloa, Cndebodes 
aSkarad Seyvarebuli, axalgazrda 
wyvili jinsebSi. isini mTiani aWaris 
romelime xidze sxedan da erTmaneTs 
ise uyureben, rogorc es mxolod pae-
manze xdeba. mere xelCakidebulebi 
seirnoben da bolos biWi gogos be-
Weds Cuqnis da gogo sapasuxod biWs 
kocnis, Tumca es Tanamedrove pae-
mani, SeiZleba, sxva adgilasac iyos 
gadaRebuli (musikis TanxlebiT) da 
ara aucileblad xidze. am kadrebis 
paralelurad ki berta axla ukve se-
limis siyvarulze laparakobs: 
     berta:
_ es iyo didi da namdvili siyvar-
uli orives mxridan, iseTi, romlis 
Sesaxebac wignebs weren, speqtak-
lebs dgamen da axla ukve kinoebsac 
iReben lumierebis wabaZviT. es iyo 
didi da namdvili grZnoba, romelic 
SeiZleba mxolod erTxel gaCndes 
Sens cxovrebaSi, magram, Tu Cndeba, 
igi ise aZlierebs adamians, rom am 
adamianisTvis SeuZlebeli da miuR-
weveli ukve aRaraferi arsebobs. aq 
da sxvaganac kamaToben axla, magram 
selim ximSiaSvilis istoriis mkvl-
evarebi momavalSi kidev ufro bevrs 

33
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017
ikamaTeben imis Sesaxeb, Tu konkretu-
lad rodis daiwyo man brZola Tavi-
suflebisTvis da am kiTxvaze zusti 
pasuxi me ukve axla maqvs. selim xim-
SiaSvilma am brZolis gadawyvetileba 
swored maSin miiRo, roca es mSvenieri 
qali Seuyvarda. da saerTod, mxolod 
Seyvarebuli kaci SeiZleba iyos aseTi 
Zlieri da Tavisufali...       
    bralmdebeli (awyvetinebs bertas): 
_ bodiSi da selimis pira-
di cxovrebis detalebic Tqveni 
meuRlisagan iciT?
     berta: 
_ piradad, rasakvirvelia, ar 
minaxavs, magram vici, rom Wvanis xe-
obaSi, sofel varjanaulTan, axlac 
arsebobs elmas-xanumis mier agebu-
li ulamazesi TaRovani xidi. xolo, 
rac Seexeba piradi cxovrebis de-
talebs, ramdenadac maxsovs, selim 
ximSiaSvilis piradi cxovrebis Ses-
axeb batonma kaxaber buaCiZem miam-
bo, roca is zugdidSi CamobrZanda.
    bralmdebeli:
_ Tqven dapatiJeT?
     advokati:
_ vaprotesteb SekiTxvas!
    berta:
_ batoni kaxaber buaCiZe, rogorc 
istorikosi da pedagogi, swored im 
ojaxSi moiwvies maSin, sadac me pa-
tarebs musikas vaswavlidi...
   bralmdebeli:
_ Tbilisidan rom ar CamoeyvanaT, 
zugdidSi istoriis maswavlebeli ar 
iyo?!
    berta:
_ yvelas surs, rom TavianT Svi-
lebs saukeTeso pedagogebi hyavdeT.
    bralmdebeli:
_ da sanam Tqveni qmari aWaraSi 
mogzaurobda, Tqvens SekiTxvebs 
kaxaber buaCiZe pasuxobda?
    advokati:
_ vaprotesteb!
    mosamarTle (bertas):
_ kidev ra giTxraT batonma kaxa-
berma selim ximSiaSvilis Sesaxeb 
iseTi, rac kargad dagamaxsovrdaT 
da rac mniSvnelovnad migaCniaT sa-
samarTlosTvis? 
    
      berta:
_ bevri ram, magram, ramac maSin 
gansakuTrebiT damainteresa, misi 
monawileoba iyo erekle mefis da-
krZalvis ceremonialSi. 
    bralmdebeli:
_ erekle mefis dakrZalvaSi maSin 
TiTqmis mTelma saqarTvelom miiRo 
monawileoba da selim faSam amiT ase-
Ti gansakuTrebuli mainc ra gaakeTa?! 
  berta:
_ erekle meoris dros aWara 
osmaleTis imperiis nawili iyo da 
selim ximSiaSvilma ki erekle ise 
daitira, rogorc Tavisi mefe da 
amas udidesi mniSvneloba hqonda 
ara mxolod aWarlebis, aramed da-
narCeni qarTvelebisTvisac.
    bralmdebeli:
_ erekle meores ara mxolod gar-
dacvalebis Semdeg, sicocxleSic 
Zalian did pativs scemdnen da maT 
Soris araqarTvelebic. sxvaTa Soris, 
evropeli mmarTvelebi swored mas mi-
iCnevdnen kavkasiis namdvil liderad 
da misi keTilganwyobis mosapoveblad 
arc rusebi iSurebdnen saCuqrebs 
da arc osmalebi. magaliTad, ruse-

34
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017
Tis dedofalma ekaterinem erTxel 
erekles samovari gamougzavna da 
es rom osmaleTis sulTanma gaigo, 
saswrafod gasca brZaneba, rom er-
ekle meorisTvis uZvirfasesi qurqi 
CamoetanaT stambulidan tfilisSi...
      advokati (awyvetinebs): 
_ imedia, Tqven TviTonac dameTanx-
mebiT, rom sasamarTlos mTavar Temas 
axla namdvilad gadauxvieT.  
     berta (agreTve bralmdebels):
_ da Tqven saerTod gadauxvieT, 
Tu TqvenTvis jer kidev gaugebaria 
selim ximSiaSvilis Rvawli da roli 
saqarTvelos istoriaSi.
     bralmdebeli (bertas):
_ imedia, rom Tqven mier am zmnis 
ase uadgilod gamoyeneba Tqveni qa-
rTulis maswavleblis damsaxureba 
ufroa, vidre Tqveni.
     mosamarTle (bertas): 
_ didi madloba mobrZanebisTvis 
da Tu sasamarTlo saWirod CaTv-
lis, kidev erTxel mogviwevs Tqveni 
Sewuxeba am saqmesTan dakavSirebiT.
    berta:
_ me SemiZlia axlave mogaxsenoT 
yvelaferi, rac vici. 
    mosamarTle:
_ darwmunebuli var, rom Segi-
ZliaT, magram axla sxva mowmeebsac 
unda movusminoT.
  berta fon zutneri gakvirvebuli 
da cota nawyeni saxiT tovebs mowmis 
adgils da iqve, darbazSi jdeba da mis 
adgils ki, kaxa buaCiZe ikavebs.
    kaxaber buaCiZe:
_ gamarjobaT!
   mosamarTle:
_ Tu SeiZleba, moaxseneT sasamarT-
los Tqveni vinaoba. 
    kaxaber buaCiZe:
_ kaxaber buaCiZe, istorikosi.
     mosamarTle:
_ amJamadac Tqveni profesiiT 
moRvaweobT?
    kaxaber buaCiZe:
_ diax, amJamadac pedagogi var 
da istorias vaswavli.
     mosamarTle:
_ risi Tqma SegiZliaT selim xim-
SiaSvilis saqmesTan dakavSirebiT?
     kaxaber buaCiZe:
_ radgan saqarTvelos istoriis 
am periodis mkvlevaric gaxlavarT, 
SemiZlia bevri epizodis Sesaxeb 
mogaxsenoT, magram mis cxovrebaSi 
yvelaze mniSvnelovani, Cemis azriT,  
mainc misi gmiruli aRsasrulia da 
amitomac swored aqedan daviwyeb. 
    mosamarTle:
_ brZaneT!..
     kaxaber buaCiZe:
_  garda zemoTqmulisa, aRsaniSna-
via isic, rom xalxSi gavrcelebulia 
araswori versia imasTan dakavSirebiT 
Tu  rogor uRalata selim ximSiaS-
vils misma erT-erTma TanamebrZolma, 
romelmac mters xixanis kari gauRo. 
sinamdvileSi, selimma Tavisi nebiT 
datova xixanis cixe, rom am nabijiT 
uamravi adamianis sicocxle exsna 
da asec moxda _ selim faSas Tavi 
mohkveTes, magram, misi Tavdadebis 
sanacvlod, uamravi adamiani gadaurCa 
gardauval sikvdils. upirvelesad, 
swored amis xazgasma mindoda, radgan 

35
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017
darwmunebuli var, rom Ralatis ver-
sia mogonilia da Tanac im mizniT, 
rom qarTvelebs kidev erTi sax-
elovani gmiri aRar hyolodaT da am 
cru versiis gavrcelebas osmalebic 
uwyobdnen xels da rusebic. arc erT 
maTgans ar surda, rom selim ximSiaS-
vilis magaliTze, saqarTvelosTvis 
brZola gagrZelebuliyo aWaraSi da 
igi erTnairad miuRebeli iyo ro-
gorc osmaleTis, iseve ruseTis im-
periisTvis.
   bralmdebeli: 
_ Tumca zogierTebi dResac amt-
kiceben, rom selim ximSiaSvilis 
damarcxeba mxolod RalatiT Sei-
Zleboda, rogorc es qarTvelebSi 
arcTu iSviaTad xdeboda xolme da 
selim ximSiaSvilis SemTxvevaSic 
misi bedi moRalatem gadawyvita.
    kaxaber buaCiZe:
_ Ralatis versia pirvelad ga-
moaqveynes dimitri baqraZem da 
giorgi yazbegma da, marTalia, 
orives Rvawli mniSvnelovani iyo 
aWaris sakiTxTan dakavSirebiT da 
miT umetes maSin, 1874 wels, roca 
maT iq imogzaures, magram maT 
dauSves Secdomebi. magaliTad, dim-
itri baqraZem imerxevelebi aRwera, 
rogorc saukeTeso meqiseebi, rom-
lebzec, misi azriT, Zalian didi 
moTxovna iyo stambulSi. gior-
gi yazbegs ki Tavis teqstSi kidev 
ufro meti Secdoma aqvs daSvebuli 
aWaris aRwerasTan dakavSirebiT 
da magaliTad, erTgan igi ambobs, 
rom aWarlebma cekva da simRera ar 
iciano. rogorc mogexsenebaT, 1878 
wlamde, aWara mowyvetili iyo dan-
arCen saqarTvelos da amitomac maT 
farul mogzaurobas maSindel os-
maleTis imperiaSi gansakuTrebuli 
mniSvneloba hqonda, magram aseTi 
Secdomebis avtorebs, advili Sesa-
Zlebelia, rom ver daedginaT selim 
ximSiaSvilis sikvdilis namdvili 
garemoebebic da maTi araswori ver-
sia mere sxvebmac gaimeores...
    bralmdebeli:
_ da Tqven ra argumentebi gaqvT 
sxva versiebis sasargeblod?
   kaxaber buaCiZe:
_ selim ximSiaSvilis sikvdilis 
versiasTan dakavSirebiT _ ukve da-
dasturebuli faqtia, rom mas Tavi 
mohkveTes ara xixanis cixeSi, ro-
gorc amas amtkicebda, magaliTad, 
dimitri baqraZe, aramed sofel 
bakibakoSi, sadac nebismieri bavSvic 
ki gaCvenebT im adgils, romelsac 
seriyana hqvia da im saSineli gana-
Cenis aRsulebas ki 1815 wels bevri 
TviTmxilveli hyavda. 
         
   mosamarTle:
_ geTanxmebiT, rom axla sabolood 
dadgenilia selimis Tavis mokveTis 
adgili, magram mainc rCeba kiTxvebi 
im RalatTan dakavSirebiT, romlis 
Sedegadac igi sikvdiliT dasajes, 
miuxedavad imisa, rom, Tqveni mt-
kicebiT, man Tavad gadadga es nabiji. 
   advokati:
_ me ki maqvs kiTxva Tanmimdevro-
basTan dakavSirebiT da mainteresebs, 
ratom daviwyeT selim ximSiaSvilis 
procesi misi sicocxlis bolo dRee-
bis ganxilviT, roca nebismieri ada-
miani jer ibadeba da mere kvdeba~.
    gimnazisti:
_ es SekiTxva mec gamiCnda, magram 
mosamarTlis nebarTvis gareSe, misi 
biografiis Sesaxeb xom ver visau-
brebdi?

36
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017
    bralmdebeli:
_ rodidan gvyavs saqarTveloSi 
aseTi zrdilobiani axalgazrdebi?!
    gimnazisti (siamayiT):
_ me quTaisis klasikuri gimna-
ziis msmeneli gaxlavarT.
    mosamarTle (gimnazists):
_ brZaneT, risi Tqmac gnebavT, 
oRond jer imaze mipasuxeT, saer-
Tod ratom dainteresdiT selim 
ximSiaSvilis cxovrebiT?
    gimnazisti:
_ upirvelesad, didi madloba am 
SesaZleblobisTvis, rom am istoriul 
procesSi monawileobis ufleba mo-
meciT da Sevecdebi, Tqvens SekiTx-
vas mokled da gasagebad vupasuxo. 
Cemi daintereseba selim ximSiaSvilis 
RvawliTa da biografiiT ganapiroba 
baton abel surgulaZis, baton ramaz 
surmaniZisa da baton ioseb ximSiaS-
vilis wignebis wakiTxvam da maT unda 
vumadlode kidec Cem aq yofnas. sx-
vaTa Soris, maTi damsaxurebaa isic, 
rom ara mxolod selim ximSiaSvilis, 
aramed aWaris istoriis Seswavlac 
daviwye da xixanis warsulic gamovikv-
lie, radgan swored xixanis cixes 
ukavSirdeba aWareli ximSiaSvilebis 
Tavgadasavali. Tumca xixanis ulamaz-
esi cixe abuserisZeebis aSenebulia 
jer kidev Sua saukuneebSi da sxvaTa 
Soris, maT jer eklesia aaSenes iq da 
mere cixesimagre...
   mosamarTle (awyvetinebs):
_ albaT, am sakiTxebTan dakav-
SirebiT batoni Tedo saxokia ukeT 
isaubrebs, romelic aq brZandeba.
    bralmdebeli:
 _ Tu batoni Tedo aq brZande-
ba, albaT umjobesi iqneboda, rom 
pirveli sityva am procesze swored 
misTvis dagveTmo.
    mosamarTle (cota dacinviT):
_ madloba rCevisaTvis, magram 
Tqveni daxmarebis gareSec. Cveni 
survilic swored es iyo, rom es 
sasamarTlo procesi baton Tedo 
saxokias gaexsna, magram man isurva 
 
bolos gamosvla da Tu azrs Seicv-
lis, baton Tedos SeuZlia Tavisi 
sityva maSin brZanos, roca amas 
TviTon CaTvlis saWirod.  
batoni Tedo saxokia xeliT aniS-
nebs mosamarTles, rom mas SeuZlia 
gaagrZelos procesi da gimnazis-
tic, madlobis niSnad, baton Tedos 
Tavs dauqnevs.
   mosamarTle (gimnazists):
_ SegiZliaT, gaagrZeloT, miuxe-
davad imisa, rom Zalian Soridan 
daiwyeT.
     gimnazisti:
_ madloba kidev erTxel, magram 
ase Soridan imitom daviwye, rom 
iqneb abuseriZe tbeli Tavis lit-
eraturul teqstebsa da astrono-
miul traqtats swored xixanis cix-
esimagreSi werda _ swored iq, sadac 
Tavisi cxovrebis ukanaskneli wle-
bi gaatara selim ximSiaSvilma. aqa-
mde isic ar vicodi, rom Tamar mefe 
swored xixanis cixeSi gardaicvala 
da igi iqve dakrZales kidec...
     bralmdebeli (awyvetinebs):
_ magram es xom ubralod leg-
endaa.
     advokati:
_ zogjer legenda ufro realuria, 
vidre realuri faqtebi.

37
ciskari 
ciskari _
_  № 
№ 1-2
1-2, 2017
, 2017
    braldmdebeli:
_ Tumca aseTi legenda, dameTanx-
mebiT, rom saqarTvelos yvela kuTxe-
Si arsebobs da zogan ramdenimec ki. 
    advokati:
_ geTanxmebiT da namdvilad asea, 
magram es sulac ar niSnavs imas, 
rom Tamar mefis saflavi aWaraSi ar 
unda veZeboT.
    bralmdebeli:
_ da ratom unda veZeboT mainca-
damainc aWaraSi da ratom ar unda 
veZeboT sxvaganac?! Tqveni logika 
cota gaugebaria CemTvis.
    gimnazisti:
_ CemTvisac gaugebari iqneboda, 
rom ara Cemi daintereseba selim 
ximSiaSviliT da rom ara aWaraSi 
SarSan mogzaurobisas aRmoCenili 
faqti _ aq uamravi xidia, romelic 
Tamaris mier aris agebuli.
     bralmdebeli:
_ Tu romelime xids Tamar mefis 
saxeli hqvia, es jer kidev ar niS-
navs imas, rom es xidi Tamar mefis 
aSenebulia.
    advokati:
_ iqneb am sakiTxTan dakavSire-
biT istorikosis azri mogvesmina.
    kaxaber buaCiZe:
_ gasagebi mizezebis gamo, Tamar 
mefis saxeli hqvia uamrav xidsa Tu 
cixesimagres saqarTveloSi, rac 
upirvelesad Tamaris epoqaSi ageba-
ze miuTiTebs da xSir SemTxvevaSi, 
roca qtitori da aRmSenebeli sx-
vaa, is mainc Tamar mefes miewereba.  
    gimnazisti: 
_ magram is xom faqtia, rom SoTa 
rusTavelma Tamar mefe, pirvelad 
aWaraSi naxa.
    bralmdebeli:
_ ai, es ambavi ki namdvilad pir-
velad mesmis.
    gimnazisti:
_ SeiZleba Tqven isic ar iciT, 
rom aWaraSic, xinos xeobaSic aris 
sofeli rusTavi da SoTa rusTave-
li SeiZleba swored im rusTavidan 
iyo da amitomac Sexvda pirvelad 
Tamar mefes ninowmindaSi. 
     batoni Tedo saxokia:
_ aWaraSi erTxel isic movismi-
ne, rom rusTavelma Tamari pirve-
lad maSin dainaxa, roca Tamar mefe 
furtios xidze gadadiodao…
  mosamarTle:
_ batono Tedo, radgan CaerieT 
da sityvac SegvawieT, iqneb, Tqve-
ni saTqmelic ukve brZanoT mTavar 
sakiTxTan dakavSirebiT.
    batoni Tedo saxokia:
_ diax, Tavi mainc ver Sevikave 
da es, albaT, Tamar mefis xsenebis 
bralia da, sxvaTa Soris, misi br-
ZanebiT, xixanis cixidan zarzmamde 
maSin gvirabic ki gaiyvanes. 
    mosamarTle:
_ Tamar mefis xseneba da mis Se-
saxeb saubari CvenTvis yovelTvis 
sasiamovno iqneba, magram, radganac 
Cveni procesi selim ximSiaSvils 
eZRvneba, iqneb, Tqvenc konkretu-
lad mis Sesaxeb isaubroT. bodiSs 
gixdiT, ra Tqma unda...
Download 0.56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling