Mobil radiorabiTƏ SİstemləRİ

- Fərdi birləşmələr - iki аупса abonent arasında “nöqtə-
nöqtə” tipli birləşmə; 
Qrup birləşmələri - çağırışa təşəbbüs göstərmiş abonentlə 
və qrupun nömrəsi ilə birləşmiş istifadəçilər qrupu arasında 
‘nöqtə - çox nöqtə ” tipli birləşmə; 
 
Birbaşa (düzünə) birləşmə - siqnalları BS - vasitəsilə ötür- 
mədən iki abonent arasında “nöqtə - nöqtə” tipli birbaşa birləşmə. 
Bu halda MS - lərdən heç olmasa biri, BS - lə başqa kanalla 
birləşmiş olur; 
 
 
Təsdiqolunma ilə qrup birləşməsi - “biri - çoxlarına” 
 
prinsipi ilə istifadəçi və istifadəçilər qrupu arasındakı 
birləşmədir (istifadəçilər qrupu, qrupun nömrəsi ilə xarakterizə 
119
120 

---

olunur). Çağırılan istifadəçilər, özlərinin danışıqda iştirakını təsdiq 
edirlər; 
- Genişyayımlı birləşmə (sirkulyar rabitə) - “biri- 
çoxlanna” prinsipi ilə birləşmədir ki, burada çağınlan istifadəçilər, 
yalnız çağıran abonentin informasiyasına qulaq asa bilərlər. 
“V + D ” rejimində işləyən “TETRA” sistemində 
verilənlərin ötürülməsi aşağıdakıları təklif edir: 
Nitqin və ya verilənlərin 7,2 -*■28,8 kbit/san sürətlər 
diapazo nunda kod müdafiəsi olmadan, kanalların kommutasiyası 
yolu ilə rəqəm ötürülməsi; 
- Nitqin və ya verilənlərin 4,8 19,2 kbit/san sürətlər diapazo­ 
nunda minimal kod müdafiəsi ilə, kanalların kommutasiyası 
yolu ilə rəqəm ötürülməsi; 
Nitqin və ya verilənlərin 2,4 + 9,6 kbit/san sürətlər 
diapazonunda və kod müdafiəsinin maksimal səviyyəsini təmin 
etməklə, kanalların kommutasiyası yolu ilə rəqəm ötürülməsi; 
Birləşmə yaratmaqla “nöqtə - nöqtə” tipli verilənlərin 
paketi i ötürülməsi; 
Birləşmə yaratmadan standart formatda “nöqtə - nöqtə” tipli 
verilənlərin paketli ötürülməsi; 
Birləşmə yaratmadan xüsusi formatda (“nöqtə - nöqtə”, 
“çox nöqtə”, genişyayım) verilənlərin paketli ötürülməsi; 
Sonuncu üç növ xidmət, TETRA - nın PDO rejmində də 
təklif olunur. 
TETRA sistemi, ictimai təhlükəsizlik sistemlərində istifadə 
oluna bildiyi üçün, bir sıra əlavə xidmətlər də təklif edilir: 
- Dispetçerlə həyata keçirilən, abonentin antentifika-siyasına 
sorğu göndərilməsi; 
Səlahiyyətli istifadəçi ilə abonentin danışığına seçmə qulaq 
asılması; 
Mövcud birləşmələri kəsməklə üstün daxilolma hüququ; 
Çağrılışların üstünlüyünün müəyyənləşdirilməsi; 
Birləşmələrin saxlanılması - istifadəçi cari danışığı 
saxlayaraq, yeni çağırışı qəbul etmək üçün ayrılır, sonradan isə ilkin 
birləşməyə qayıda bilər; 
Çağıran abonentin identifikasiyası; 
Qısa nömrəyə görə ünvanlama; 
İstifadəçilər qrupunun dinamiki yaradılması, modi-fikasiya 
olunması və çıxarılması. 
TETRA sisteminin Avropa ölkələri təhlükəsizlik xid­ mətləri 
üçün 380 - 385/390 - 395 MHs tezlik diapazonları nəzərdə 
tutulmuşdur, kommersiya təşkilatları üçün isə 410 - 430/450 -470 
MHs diapazonları ayrılmışdır. Asiya ölkələrində TETRA sistemi 
üçün 806 - 870 MHs diapazonu istifadə edilir. Bu standartın V + D 
hissəsində rabitə kanallarının zamana görə aynlması ilə çoxsaylı 
daxilolma metodu istifadə edilir. Bir fiziki tezlikdə bir-birindən asılı 
olmayan 4-ə qədər informasiya 
kanalı təşkil etmək olur. 
Məlumatlar davametmə müddəti 1,02 saniyə olan multi-
kadrlarla ötürülür. Multikadrın tərkibində 18 kadr vardır ki, 
bunlardan biri nəzarət (yoxlama) üçündür. Kadnn davametmə 
121
122 

---

müddəti 56,67 millisaniyədir və 4 zaman intervalına (time slots) 
malikdir. Bu zaman intervallannm hər birində, öz zaman kanalının 
informasiyası ötürülür. Zaman intervalının uzunluğu 
bit təşkil edir ki,bunlardan 432-si informasiya bitidir (hərəsində 
216 bit olan iki blok). 
TETRA-da л/4-DQSK (Diferrential Quadrum Phase Shift