Modernization of Higher Education in Central Asia through New Technologies (HiEdTec) Reja

---

Modernization of Higher Education in 
Central Asia through New Technologies 
(HiEdTec)

Reja: 
1.1. Fizik sath bo‘yicha umumiy tushunchalar. 
1.2. Fizik sathning muhitlar: simli va simsiz muhitlar. 
1.3. Fizik muhitlardan ma’lumotlar formatlari. 
1.1. Fizik sath bo‘yicha umumiy tushunchalar. 
Ushbu mar’ruzada OSI modelining eng quyi sathi hisoblanadigan fizik sath 
ko‘rib chiqiladi. Fizik sathda kanallar bo‘ylab signalli oqimlarni uzatilishi, 
signallarga ishlov berish, qurilmalar orasida sinxronizatsiyalanish jarayonlari va 
boshqa interfeyslar kabi muhim bo‘lgan jarayonlar amalga oshiriladi. Fizik sath 
tarmoqning qurilish poydevori hisoblanidi. Shuningdek, ushbu sathda turli tipdagi 
(mis, koaksial, optik, simsiz) kanallarning o‘tkazuvchanlik qobiliyatlari, 
kechikishlari, xatolik darajalari va boshqa parametrlari aniqlanadi.
Fizik muhitlar uch asosiy uzatish muhitlari orqali quriladi: simli (mis, 
koaksial, optik), simsiz (radio muhitlar) va sun’iy yo‘ldosh. Har bir texnologiyaning 
o‘ziga xos bo‘lgan xususiyatlari mavjud bo‘lib, tarmoqning qurilishiga ta’sir 
ko‘rsatadi. Fizik muhitlar orqali bitlar ketma-ketligi uzatiladi va keyin qabul 
qiluvchi qurilmaga yetib borgan bitlar oqimi raqamli modulyatorlardan foydalanib 
modulyatsiyalanadi va qayta tiklanadi. Modulyatsiyalanish jarayonida muhitdan 
kelayotgan signallar raqamli ko‘rinishga o‘zgartiriladi, ya’ni analog-raqamli 
o‘zgartirish (ARO‘) jarayoni amalga oshiriladi. ARO‘ jarayonini amalga oshirishdan 
ko‘zlangan asosiy maqsad, muhitdan kelayotgan ishlov berilmagan bitli oqimlarni 
qurilmalar tushunadigan formatga moslashtirishdan iborat. Aksincha, agar 
qurilmadan fizik muhitga raqamli signallar uzatilayotganida qurilma tushunadigan 
formatdan muhit orqali uzatiladigan formatga o‘tkaziladi, bitlar ketma-ketligiga