Molekulasida efir guruxi saqlovchi biologik faol moddalar

Muhim vakillari.Etilatsetat- rangsiz, o‘ziga xos xushbo‘y hidli, 77 ^oC da qaynaydigan suyuqlik. Suvda 8 % atrofida eriydi. Sanoatda sirka kislotasi va etanoldan sulfat kislota ishtirokida olinadi.
Etilatsetat nitrotsellyuloza, atsetilsellyuloza va boshqa bir qator polimer materiallarni eritish uchun, loklar tayyorlash uchun qo‘llaniladi. Etilasetat, asosan, erituvchi sifatida ishlatiladi.Sanoatda etilasetat sirka aldegididan Tishenko reaksiyasi yordamida olinadi.Reaksiya ^OC atrofida katalizator ishtirokida sodir bo’ladi.
Butilatsetat- rangsiz, xos xushbo‘y hidli, 126 ^oC da qaynaydigan suyuqlik. Suvda oz eriydi. Sanoatda sirka kislotasi va butanoldan sulfat kislota ishtirokida olinadi. Lok-bo‘yoq sanoatida nitrotsellyuloza va poliefir smolalarning erituvchisi sifatida ishlatiladi.
Izoamilasetat. CH₃COOC₅H₁₁ ba’zi loklarni tayyorlashda erituvchi sifatida ishlatiladi. Yuqoridagi karbon kislotalarning murakkab efirlari seridlar, yoki mumkin deyiladi. Ularni yuqori kislota va yuqori spirtlardan xosil bo’lgan murakkab efirlar deb qarash mumkin. Masalan, asalari mumi palmitin kislota ( C₁₅H₃₁COOH ) xamda miritsin spirtdan ( C₃₀H₆₁OH ) xosil bo’ladigan murakkab efirdan (C₁₅H₃₁-COO-C₃₀H₆₁) iborat.Kashalotlardan olinadigan spermatset xam murakkab efir bo’lib, uninpalmatin kislota va tsetil spirtdan (C₁₆H₃₃OH ) xosil bo’lgan murakkab efir deb qarash mumkin.Yuqorida ko’rsatilgan missollar bir asosli to’yingan karbon kislotalar va bir atomli spirtlardan tashkil topgan murakkab efirlardir.
Vinilatsetat- 73 ^oC da qaynaydigan rangsiz suyuqlik. Sirka kislotasiga katalizator ishtirokida atsetilen biriktirib olinadi. Kislorod va katalizator ishtirokida etilen va sirka kislotasidan olish metodi ham ishlab chiqilgan. Vinilatsetat oson polimerlanadi. Polivinilatsetat (PVA) elimlar va lok-bo‘yoq mahsulotlari ishlab chiqarishda ishlatiladi.
Polivinilatsetat gidroliz qilinsa yana bir muhim polimer-polivinil spirti (PVS) hosil bo‘ladi. PVS dan sintetik tola, plyonkalar, elimlar, emulgatorlar ishlab chiqariladi.Aksariyat murakkab efirlar yoqimli hidga ega bo‘lganligi uchun oziq-ovqat (meva essensiyalari) va parfyumeriya sanoatida ishlatiladi.