Morfologiya yunoncha morfos

 
Jo
’nalish kelishigi shakli. Jo’nalish kelishigi qo’shimchasi  k q tovushlari bilan tugagan 
so
’zlarga qo’shilganda –ka, -qa holida aytiladi va yoziladi. g -- g’ bilan tugagan so’zlarga -
ga shaklida qo
’shiladi. Jo’nalish kelishigi qo’shimchasi payt otlariga qo’shilib qachon 
so
’rog’iga javob bo’ladi va gapda payt holi, o’rin-joy otlariga qo’shilib qayerga? So’rog’iga 
javob bo
’ladi va gapda o’rin holi vazifasida keladi. Shaxs va narsa otlariga qo’shilib, kimga? 
nimaga?
so
’rog’iga javob bo’ladi va gapda vositali to’ldiruvchi bo’lib keladi . 
O
’rin-payt kelishigi shakli. Hokim qismdan ifodalangan harakatning o’rnini bildiradi. Bu 
kelishik shakllari qayerga? so
’rog’iga javob bo’lib, o’rin holi , qachon? so’rog’iga javob 
bo
’lib, payt holi, kimda? nimada? vositali to’ldiruvchi vazifasida keladi 
 
Chiqish kelishigi shakli. Bu kelishik shaklidagi so
’z ham gapda o’rin holi, payt holi, sabab 
holi va vositali to
’ldiruvchi bo’lib keladi . Ba’zan tushum kelishigi o’rnida chiqish kelishigi
shakli ishlatilishi mumkin . Bunda tushum kelishigidagi so
’z butunni , chiqish kelishigidagi 
so
’z qismni bildiradi .

---

Ismlarni kesimga xoslovchi shakllar
Ismlarni kesim sifatida shakllantiruvchi va ega bilan munosabatini ifodalovchi 
– man, - 
san, -dir  qo
’shimchalari , bo’lmoq , sanalmoq , hisoblanmoq ; edi , ekan , emish , emas 
so
’zlari . Bular bog’lamalar deb ham yuritiladi . Harakat nomi bilan ifodalangan kesim 
tarkibida kerak , lozim , darkor , shart so
’zlari bo’lganda , shaxs-son qo’shimchalari harakat 
nomiga qo
’shiladi .
Masalan: Endi berilib o
’qishimiz kerak. Mehnatning noni shirin bo’ladi. Xiva qadimiy 
shahar hisoblanadi. Yozuving chiroyli ekan. Bu 
– quyon ovi emas.