Моррининг сешанба дарслари

Мич Элбом. Моррининг сешанба дарслари 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
131
ўлганди. 
Уйда ўша эски русумдаги телевизор, Шарлотта ҳали ҳам ўша эски 
русумдаги автомобилни ҳайдайди, идишлар, кумуш ошхона 
анжомлари ва сочиқлар – ҳаммаси ўша-ўша. Бироқ уйдаги муҳит 
кескин ўзгарганди. Уй меҳр-муҳаббат, илм ва қизғин мулоқотлар 
билан тўлганди. Дўстлар, қариндошлар, самимий суҳбатлар ва кўз 
ёшлар билан тўлганди. Уйидан ҳамкасблар, талабалар, медитация 
мураббийлари, даволовчи шифокорлар, ҳамширалар ва мусиқий 
гуруҳларнинг оёғи узилмасди. Моррининг банк ҳисобидаги маблағлар 
жадаллик билан камайиб бораётган бўлса-да, уйи асл маънода бой 
хонадонга айланганди. 
– Бизда одамлар нимани хоҳлашлари ва аслида нимага 
муҳтожликларини доим чалкаштириб юборади, – таъкидлади Морри. 
– Сен озиқ-овқатга муҳтожсан, шоколадли музқаймоқни эса 
хоҳлайсан. Буни очиқ тан ола билиш керак. Энг сўнгги русумдаги 
спорт автомобилига эҳтиёжинг йўқ, энг катта уйга эга бўлишинг ҳам 
зарурият эмас. Ҳақиқат шундаки, бу каби нарсалар сенда қониқиш 
ҳиссини уйғотмайди. Биласанми, нима одамга чиндан ҳам қониқиш 
ҳиссини беради? 
– Нима? 
– Беришинг керак бўлган нарсаларни бошқаларга тақдим қилиш. 
– Худди бой-скаутга ўхшаб гапирасиз, а. 

---

Мич Элбом. Моррининг сешанба дарслари 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
132
– Пулни назарда тутмаяпман, Мич. Вақтни назарда тутяпман. 
Ғамхўрликни. Суҳбатни. Бу унчалик қийин эмас. Яқинимизда 
қариялар маркази очилган. У ерга ҳар куни ўнлаб қари кишилар 
боради. Бирор кўникмага эга ёшлардан эса у ерга бориб, ўз 
кўникмаларини қарияларга ўргатиш сўралади. Айтайлик, сен 
компьютерга яхши тушунасан – борасан ва компьютердан 
фойдаланишни ўргатасан. Улар сендан жуда ҳам хурсанд ва 
миннатдор бўлишади. Шу тарзда ўзинг эга бўлган нарсаларни 
бошқаларга бериш орқали ҳурмат қозона бошлайсан. Бу каби жойлар 
анчагина. Ва сендан фавқулодда истеъдод талаб қилинмайди. 
Шифохона ва бошпаналарда кўплаб ёлғиз инсонлар бор, улар 
хоҳлайдиган ягона нарса – ҳамсуҳбат, ҳамроҳ. Улар сенга муҳтож – 
ёлғиз қариялар билан карта ўйнаш орқали ўз-ўзингни ҳурмат қила 
бошлайсан. Ҳаёт мазмунини топиш ҳақида нима деганим эсингдами? 
Мен уни ёзиб қўйгандим, лекин ҳозир ёддан айтиб бера оламан: 
Ўзингни бошқаларга меҳр улашишга бағишла, ўзингни атрофингдаги 
инсонларга бағишла, ҳаётингга мақсад ва мазмун тақдим этувчи 
нимадир яратишга ўзингни бахшида эт. Сездингми, – қўшимча қилди 
у жилмайиб, – маош ҳақида ҳеч нарса тилга олинмади. 
Моррининг баъзи гапларини сариқ ён дафтарчамга ёзиб борардим. У 
нигоҳимдан 
нималар 
ҳақида 
ўйлаётганимни, 
олийгоҳни 
битирганимдан бери ҳаётимнинг катта қисмини айнан у танқид 
қилаётган нарсалар – каттароқ ўйинчоқлар, ҳашамдорроқ уйлар 
ортидан қувиб ўтказганимни билиб қолмаслиги учун ҳам ёзиш билан 
машғул бўлдим. Бой ва машҳур спортчилар орасида ишлаганим 

---

Мич Элбом. Моррининг сешанба дарслари 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
133
сабабли эҳтиёжларим ҳақиқий эканлиги, менинг очкўзлигим уларники 
билан солиштирганда ҳеч нарса эмаслигига ўзимни ишонтиргандим. 
Морри бир ҳаракат билан буларнинг бари хомхаёл эканини англатиб 
қўйди. 
– Мич, агар сендан юқорида турган кишиларга ўзингни кўз-кўз 
қилишга уринаётган бўлсанг, буни эсингдан чиқар. Улар сенга бари 
бир паст назар билан қарашади. Агар ўзингдан қуйи одамларга 
ўзингни кўз-кўз қилишга уринаётган бўлсанг, буни ҳам эсингдан чиқар. 
Улар сенга фақат ҳасад қилишади. Мансаб ҳеч нарсани 
ўзгартирмайди. Фақатгина очиқкўнгиллик сени бошқа исталган киши 
билан тенглаштиришга қодир. 
У бир оз тин олди, кейин менга қаради: 
– Мен ўляпман, тўғрими? 
– Ҳа. 
– Нима деб ўйлайсан, нега бошқаларнинг муаммоларини тинглаш 
мен учун шунчалик муҳим? Ўзимнинг дардим, оғриқларим камми 
менга? Албатта, етарли. Лекин кимгадир нимадир бериш орқали 
тириклигимни ҳис қилиб тураман. Машинам ёки уйимни эмас. 
Кўзгудаги аксимни ҳам эмас. Вақтимни бериб, ҳозиргина ғамга ботиб 
турган кишини табассум қилдиришга муваффақ бўлганимда, ўзимни 
худди соғлом кишидек ҳис қиламан. Қалбинг буюрган ишларни қил. 
Шундай қилсанг, қониқмаслик ҳиссини туймайсан, ҳасад қилмайсан, 

---

Мич Элбом. Моррининг сешанба дарслари 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
134
бошқаларда бор нарсаларга эга бўлиш иштиёқида куймайсан. 
Аксинча, қилган ишларинг натижасидан ҳузурланасан. 
У йўталди ва курсисида турган кичик қўнғироқчага қўл узатди. Бир 
неча бор уни қўлига олишга уринди, уддасидан чиқа олмади; ниҳоят, 
мен уни олиб, Моррининг кафтига қўйдим. 
– Раҳмат, – деб шивирлади у. Коннини чақириш учун қўнғироқни 
ҳолсизгина силтади. – Анави йигит, Тед Турнер, қабр тошига ёздириш 
учун бошқа нарса ўйлаб топа олмабдими? – деди Морри.