Муҳаммад ал-хоразмий номидаги тошкент ахборот технологиялари университети “маълумотлар узатиш тармоқлари ва тизимлари” кафедраси

Ўзбекистон Республикаси телекоммуникация тармоқлари автоматлаштирилган бошқарув тизимлари ташкил этувчилари
ТТ АБТ таркибига қуйидагилар киради:

• ҳисоблаш ва ахборотларни қайта ишлаш воситалари тизимостилари (бунга сервер қурилмаси ва амалий дастурий таъминот ҳам киради);
• маълумотлар узатиш информацион тармоғи тизимости ва хизмат алоқаси тизими;
• боғловчи воситалар тизимости;
• маълумотлар омбори;
• ўчмайдиган электр таъминоти тизими;
• операторлар ишчи станциялари;
• Video-Wall презентацияси принтерлари ва тизимости;
• NTP-GPSвақт синхронизация тизими.

Ҳисоблаш ва ахборотларни қайта ишлаш воситалари тизимости аппарат ва дастурий модуллардан ташкил топган бўлиб, ТТ АБТ чегарасида ҳар қандай ахборотни қайта ишлаш ва маълумотларни ТТ АБТ операторларига тақдим қилишга қаратилган. Ушбу тизимостига сервер машиналари, ишчи станциялар ва махсус дастурий таъминот киради. Ушбу тизимостининг аппарат-дастурий воситалари «клиент-сервер»(еки «агент-менеджер») модели асосидаги тарқатилган компютер ҳисоблашлари (Distributed Computing Environment) принципларига мувофиқ тарзда қурилган ва ўзаро алоқада ишлайдиган ТТ АБТ (аппарат ва дастурий) ларнинг сонини ошириш имконини берувчи эгилувчан модулли архитектурага эга.

Маълумотларни узатиш информацион тармоғи тизимости (МУИТ) – бу дастурий-аппарат воситаларнинг комплекси бўлиб, қуйидаги объектларнинг ўртасида ахборот алмашинувини амалга оширишга мўлжалланган:

• ТТ АБТ тақсимланган компонентлари ўртасида;
• ТТ АБТ компонентлари ва назорат қилинадиган АБТ тармоқлар ўртасида;
• Бошқариладиган тармоқлар администратор (оператор)лари ва АБТ ТТ администратори ўртасида.

Локал тармоқ тезлиги 1Gbit/s дан кам бўлмаган Ethernet технологиясига асосланади. Локал тармоқда қўлланилган тармоқ қурилмалари имкониятларига қараб умумлаштирилган.
Глобал тармоқ ТТ АБТ компонентлари ўртасида маълумотларни юқори тезлик билан алмашишни таъминлайди ва шикастланиш вақтида назорат қилинаетган объектлардан келиб тушаетган ахборотлар ҳажмининг ортишида ушланиб қолишларни бартараф қилиш учун етарли ўтказиш қобилияти захираси билан таъминлайди.
Глобал тармоқ қуйидагилар ўртасида ўзаро алоқани таъминлайди:

• ТТ АБТ ва АСУ СЭ ўртасида 2Mbit/s дан кам бўлмаган тезликда;
• Захира ТТ АБТ серверини ва асосий серверни локал тармоқ билан 1Gbit/s дан кам бўлмаган тезликда.

ОПУ ўзида 9 та кичик экранларни жамловчи катта экранни шакллантиришга мўлжалланган Video-Wall презентация тизим ости билан жиҳозланган. Video-Wall презентация тизим ости аппарат таъминоти таркибига қуйидагилар киради:

• Видео тасвирни шакллантириш ва уни катта Video-Wall экранига чиқариш учун ишчи станция презентацияси;
• RS-232 бошқарув қурилмаси, бошқарув компютери;
• Video-Wall ни шакллантириш учун секцион плазмали панеллар;
• Маҳкамлаш, монтаж ва коммуникация деталлари.