Turlishakldagijismlarninginersiyamomentinihisoblash.
TurlishakldagijismlarninginersiyamomentlarinihisoblashInersiya (lot. inertia — harakatsizlik), inertlik — moddiyjismningxossalaridanbiri. Shu xossasitufayli jism tinchholatiniyokitoʻgʻrichiziqlitekisqarakatinisaqlayoladi. Inersiyamomenti. Jismningaylanisho'qiga nisbataninersiyamomenti deb, jism birmoddiynuqtasimassasiningaylanisho'qigachabo'lganmasofakvadratigako'paytmalariningyig'indisigatengbo'lganfizikkattalikkaaytiladi. Inersiyamomentitenzorfizikkattalikboʻlib, oʻqatrofidaaylanmaharakatdagiinertlikoʻlchovidir. Jism massasiningundagitaqsimotibilanxarakterlanadi: inersiyamomentielementarmassalarningasoskoʻplik (nuqta, chiziqyokitekislik) dan masofakvadratigakoʻpaytmalariyigʻindisigateng. Xalqarobirliklartizimidaoʻlchovbirligi: kg·m² bilan be. Belgisi: I yoki J bilanbelgilanadi. Inersiyatufayli jism tashkikuchtaʼsiridatezliginibirdanigaoʻzgartiraolmaydi. Inersiyajismningmassasigabog`lik, shusababli jism massasiuninginersiyaoʻlchovideyiladi . Inersiyaatamasiturliasboblarganisbatan ham qoʻllanadi, masalan, oʻlchovasboblariningkechikibqaydqilishigasababinersiyadir.
inobarin, jismnitashkilqilganbarchamoddiynuqtalarninginersiyamomentlariyigindisijismninginersiyamomentideyiladi. Endiformulanishundayyozishmumkin:
M = J β (1-for)
formula aylanishdinamikasiningasosiyqonunini (aylanma harakat uchunNyutonningikkinchiqonunini) ifodalaydi:
–jismgaqo`ylganaylantiruvchikuchningmomentijismninginersiyamomentninngburchaktezlanishigako`paytmasigateng;
–formuladanjismgaaylantiruvchi moment tomondanberiladiganburchaktezlanishjismgainersiyamomentigabogliqbo`lishiko`rinibturibdi: inersiyamomentiqanchakattabo`lsa, burchaktezlanishshunchakichikbo`ladi.
Binobarin,massajismningilgarilanmaharakatidagiinertlik hossalariniifodalaganidek, inersiyamomentijismningaylanmaharakatdagiinertlikhossalariniifodalarekan. Biroqjismninginersiya momenti jism massasidanfarq
Do'stlaringiz bilan baham: |
