Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti g. Tulenova, D. Sagdullaeva


Madaniyat va sivilizatsiya tushunchalari o’rtasidagi umumiylik


Download 4.43 Mb.
Pdf ko'rish
bet350/463
Sana19.10.2023
Hajmi4.43 Mb.
#1709820
1   ...   346   347   348   349   350   351   352   353   ...   463
Bog'liq
Z0m2Y3xIsiTPCBv4SIeXYLrHBdo5K7T8Eh3vfQpX

16.Madaniyat va sivilizatsiya tushunchalari o’rtasidagi umumiylik 
nimalarda namoyon bo’ladi?
a) Ikkisi ham tarixiy taraqqiyot jarayonida xalq ommasi yaratgan, tarixan 
tarkib topgan, moddiy va ma’naviy boyliklar, qadriyatlar yig’indisi negizida 
rivojlanadi. 
b) Bular ikkalasi ham inson bilan insoniyat jamiyatining madaniy 
o’zgartiruvchilik, moddiy va ma’naviy madaniyatni yaratuvchilik faoliyatining bir 
bosqichi, darajalari ekanligida. 
v)Ularning ijtimoiy hayot bilan bevosita bog’liqligida. 
g) Barcha javoblar to’g’ri.
17. Jamiyat rivojini harakatlantiruvchi kuchlar nima ? 
a) Sinflar, siyosiy birlashmalar, davlat namoyondalari. 
b) Xalq ommasi, siyosiy partiyalar, atoqli shaxslar. 
v) Xalq ommasi, sinflar, millatlar, shaxs. 
g) Diniy va sotsial - siyosiy g’oyalar 




397
 
 
VIII-BOB: FALSAFIY ANTROPOLOGIYA (INSON FALSAFASI) 
 
8.1. Inson borlig’ining o’ziga xos xususiyatlari. Ong tushunchasi va uning 
mohiyati 
 
Tabiatning oliy mahsuli, gultoji bo’lgan inson borlig’iga, o’ziga xos 
manfaat va ehtiyojlarga ega bo’lgan, o’zligini anglay biladigan shaxslar kiradi. «Til 
va tushuncha sohibi bo’lgan tirik zotdan ortiqroq mukammal bo’lgan biror zot 
yo’qdir»
1
, - deydi Abu Nasr Forobiy. 
Shaxs - bu o’zining ijtimoiy shart-sharoitlariga bog’liq bo’lgan va 
individual suratda ifodalangan xislatlarga, intellektual, emotsional va irodaviy 
sifatlariga ega bo’lgan odam. Har bir shaxs o’zining tug’ma xususiyatlari bilan bir 
qatorda ijtimoiy xususiyatlarga egadir. Ijtimoiy — munosabatlar majmui, 
kishilarning kundalik turmush tarzi, insonning mohiyatini belgilaydi. 
Inson borlig’i uning aqliy va jismoniy mehnati, ehtiyoj va manfaatlarini 
qondirish uchun xatti-harakatlari, axloq-odob, dunyoqarashi va h.k. namoyon 
bo’ladi, o’z ifodasini topadi. 
O’ziga xos individual xarakterga, intellekt, emotsional xususiyatlariga, 
temperamentga ega bo’lgan har bir insonning mavqei, uning jamiyat taraqqiyotiga 
qo’shgan hissasi bilan uzviy bog’liq. Jamiyatda mavjud bo’lgan barcha narsalar 
insonning mehnati tufayli va inson uchun yaratilgan. Shuning uchun insonning 
qadr-qimmati qanchalik yaxshi e’zozlansa, ularning faolligi ham, jamiyat 
taraqqiyotiga qo’shgan hissasi ham shunchalik ko’p bo’ladi. 
Sho’rolar hukumati hukmronlik qilib turgan vaqtlarda so’zda «hamma narsa 
inson uchun, inson baxt-saodati uchun», deb e’lon qilinsa-da, amalda insonning 


Download 4.43 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   346   347   348   349   350   351   352   353   ...   463




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling