Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti g. Tulenova, D. Sagdullaeva

Tt 
Tamoyil — yo’nalish, tendentsiya, moyillik. 
Taraqqiyotning o’zbek modeli – jamiyatning tadrijiy rivojlanish 
kontseptsiyasi sifatida. Ijtimoiy rivojlanishning o’zbek modeli insoniyatning 
rivojlanish borasidagi ilg’or tajribasiga, milliy davlatchilik tajribalarimizga va 
xalqimiz mentalitetiga tayanadi. 
Tariqat — sufiylik yo’li, tarmog’i, bosqichlari. 
Tasavvuf — islomdagi diniy falsafiy oqim. Tasavvuf -oqim va diniy 

---

508
 
ma’naviy hodisa sifatida islom dini doirasida (ko’pgina ichki sabablar va ba’zi 
tashqi unsurlar — buddaviylik va hindiylikning ilk diniy tasavvurlari, sharqiy 
xristian tarkidunyochiligi, neoplotonizm kabilarning ta’siri ostida) paydo bo’ldi. 
Tasavvuf uchun vahdoniyat — Ollohning birligi, Olloh va olamning porlab turishi, 
fano bo’lish, orif shaxsining tangri taolo bilan ruhan birlashib ketishi kabi 
mushohadalar muhim ahamiyat kasb etadi. Bu oqim namoyandalari va 
tarafdorlarini so’fiylar, deb ataganlar va «so’fizm» atamasi shundan paydo bo’lgan. 
Ilk so’fiylar aholining kambag’al toifasi orasida sh akllangan. Ularning qarashlari 
istilochilar zulmi, adolatsizlik, ijtimoiy tengsizlikka qarshi norozilik belgisi sifatida 
ham yuzaga kelgan. 
Tafakkur shakllari - fikrning mazmunini tashkil etuvchi elementlarning 
bog’lanish usuli, uning strukturasi (tuzilishi)dir. Tushuncha, hukm(mulohaza), 
xulosa chiqarish - tafakkur shakllaridir. 
Tushuncha – predmetning eng muhim xususiyatni aks ettiruvchi tafakkur 
shakli. 
Uu 
Umumbashariy muammolar — jahondagi barcha mamlakatlarga taalluqli 
muammolar 
Urug’, qabila, elat, millat — jamiyat etnik birliklarining shakllari
Usul — o’rganilayotgan ob’ektni tadqiq etish yo’llari va