Mühazirə Kimyəvi kinetikanın mahiyyəti. Kimyəvi reaksiyanın sürəti və ona təsir edən amillər

MÜHAZİRƏ 7 

---

Elektrolit məhlulları və onların elektrik keçiriciliyi .Kolrauş qanunu
.
Məhlulların elektrik keçiriciliyi həlledici və həllolan maddənin təbiətləri, 
temperatur, təzyiq, qatılıq və s. amillərdən asılıdır. Elektrolit məhlulları ikinci növ 
naqillərdir. Bunlarda elektrik keçiriciliyini ionlar təmin edir. Elektrolit 
məhlullarının xüsusi və molyar elektrik keçiricikləri fərqləndirilir. 
Xüsusi elektrik keçiriciliyi κ (kappa) sahələri 1m
2 
olan bir-birindən 1m 
məsafədə paralel yerləşmiş elektrodlar arasında qalan 1m
3
məhlulun elektrik 
keçiriciliyidir. Vahidi Sm

m
-1
–dir (Simens Sm=Om
-1
). Xüsusi elektrik 
keçiriciliyi xüsusi müqavimətin (

) tərs qiymətidir: 
𝜅 =
1
𝜌
. Xüsusi müqavimət 
aşağıdakı tənliklə müəyyənləşir: 
𝑅 = 𝜌
𝑙
𝑆
burada R – naqilin müqaviməti (Om) ; l – naqilin uzunluğu (m) ; S – 
naqilin en kəsiyinin sahəsidir (m
2
) . 
Temperatur artdıqca κ artır. Bu onunla izah olunur ki, temperatur artdıqca 
məhlulun özlülüyü və ionların solvatlaşma dərəcəsi azalır, həmçinin zəif 
elektrolitlərdə dissosasiya dərəcəsi artır. 
Elektrolit məhlulları üçün molyar elektrik keçiriciliyi 

(lyamda) daha 
böyük əhəmiyyətə malikdir. Bir-birindən 1m məsafədə paralel yerləşdirilmiş 
elektrodlar arasında qalan və tərkibində bir mol həll olan maddə saxlayan 
məhlulun elektrik keçiriciliyi molyar elektrik keçiriciliyi adlanır. Xüsusi və 
molyar elektrik keçiricikləri arasında əlaqə aşağıdakı kimidir 
Λ =
𝜅
𝑐
𝑚
Burada vahidlər Beynəlxalq Vahidlər Sistemində (BS) verilmişdir (

κ

=Sm

m
-1 
, 

=Sm

m
2

mol
-1
, 

c
m

=mol

m
-3
). 
Ancaq praktikada aşağıdakı törəmə vahidlərdən daha geniş istifadə olunur: 

κ

=Sm

sm
-1 
, 

=Sm

sm
2

mol
-1
, 

c
m

=mol

l
-1
. Bu halda xüsusi və molyar 
elektrik keçiricikləri arasında əlaqə aşağıdakı kimi olur: 
Λ =
1000𝜅
𝑐
Qatılıq azaldıqca 

artır və c

0 olduqda 

0
(və ya 


). 


və ya 
