3.2. TOPINAMBURDAN POLISAXARIDLAR OLISH TEXNOLOGIYASI
D-Fruktoza (levuloza) o'simliklarda erkin va bog'langan holda uchraydi.
Ko'pgina mevalar va asalga shirin ta'm beradi. Fruktoza inulinning asosiy qismi
hisoblanadi.
Inulinni olish uchun topinambur qirg'ichda maydalanadi, konussimon
kolbaga solinadi, 400 ml qaynoq suv qo'shiladi va aralashtirib 10 minut
qizdiriladi. Kolba ichidagini tezda qatlangan filtr orqali filtrlanadi, cho'kma
qaynoq suv bilan yuviladi. Filtrat sovutilganda inulin poroshok shaklida
cho'kadi. Uni vakumda filtirlanadi, sovuq suv bilan yuviladi, filtirda quritiladi
va o'lchanadi, unumi 20-30% ni tashkil qiladi.
Inulinni olish sxemasi
MAYDALANGAN
TOPINAMBUR
TUGUNAGI
10 minut
davomida qizdirish
FILTRLASH
Cho’kma va uni issiq
suvda yuvish
QURITISH
MAYDALANGAN
TOPINAMBUR
TUGUNAGI
10 minut
davomida qizdirish
FILTRLASH
Cho’kma va uni issiq
suvda yuvish
QURITISH
Inulinga biotexnologik usullar bilan ishlov berish yordamida undan
fruktoza yoki qisqa zanjirli fruktoza tarkibli olisaxaridlarni olish mumkin. Bu
jarayonda invertaza yoki inulinaza fermentlarini qo'llash mumkin. Mazkur
fermentlar bir-biri bilan bog'langan fruktofuran bog'larini uzish vazifasini
bajaradi.
Inulinni kimyoviy usulda gidrolizlash uchun 10 g inulin 40 ml 0,2 %
sulfat kislota bilan aralashtiriladi va bir soat qaynoq suv hamomida isitiladi
vaqt vaqtda aralashtiriladi. Gidrolizatga qism-qismlab 1g bariy karbonat
qo'shiladi. Cho'kma filtrlanadi. Eritma sirop holigacha sopol idishda suv
hamomida bug'latiladi. Qoldiq suv vakuum eksikatorda bir sutka davomida
quritiladi. Siropga 3 marta 20 ml dan isitilgan absolyut spirt qo'shilib
aralashtirib, tezda konik kolbaga spirti to'kiladi. Shu spirtli eritmalar
yarimigacha haydaladi. Konsentrlangan eritma sovutgichga kiristallanish
uchun qoldiriladi. Ichiga bir nechta kristal fruktoza tashlanadi. Fruktoza chiqishi
2-3g ni tashkil qiladi [Jerebtsov N.A., 2002]
Do'stlaringiz bilan baham: |
