Mundarija kirish; Art terapiya tushunchasi va mohiyati

Musiqa terapiyasi- musiqa terapevtik yoki tuzatuvchi maqsadlar 
uchun ishlatiladigan sanʻat terapiyasining bir turi. Hozirgi kunda musiqa 
terapiyasi psixo yoʻnalish (tibbiyot va psixologiyada) boʻlib, u taʻsir 
etishning ikki jihatiga asoslanadi: psixosomatik (tana funksiyalariga 
terapevtik taʻsir etuvchi) va psixoterapiya (musiqa bilan shaxs 
rivojlanishidagi 
ogʻishlarni 
tuzatish, 
psixo-emotsional 
holat). 
Bumusiqaning katartik (tozalash) taʻsiri boʻlib, uni rivojlanish muammolari 
boʻlgan bolalar bilan korreksion ishlarda ishlatish imkonini beradi. 
Koʻp tadqiqotlar boʻyicha musiqa terapiya (V. M Bekxterev, S. S. 
Korsakov, B. V. Asafev, L. A. Madel, L. S. Brusilovskiy, I. R.. Tarkxanov, 
I A. Baturina, I. V. Temkin, V. I. Petrushin) davolash va tuzatishga taʻsiri 
quyidagicha etib belgilandi: 

---

- 
psixovegetativ 
jarayonlarni, 
organizmning 
fiziologik 
funktsiyalarini tartibga solish, 
- 
katarsis, psixoemotsional holatni tartibga solish; 
- 
ijtimoiy faollikni oshirish, yangi hissiy ifoda vositalarini 
egallash; 
- 
yangi ijobiy munosabat va xatti-harakatlarni oʻzlashtirishga 
koʻmaklashish, kommunikativ funktsiyani tuzatish; 
- 
ijodiy koʻrgazmalarni faollashtirish 
Musiqa koʻpincha inson kayfiyatini oʻzida aks ettiradi. Shu asnoda 
misol uchun ruldagi, mashina haydayotgan kishiga eng yaxshi musiqa bu 
elektron musiqa hisoblanadi, homilador ayollarga esa olimlar klassik 
musiqani eshitishni tavsiya qilishadi, axir aynan shunday musiqa dunyoga 
keladigan bolakayning kelajakdagi musiqiy didini tarbiyalashga xizmat 
qiladi. 
Goʻdak tugʻilishidan ancha oldinroq homiladorlikning taxminan 16-
haftasidan boshlab tovushlarni eshita boshlaydi. Aytishlaricha, goʻdaklar 
ona qornidaligidayoq doimiy tinglangan musiqalarini tanib qolish 
xususiyatiga ega bo’lar ekan. 
Tadqiqotlar musiqa tinglash malʻumotlarni yaxshiroq oʻrganish va 
eslab qolishga yordam berishni koʻrsatadi. Musiqa yoki cholgʻu asboblarini 
chalish miyaning har ikki yarim sharini ham ishlashiga yordam beradi. 
Yorugʻ joyda joʻshqin musiqalar tinglayotgan insonlarning koʻproq 
ovqat isteʻmol qilishlari kuzatilgan. Agar ozish niyatingiz boʻlsa 
ishtahangiz ochilib ketmasligi uchun biroz qorongʻi joyda boʻshashtiruvchi 
musiqa ostida ovqatlaning. 
Yer yuzida 350 milliondan ortiq insonlar depressiyada yurishadi. 
Depressiya bilan yashaydigan insonlarni 90% uyqusizlikdan azoblanadi. 
Germaniyada oʻtkazilgan bir tarjiba orqali musiqa depressiyaning 
yaxshigina kushandasi ekani maʻlum bo’ldi.

---

---

Musiqa tinglash stress gormonlari ishlab chiqaruvchi kortizol faoliyatini 
pasaytirish orqali surunkali stress xavfini kamaytiradi. Tadqiqotlar shuni 
koʻrsatadiki inson salomatligiga taʻsir qiladigan kasaliklarning 60 foizi 
stress bilan bogʻliq. 
Musiqa terapiyasi aqliy va hissiy salomatlikni mustahkamlash uchun 
boʻlsa, jismoniy, sogʻliq muammolari bilan shugʻullanadigan odamlar 
uchun hayot sifatini yaxshilashga yordam beradi. Terapiya seansi musiqa, 
qoʻshiq yozish yoki musiqa tinglash turli xil elementlarini oʻz ichiga oladi. 
Musiqa terapevtining maqsadi: bemorning his-tuyg
`
ularini 
ifodalashga, bemorning stressini yoki xavotirini bartaraf etishga yordam 
berish, bemorning kayfiyatini yaxshilashga yordam berish, bemorning 
kasalligi bilan shugʻullanishi, hayot sifatini yaxshilashi uchun boʻlishi 
mumkin. Musiqa terapiyasi orqali quyidagilardan voz kechishingiz 
mumkin: depressiya, stress, autizm, saraton. 
Musiqa odatda psixologik davolash doirasida ishlatiladigan 
vositadir. Qadimgi Misr musiqaning organizmga qanday taʻsir koʻrsatishini 
tahlil qila boshladi. 
Tibbiyotda koʻplab kasalliklarni davolash uchun antik davrdan 
boshlab musiqa ishlatilgan. Musiqa terapiyasi ikkinchi jahon urushidan 
buyon kuchli oʻsishni boshdan kechirmoqda. Musiqa - birinchi navbatda 
bemorga hissiyot bilan murojaat qilish va bu bilan taranglikni 
kamaytirishga xizmat qiladi. 
Musiqa bolalarning aqliy va psixiatrik davolanishida asosiy vosita 
sifatida ishlatiladi. Eshitish tuygʻusi eng uzoq vaqt davomida funksional 
boʻlib qoladi, hatto eng jiddiy kasallarni musiqa orqali hal qilish mumkin. 
Bu bemorlarni eshitish, ovoz, nutq bilan taʻminlash mumkin. 
Musiqa terapiyasi uch qismga boʻlinadi: vokal terapiya, Nordoff- 
Robbins metodi va analitik musiqa terapiyasi.