N. A. Egamberdieva n. A. E g a m b e r d ie V a

Andronova madaniyati 
mil.avv. II- I ming yilliklarda G ‘arbiy 
Sibir, 0 ‘rta Osiyo va janubiy Ural hududlarida tarqalgan madaniyati 
biri biriga yaqin boMgan qabilalarga nisbatan aytiladi. Andronova nomi 
Achinsk yaqinidagi Andronova qishlog‘i nomidan olingan, chunki shu 
erda 1914 yilda dastlabki yodgorlik topilgan. 
1948 yilda K.V.Salnikov 
Andronova 
madaniyati 
yodgorliklarning^ 3 
bosqichini 
aniqladi: 
Fyodorov, Alakul, Zamarev. Bugungi kunda esa, uning 4 tarmogM 
aniqlangan:
1. Sintashta-Petrovka-Arkaim - Janubiy Ural va Shimoliy Qozo- 
qistonda tarqalgan, mil. avv. 2200-1600 yilliklarga oid;
2. A lakui Amudaryo va Sirdaryo oralig‘idagi erlarda va Qizilqum 
choMida tarqalgan, mil.avv. 2100-1400 yilliklarga oid;
. 3. Fyodorovo Janubiy Sibir hududida tarqalgan, mil.avv. 1500-1300 
yilliklarda oid, bu erda ilk bor oMikni yoqish (kremaciya) va olovga 
e ’tiqod izlari kuzatilgan;
4. 
B eshkentskiy t u m a n - Tojikistondagi Vaxsh vohasi, mil. avv. 
1000-800 yilliklarni o‘z ichiga oladi
Andronova madaniyati 
aholisi 
yarim ertoMa va chaylalarda 
yashaganlar. Ular asosan chorvachilik, qisman dehqonchilik bilan 
shug‘ullanganlar. Ularda metallga ishlov berish rivojlangan. Ular misni 
Oltoy togMaridan va QozogMston hududlaridan olganlar. Ko‘pincha 
qishloqlari yonida qurbongohlari boMgan. U erda ko‘plab o ‘ralar boMib, 
ichidan andronova sopol idishlari topilgan. Sopol idishlarining tagi yassi 
boMib, murakkab geometrik o ‘yma naqshlar bilan bezatilgan. Androno- 
valiklarning qabrlari daryolar oralarida boMib, ular toshlar bilan halqa 
qilib o ‘ralgan. OMiklar bukchaytirilib ko‘milgan, qoMlari yuz tarafiga 
qo‘yilgan. Ba’zi xollarda marhumlam ing kuydirilganlari ham uchraydi. 
Qabrlardan chaqmoqtoshdan ishlangan o ‘q uchlari, bronzadan ishlangan

---

mehnat va jangovor qurollari 
turli taqinchoqlar va sopol idishlar 
topilgan.
Miloddan avvalgi II ming yillikning ikkinchi yarm ida Toshkent 
viloyatining tog‘oldi hududlari ham Andronova chorvador qabilalari 
tom onidan o ‘zlashtirilgan. Hozirgi kunda ulam ing qisqa muddatli 
qarorgohlari Toshkent yaqinidagi Achiko‘1 atrofida, Y angiyo‘l tumanida 
va Toshkent kanali hududlarida makon va m ozor izlari topilgan. 
U lam ing xech birida madaniy qatlam saqlanmagan. Faqat qadimgi 
qishloq harobalarida chizma naqshli sopol parchalari, bronzadan 
ishlangan u y -ro ‘zg ‘or buyumlari, tosh yorg‘uchoq siniqlari uchraydi. 
Q abrlarda esa, oyoq-qoMlari buklanib, yoni bilan yotqizilgan skeletlar 
va bir necha sopol buyumlari topilgan. Ayollar qabrlarida bronza 
taqinchoqlar uchraydi.
C ho‘l zonasi qabilalariga tegishli yodgorliklar Farg‘ona vodiysida 
keng o ‘rganilgan. Jumladan, 
Qayroqqum va Dahana qabristonlarini 
k o ‘rsatish mumkin.