N. A. Egamberdieva n. A. E g a m b e r d ie V a

Amirobod madaniyati 
so‘nggi bronza davriga, mil.avv. X -V III 
asrlarga oid yodgorlik boMib, u 1940 yilda Amudaryoning quyi 
xavzasidagi Amirobod kanali havzasidan topilgan. 1950 yillarga kelib, 
Amirobod madaniyatiga doir bir necha yodgorliklar topildi. Ularning 
orasida eng yaxshi saqlangan va boy arxeologik materiallar bergan 
yodgorlik Yakka -P arson 2 makoni hisoblanadi. Makonni qazish vaqtida 
20 yaqin ertoMa tipidagi kulbalar topildi. Kulbalar maydoni va atrofidan 
g‘alla o'ralari, omborlar, o ‘choq, gulxan qoldiqlari, sopol parchalari, 
tosh yorg‘uchoqlar, bronzadan ishlangan bir tigMi pichoqlar, o ‘roq, bigiz 
va ko‘plab hayvon suyaklari topildi. Har bir kulbaning o'rtasida o ‘choq 
bor. Ular bir ju ft oilaga tegishli ekanligidan dalolat beradi.
Sopol idishlari charxsiz, qoMda yasalgan. Ularning shakli, turlari 
kamchilikni tashkil etadi. 
Xurmacha, kosa, bankasimon idish va sopol

---

qozonlardan iborat bo‘lgan. Idish sirti qizg‘ish qoram tir rangda 
pardozlangan, yuqori qismi esa geom etrik naqshlar bilan bezatilgan. 
A m irobod madaniyati ichida bronzadan ishlangan quloqli ignalar, ikki 
parrakli bronza paykonlari va bronza m ehnat qurollari yasaydigan tosh 
qoliplar, tosh yorg‘uchoq, bronzadan ishlangan o ‘roqlar ko‘plab 
uchraydi.
Am irobod yodgorliklari atrofida shu davrlarga oid irrigatsiya izlari va 
qadimgi ekinzor maydonlari ham ko'plab uchraydi. 
Bu esa ulam ing 
hayotida chorvachilik bilan birga qo‘ltiq dehqonchiligi rivojlanganligini 
ko‘rsatadi.
So‘nggi bronza va ilk tem ir davrida Choch (qadimgi Toshkent 
vohasi) o ‘ziga xos rivojlanish yoMidan bordi. Bu erlarda dehqonchilik 
kichik-kichik soy etaklarida yoki buloq suv yoqalarida vujudga kelib, 
ibtidoiy usul asosida olib borilgan. Zam inning tabiiy geografik 
sharoitidan kelib chiqib, sug‘orm a dehqonchilik x o ‘jaligi rivojlangan. 
Chirchiq, Ohangaron va ulam ing irmoqlari Toshkent vohasining eng 
qadimgi dehqonchilik m arkazlariga aylangan. Masalan, O hangaron 
daryosining o 'rta oqim ida joylashgan B urg‘uluksoy havzasida ilk 
dehqonchilik madaniyati tarkib topgan. Uni birinchi bor 1940 yilda 
A .I.Terenojkin aniqladi va unga B urg'uluk madaniyati nomini berdi, u 
burganlisoy madaniyati nomi bilan ham ataladi.