N. X. Ermatov, B. Y. Nomozov, D. G’. Azizova, M. X. Ashurov, A. I. Abdirazakov, R. S. Bekjonov

Nazorat savollari. 
1. Quduqni tadqiq qilish maqsadi va usullari.  
2.Qatlam va quduqlarning qanday gidrodinamik parametrlarini bilasiz? 
3.Quduqning mahsuldorlik koeffitsienti.
4.Qatlamning gidroo‗tkazuvchanlik koeffitsienti. 
5.Qatlamda suyuqlikning harakatchanligi.
6.Qatlam o‗tkazuvchanlik koeffitsienti.
7.Qatlamning pezoo‗tkazuvchanlik koeffitsienti.
8.Gidrodinamik tadqiqot qilish usullari. 
9. Quduqlarni barqaror rejimlarda tadqiqot qilish. 
10.Quduqlarni barqarorlashmagan rejimda tadqiqot qilish. 
11.Gidroeshitish usulida tadqiq qilish. 
12.Quduqlarga optimal rejim tanlash 
13.Me‘yorni belgilashda quduqlar nechta guruhga bo‘linadi? 

---

108 
7-bob bо‘yicha xulosalar 
Bu bo‘limda quduqni tadqiq qilish usullari va maqsadi, qatlam va 
quduqlarning gidrodinamik parametrlari, qidrodinamik tadqiqot qilish usullari, 
quduqlarni barqaror va barqarorlashmagan rejimlarda tadqiqot qilish, gidroeshitish 
usuli va quduqlarga optimal rejim tanlash bo‘yich batafsil ma‘lumotlar berilgan. 
8-bob. Quduqda suyuqlik ko‘tarilishining nazariy asoslari 
8.1.Vertikal quvurda suyuqlikgaz aralashmasining harakatlanish jarayoning 
fizikasi 
Neft konlaridan quduqlardan suyuqlikning ko‗tarilishi amalda har doim gaz 
ajralishi bilan ko‗zatiladi. Shuning sababli quduqdan suyuqlikni kutarilishi jarayoni 
tushunish uchun, kutarish uchun qurilmalarni loyihalashtirish va kerakli uskunani 
tanlash, quvurlarda gaz suyulik aralamalarining (GSA) harkatlanish qonunini bilish 
lozim. Barcha ma‘lum usullar bilan neft va gaz qazib olishda gaz suyuqlik 
aralashmasining harkatlanishi bilan ish ko‘riladi yoki quduq tubidan to quduq 
ustigacha harkatlanishning butun harakat yo‘li davomida yoki harakatlanishning 
ma‘lum bir katta qismida. Ushbu qonunlar bir turdagi suyuqlikni harakatlanishiga 
nisbatan qiyin va yaxshi o‗rganilmagan. Agar bir fazali suyuqlikni harkatlanishini 
o‗rganishda bir sinov koeffitsiyenti (ishqalanish koeffitsiyenti) bilan ish olib borishga 
tug‗ri keladi, ikki fazali suyuqlik harakatlanganda esa gaz suyuqlik aralashmasini 
harakatlanishida eng kamida oqimni tavsiflovchi ikkita ko‗rsatkichlarga murojat 
etamiz, qaysiki o‗z navbatida ko‗pgina boshqa bir qator 
turliyligi o‗ta yuqori bo‗lgan jarayon parametrlariga va 
harakatlanish sharoiti bog‗liq.