N. X. Ermatov, B. Y. Nomozov, D. G’. Azizova, M. X. Ashurov, A. I. Abdirazakov, R. S. Bekjonov

15.9.Gidrat hosil bo’lishi va uning oldini olish 
Gaz soviganda muzlashini oldini olish maqsadida issiqlik almashinish 
qurilmasini quvur ichki qismiga 80% li DEG ni maxsus purkagichlar yordamida 
purkab turiladi. Issiqlik almashinish qurilmasida 2
0
С gacha sovib chiqqan tabiiy gaz 
9,8 – 10,1 MPa bosim bilan redutsirovaniya – ejektirirovaniya blokiga uzatiladi va u 
yerda ham bosim 5,6 – 5,72 MPa ga tushadi hamda harorat Joul – Tomson drossel 
effekti hisobiga – 13
0
С; - 18
0
С gacha soviydi. 

---

303 
- 13
0
С; - 18
0
С gacha sovigan tabiiy gaz 5,6 – 5,7 MPa bosim bilan uchinchi
bosqich past bosimli ajratgichga uzatiladi. Uchinchi bosqich past bosimli ajratgichda 
tezlik va yo`nalish uzgarishi hisobiga drossel effektiga binoan sovush natijasida 
suyuq moddalar to`liq ajraladi. Uchinchi bosqich past bosimli ajratgich tik silindrik 
idish bo`lib, gazni qurish joyida gazni suyuqliklardan ajratish uchun maxsus setka 
qo`yilgan bo`lib, bu gaz oqimidagi suyuqliklarni to‘liq ushlab qolishga mo‘ljallangan. 
Quritilgan tabiiy gaz uchinchi bosqich past bosimli ajratgichdan to‘g`ri issiqlik 
almashinish qurilmasini quvurlararo bo`limiga uzatiladi. U yerdagi quvur ichidan 
kelayotgan kirish gazi hisobiga 15
0
С; 25
0
С gacha qiziydi. 
Issiqlik almashinish qurilmasidan chiqqan quritilgan tabiiy gaz birinchi 
bosqich issiqlik almashinish qurilmasini quvurlararo bo‘shlig‘iga uzatiladi va u yerda 
kirish gazi harorati hisobiga 40
0
С dan 50
0
С gacha qiziydi va umumiy quvur orqali 
keyingi bosqich gazga ishlov berish uchun ishlatiladi. Birinchi va ikkinchi bosqich 
ajratgichda ajralgan kondensat 9,8 dan – 10 MPa bosim va 38
0
С; 45
0
С harorat bilan 
kondensatni barqarorlashtirish qurilmasiga uzatiladi. 
Past haroratli ajratish qurilmasidan chiqqan kondensat to‘yingan DEG 
aralashmasi 5,6 – 5,7 MPa bosim va – 13
0
С; - 15
0
С harorat birdan DEGni tozalash 
qurilmasiga uzatiladi.