N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdirazаkov, M. X. Ashurov

VII.3. Separatorlarning hisobi 
Gaz bo’yicha tik gravitasion separatorning hisobi. 
Gaz oqimining harakatlanish tezligi suyuqlik va qattiq zarrachalarning tushish 
tezligidan kichik bo’lsa, separatorda fazalarni ajralishi sodir bo’ladi va ularning 
kattaligini nisbati quyidagicha bo’ladi.
g
zar
V
V
2
,
1

(VII.1) 
Tik separatorda gaz harakatining tezligi formuladan aniqlanadi.
Z
P
D
T
V
V
g





2
3
10
8
,
5
(VII.2) 

---

92 
bu yerda V – normal sharoitdagi gazning debiti; D – separatorning ichki diametri; P – 
separatordagi bosim; T – separatordagi mutlaq harorat; Z – separatorda joylashgan 
gazlarni real xossalarini chetga chiqishini hisobga oluvchi koeffisient. 
Suyuqlik tomchisini yoki qattiq zarrachani shakli sharsimon bo’lganda 
cho’kish tezligini Stoks formulasidan aniqlash mumkin. 


g
g
n
zar
g
d
V



18
2


(VII.3) 
bu yerda, d - zarrachalarning diametri; ρ
n
, ρ
g
– separator sharoitidagi neft va 
gazning zichligi; g – erkin tushish tezlanishi; μ
g
– separatordagi gazning mutlaq 
qovushqoqligi. 
Yuqoridagi (9.1) va (9.2) formulalarni (9.3) formulaga qo’yib quyidagi ifodani 
olamiz. 


g
g
n
T
Z
d
P
D
V










2
2
2
84
(VII.4)