N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdirazаkov, M. X. Ashurov

VII.5- rasm. Neftdan gazni oldindan ajratuvchi gravitatsion separator tarxi. 
1 – qiya kollektor; 2 – gaz kiruvchi kollektor; 3 – diffuzor; 4 – yalpoq diffuzor;
5 – gaz bilan ketayotgan suyuqlik tomchisini ushlovchi kaseta; 6 – qiya tekislik;
7 – me`yorlagich; 8 – sharnirli tortgich; 9 – po`kak; 10 – neftni separatordan chiqaruvchi 
quvur; 11 – ko’pik tarqatuvchi plastinalar; 12 – parafin qotganda
erituvchi issiqlik yuboruvchi quvur. 
Suyuqlikning yuqori va pastki sathi po`kak 9 bilan va me’yorlagich 
(zaslonka) 7 sharnirli tortgich 8 bilan yopiladi. Me’yorlagich yopilgandan so’ng 
separatorda bosim ko’tarilib separatordagi neftning pastki satxi oxirgi chegaraga 
kelguncha quvurcha 10 orqali suriladi va keyin me’yorlagich 7 ochiladi va yana shu 
holat qaytariladi. 
VII.6 – rasmda STsI – 5 markali siklon separator keltirilgan, bu separator gaz 
va gazkondensat konlarida ko’proq qo’llaniladi.
Gidrosiklon va siklon separatorlarning gazdan suyuqlikni ajratish uchun 
ishlatiladigan markazdan qochma kuchdan foydalanishi bilan ish prinspi bir xil. Bitta 
farqi shuki siklon separatorida gaz oqimi tezligi tez tushishi orqali ajralgan kondensat 
quvur 2 orqali kondensat kollektoriga tashlanadi. 
VII.6-rasmda STsB-6 markali qobiq siklon separator sxemasi keltirilgan. Bu 
separatorda gaz suyuqlik aralashmasini ikki tangensial 6 va 5 kirish ko’zda tutilgan 
bo’lib birinchisi aralashmani separator qobig`iga kiritsa, ikkinchisi siklonga kiritadi. 

---

91 
Bu separator qobig`ida gaz asosiy suyuqlik massasidan ajraladi va to’kuvchi 
quvur 8 orqali to’qiladi. 
VII.6–rasm. Tabiiy gaz uchun 
mo’ljallangan 
siklonli 
separator. 
a–separatorning 
umumiy 
ko’rinishi:
1 – korpus; 2 – to’kuvchi 
quvur;
3 – siklon korpusi;
4 – gazning siklondan chiqishi;
5 – yoruvchi kamera;
6-gazsuyuqlik aralashmasining 
tangensial kirishi. 
Suyuqlik bilan qobiqqa kirishga ulgurmagan gaz tangensial kirish 5 orqali 
siklonga kiradi. Siklon korpusida gaz suyuqlikdan ajraladi. Ajralgan suyuqlik yupqa 
parda holatida separator pastiga oqadi, gaz esa quvur 4 orqali kengaytiruvchi 
kameraga tushadi. Gaz oqimining tezda pasayishi evaziga kondensat ajralib quvurcha 
2 orqali pastga tushadi.