Namangan davlat universiteti n. N. Azizov, M. U. Rahmonov psixologiya va sport psixologiyasi
Download 1.48 Mb. Pdf ko'rish
|
Psixologiya va sport psixologiyasi (o`quv qo`llanma) (3)
|
V. BOLALAR VA O‘SMIRLAR SPORT MAKTABI MURABBIYI FAOLIYATINING PSIXOLOGIK XUSUSIYATI. Sport sohasidagi murabbiy faoliyatining o‗ziga xosligi uning psixologik tuzilishining barcha tarkibiy qismlariga nisbatan namoyon bo‗ladi. "Faoliyat shartlari" bloki eng o‗ziga xosdir (uning psixologik tuzilishining "faoliyat vositalari" kabi komponentida). Shuning uchun ham asar nomi nafaqat faoliyatning o‗ziga xos xususiyatlari, balki uning psixologik xususiyatlari o‗rganilayotganligini ko‗rsatadi. Sport sohasidagi murabbiylar faoliyatining psixologik o‗ziga xos xususiyatlarini o‗rganib, pedagogik faoliyatning xususiyatlarini (o‗quv va tarbiya bilan bog‘liq bo‗lmagan faoliyatdan farqli o‗laroq) va murabbiylik faoliyatining xususiyatlarini (boshqalardan farqli o‗laroq) aks ettirish kerak. pedagogik faoliyat, xususan, jismoniy tarbiya o‗qituvchilari). Sport sohasidagi murabbiy faoliyatining eng muhim xususiyati uning pedagogik xususiyatidadir. Murabbiy - o‗qituvchi, chunki "sport faoliyati o‗quv faoliyatining alohida holatidir". Binobarin, uning vazifalariga yosh avlodni ta‘lim va tarbiyalash ham kiradi. Ushbu asosiy xususiyat bilan bir qatorda boshqa bir qator xususiyatlarni ajratib ko‗rsatish mumkin, ular umuman pedagogik faoliyatni tavsiflovchi sport sohasidagi murabbiy faoliyatini ham tavsiflaydi. Pedagogik faoliyatning xususiyatlari. 1. Pedagogik faoliyat yuqori me‘yoriylik, ijtimoiy mas‘uliyat va ma‘naviy burch bilan ajralib turadi. Uning natijalari davlat ta‘lim standartlariga javob berishi, amalga oshirish jarayoni jamoat axloqiy me‘yorlariga javob berishi, alohida o‗quvchi shaxsini shakllantirishdan iborat bo‗lgan shaxsiy vazifa esa o‗qituvchidan doimo yuksak shaxsiy mas‘uliyatni talab etadi. 2. Pedagogik faoliyat obyekti, predmeti, shakli va amalga oshirish usullari jihatidan juda xilma-xildir. Ayniqsa: a) pedagogik ta‘sir ob‘ektlari quyidagilardir: o‗quvchi, o‗quv guruhi, o‗quvchilarning ijtimoiy aktivlari, ularning ota-onalari, o‗zaro aloqada bo‗lgan hamkasblar, davlat organlari, talabalarning hayoti, ta‘limi, tarbiyasi, bo‗sh vaqtini o‗tkazish bilan shug‘ullanadigan jamoat va boshqa tashkilotlar, norasmiy shaxslar; guruhlar, birlashmalar, shuningdek o‗qituvchining o‗zi o‗z faoliyati va hayotining sub‘ekti va ob‘ekti sifatida; b) pedagogik ta‘sir sub‘ektlari - talabalarning ma‘lum bir o‗quv intizomi doirasidagi bilim va ko‗nikmalari, axloqiy, intellektual, ularning jismoniy va shaxsiy fazilatlari; v) ta‘sir ko‗rsatish shakllari me‘yoriy ravishda o‗rnatilgan, rejalashtirilgan, o‗quv mashg‘ulotlari va mashg‘ulotlari va vaziyatli, majburiy yoki tashabbuskor harakatlar, faoliyat va aloqalar bo‗lib, ularning ehtiyoji hozirgi paytda taqozo etiladi va hajmi va ahamiyati juda muhim va muhim ahamiyatga ega. vaqt, aqliy va jismoniy kuch sarflash; d) ta‘sir qilish usullari, bir tomondan, o‗z-o‗zidan juda katta "majburiy" professional arsenalni tashkil etuvchi umume‘tirof etilgan uslubiy usullar, texnikalar, texnologiyalar va nostandart, improvizatsiya va ijodiy echimlar bo‗lib, ularga doimiy ehtiyoj paydo bo‗ladi. 3. Pedagogik faoliyat - boshqa faoliyatni boshqarish uchun "o‗ziga xos metafaoliyat" dir. Metafaollik nafaqat o‗zining tizim tuzuvchi funktsiyasi asosida, balki pedagogik funktsiyalarning joriy amalga oshirilishidan olingan fikr- mulohazalar asosida tashkil etiladi. Pedagogikada bu o‗ziga xoslik nazariy jihatdan, xususan, ta‘limning qulayligi tamoyilida o‗z aksini topgan. 4. Pedagogik faoliyat o‗zining kelajakka ekstrapolyatsiyasi va predmet maqsadlari bilan hozirgi vaqtda faoliyat ob‘ekti o‗rtasidagi nomuvofiqligi bilan o‗ziga xosdir: o‗qituvchi talabaga nima kerakligini biladi, lekin talaba buni hali bilmaydi. 5. O‗qituvchi faoliyatining ob‘ekti - uning doimiy rivojlanishidagi shaxs. Uning faoliyatining mahsullari o‗quvchilarning "aqliy" qiyofasida - ularning bilim va ko‗nikmalarida va hatto shaxsiyat xususiyatlarida "moddiylashadi". 6. Pedagogik faoliyat aniq ijodiy xususiyatga ega. Uni ma‘lum bir algoritm ostida olib bo‗lmaydi. Bular pedagogik faoliyatning asosiy o‗ziga xos xususiyatlari bo‗lib, uni boshqa kasbiy faoliyat turlaridan sezilarli darajada ajratib turadi. Download 1.48 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|