Namangan davlat universiteti n. Sotvoldiyev biznesni tadqiq etish

Biznesni tadqiq etish usullari 
147 
Jadval shundan dalolat beradiki, tovarlarga qanchalik yuqori yoki past baho 
belgilanishi ularning sifatiga, bozordagi talab va taqlif orasidagi nisbatga, 
marketologlarning faollik darajasi va ularning tanlagan strategiyalariga bog’liq.
Narx-navoni tashkil qilish, baho siyosatida katta xarajatlarini talab qiladi. Lekin 
firmalar o’zgaruvchan baholar samarali marketing faoliyatining muhim omillaridan biri 
ekanligini tushunib yetib bu xarajatlardan qochmaydi. SHu sababli marketing xizmati 
tarkibida baholar hisoblash usulini tanlovchi, narx-navoni tashkil qilish bilan 
shug’ullanuvchi alohida bo’linmalar mavjud.
 
9.5. Boston Konsalting Grupp (BKG) matritsasi, uning afzalliklari va 
kamchiliklari 
«Bozor ulushi - bozor o’sishi» matritsasi (portfolio-tahlil). Portfolio-tahlil yoki 
«bozor ulushi - bozor o’sishi» matritsasi XX asrning 60-yillari so’ngida Amerikaning 
«Boston konsalting grupp» konsalting firmasi tomonidan ishlab chiqilgan. Bu model, 
asosan, mahsulotning hayot tsikliga va tajriba egri chizig’i kontseptsiyasiga asoslangan. 
Eng asosiy Portfolio kontseptsiyalari. Turli Portfolio kontseptsiyalaridan «bozor 
o’sishi - bozor ulushi» va «bozorning jalb qilish darajasi raqobatdagi ustunlik» modellari 
eng katta amaliy ahamiyatga ega. Bu ikkala kontseptsiya ikki koordinatali matritsa 
yordamida SICHBning strategik vaziyatini aniqlab beradi. Matritsada o’xshash 
boshlang’ich strategik vaziyatdagi SICHB bir jinsli yig’indiga birlashtiriladi. Ular uchun 
maqsadli va strategik rejalashtirishda hamda korxona resurslarini taqsimlashda 
qo’llaniladigan harakatlarning bazis namunalari (normativ strategiyalar)ni aniqlab berish 
mumkin. 
Kontseptsiyaning o’ziga xos xususiyatlari SICHB to’rtta katakdan iborat matritsada 
joylashadi.
 
9.2-chizma. “Boston konsalting grupp” matritsasi