Namangan muhandislik-texnologiya instituti kimyoviy-texnologiya kafedrasi yuqori molekulyar birikmalar

5-TAJRIBA MASHG`ULOTI
MAVZU: Potensiometrik titrlash uslubi bilan polimer (poliakril) kislotasining
dissosatsiyalash konstantasini aniqlash.


Ishdan maqsad: potensiometrik titrlash yordamida, kuchsiz polielektrolitlar bo’lgan, poliakril kislota (PAK) va polidimetilaminoetilmetakrilat (PDMAEMA) orasidagi peaksiyalarning muvozanatni o’rganish.
Reaktivlar: 0.01 n PAK ning suvli eritmasi; 0,01 n poliakril kislotasining natriyli (PAK -Na) tuzining suvli eritmasi; 0,01 n polidimetilaminoetilmetakrilatni gidroxloridini (PDMAEMA HCl) suvli eritmasi; HCl ning 0,1 n eritmasi; NaOH-ning 0,1 n eritmasi.
Jihozlar: pH-metr; 10ml.li silindr; 50 ml.li stakanlar; 2 ta 2 ml.li mikrobyretka.

Ishning bajarilishi: Poliasos va polikislotaning eritmalarini titrlash. 20 ml PAK(yoki PDMAEMA) 0,01 n suvli eritmasi olinib pH=3 bo’lgungacha 0,1 n HCl eritmasi bilan) titrlanadi.
Polielektrolit aralashmalarini titrlash. 20 ml (PAK + PDMAEMA^.HCl) eritmalarining yekvimolyar aralashmasini 0,1n NaOH eritmasi bilan to pH=8,5 bo’luncha titrlanadi. Shunga o’xshash 20 ml (PAK -Na+ PDMAEMA) yekvimolyar aralashmasi pH=3 bo’lguncha 0,1 n HCl eritmasi bilan titrlanadi.
Olingan natijalar quyidagi jadvalga yoziladi:

V-NaOH yoki HCl ning qo’shilgan miqdori, ml

Eritmaning pH

Olingan natijalarni hisoblash. Bitta chizmaga olingan to’rtala polensiometrik titrlash yegri chiziqlari chiziladi. Kislotali muhitda boradigan almashuv reaksiyasining tugallanishi darajasi (ө) ni (6.8 yoki 6.9)-tenlama bo’yicha hisoblanadi. Hisoblar uchun olib boriladi. Lekin bu nuqtalar dastlabki aralashmaning pH Bilan PAK ning pH ga to’g’ri keladigan qiymatlari oralig’ida olinishi lozim.

Olingan natijalar quyidagi jadvalga yoziladi:

pH	[H^+],	NaOH			θ C0	θ
		L	Mol	mol/l

Ishqoriy muhitda boradigan reaksiyaning tugallanish darajasini (6.11) tenglamadan hisoblanadi va pH _{xar, PA} = 6,7 deb qabul qilinadi. Hisoblar uchun titrlash yegri chizig’idagi xohlagan pH ning 5 ta ixtiyoriy nuqtasi uchun olib boriladi, bu nuqtalar dastlabki aralashma va poliasos eritmalarining pH lari oralig’ida bo’lishlari loizim.

Olingan natijalar quyidagi jadvalga yoziladi:

Ph	OH^- mol/l	HCl			θ C0	θ
		l	Mol	mol/l

Olingan θ-pH bo’lgan yegri chiqiklar grafik ravishda bitta rasmda ifodalanadi.