Насослар, насосларнинг тузилиши ва иш унумдорлиги классификациялари

Valikli quritkichlar suyuq va pastasimon materiallarni uzluksiz quritish uchun ishlatiladi. Quritkichning asosiy ishchi organi bitta yoki ikkita ichi boosh valikdan iborat booladi (17- rasm). Valiklarning aylanish tezligi 2÷10 min^-1. Valiklarning (4,7) ichki booshliiga ichi boosh sapfa orqali suv bui beriladi, hosil booladigan kondensat esa sifon trubkasi 5 orqali chiqariladi.





17-rasm. Valikli quritkich sxemasi: 1- qo’shimcha qizdirish qurilmasi; 2- korpus; 3- valiklar yuritmasi; 4- yetaklovchi valik; 5- sifon trubkasi; 6- pichoq; 7- yetaklanuvchi valik.

Quritiladigan material valiklarning qizigan yuzasiga yupqa plyonka shaklida quyilib turadi. Ushbu material plyonkasining qalinligi valiklar oraliidagi boshqarib turiladigan tirqish kengligidan boliq booladi. Valikning bir marotaba tooliq aylanishi davrida uning yuzasidagi material qurib ulgurishi lozim. har bir valik yuzasidagi quritilgan material qatlami pichoq 6 yordamida qirib olinadi. Quritilgan material zaruriy hollarda, qooshimcha tarzda, alohida qayta quritilishi ham mumkin. Quritilgan material kelgusi texnologik operatsiyalar mobaynida maydalanib, kukunsimon holatga keltiriladi.

Quritkichlarning maxsus turlari. Turli xildagi
quritkichlarning qoollanish sohalari va iqtisodiy samaradorligi

Bunday quritkichlar qatoriga termoradiatsion, dielektrik (yoki yuqori chastotali) va sublimatsion quritish qurilmalari kiritiladi.

Termoradiatsion quritgichlar. Materialni quritish uchun zarur boolgan issiqlik infraqizil nurlar (λ=0.77÷340 mkm) orqali beriladi. Issiqlik infraqizil nurlanishga moslangan lampalar, qizdirilgan keramik yoki metall yuzalardan chiqarilayotgan nurlar yordamida tarqatiladi (18-rasm).
Infraqizil nurlanishga moslangan lampalar vositasida sarf etilgan elektr energiyasining taxminan 80 foizi issiqlik energiyasiga aylanadi. Nurlanish oqimini materialga yoonaltirish uchun parabola shaklidagi reflektorlar ishlatiladi.



18-rasm. Termoradiatsion quritish sxemasi: 1- qattiq material yuzasi; 2- infraqizil nur lampalari; 3- reflektorlar.

Issiqlikning nurlangan oqimi materialning yuzasi orqali uning kapillyarlariga ham ootadi. Bunda nurlarning kapillyar devorlaridan bir necha bor qaytarilishi oqibatida nurlarning yutilishi yuz beradi. Natijada material yuzasi birligiga, konvektiv va kontaktli quritgichlarga nisbatan, ancha koop issiqlik beriladi va jarayonning davomiyligi 30÷100 martagacha kamayadi.

Gaz bilan ishlaydigan radiatsion quritgichning tuzilishi (19-rasm) sodda boolib, lampali quritgichga nisbatan ancha arzondir. Nur tarqatuvchi qurilma-ning pastki qismida gaz yondiriladi. Gazning yonishi natijasida nur tarqatuvchi qurilma qiziydi, soongra infraqizil nurlarni tarqata boshlaydi.
Sanoatning ayrim tarmoqlarida yuqori sifatli mahsulot olish uchun kombinatsiyalangan jarayonlardan (masalan, radiatsion va konvektiv usullarni birga qoollashdan) foydalaniladi. Bunday sharoitda nam materialga infraqizil nurlar va issiq havo bilan bir paytning oozida taosir ettiriladi.

19-rasm. Gaz bilan ishlaydigan termoradiatsion quritgich sxemasi: 1- nurlanuvchi yuza; 2- gaz gorelkalari; 3- transportyor; 4- chiqarish trubkasi; 5-gazogenerator.

Termoradiatsion quritgichlar ixcham, yupqa qatlamli materiallarni quritishda yuqori samaradorlikka ega, ammo solishtirma energiya sarfi katta (1 kg namlikni materialdan ajratish uchun 1,5÷2,5 kVt soat energiya kerak.