Настоящие нормы и правила распространяются на проектирование бетонных и железобетонных конструкций зданий и сооружений различного назначения, работающих при систематическом воздействии температур не выше 50 °С и не ниже минус 40 °С

ТЕМИРБЕТОН УНСУРЛАРНИ ДАРЗЛАРНИНГ ЁПИЛИШИГА ҲИСОБЛАШ

15. 
    Темирбетон унсурлар дарз- ларининг ёпилишига (қисилишига) ҳисобланиши лозим:
    

унсурнинг бўйлама ўқига тиклари учун;
унсурнинг бўйлама ўқига қия- лари учун.

УНСУРНИНГ БЎЙЛАМА ЎҚИГА ТИК ДАРЗЛАРНИНГ ЁПИЛИШИГА ҲИСОБЛАШ

15. 
    Доимий ва давоматли юкламалар таъсирида унсурнинг бўйлама ўқига тик дарзларнинг ишончли ёпилишини таъминлаш учун қуйидаги шартларга риоя қилиш лозим:
    

а) доимий Ю давоматли ва қисқа муддатли юкламалар таъсирида зўриқтирилувчи S ўзакда қайтмас қайишишлар юз бермаслиги лозим. Бунга ушбу шартга риоя қилиш орқали эришилади:
юкламалар ва дастлабки қисув зўриқиши айнан қайишоқ жисмга таъсир қилганидек аниқланади.

15. 
    Унсурларнинг қисилган соҳасида бошланғич дарзалари бўлган майдончалари учун (1.18 б.қ.)
    

_sp нинг 9154) формуладаги қиймати 1- га тенг бўлган доимийга кўпайти- рилади, Р катталик эса, _b кучла- нишни аниқлашдир 1,0 дан катта бўл- маган 1,1 (1-) доимийга кўпайтири- лади, бунда  нинг қийматлари 4.6 банднинг кўрсатмаларига мос тарзда аниқланади.

УНСУРНИНГ БЎЙЛАМА ЎҚИГА ҚИЯ ДАРЗЛАРНИНГ ЁПИЛИШИГА ҲИСОБЛАШ

15. 
    Унсурнинг бўйлама ўқига қия жойлашган дарзларнинг ишончли ёпилишини таъминлаш учун доимий ва узоқ муддатли юкламалар таъсир қилаётганда келтирилган қисмнинг оғирлик маркази сатҳида 4.11 банднинг кўрсатмалари асосида аниқланувчи бетондаги ҳар иккала бош
    

 _sp   _s  0,8R_s,ser ,
(154)
кучланишлар қисувчи ҳамда катталиги жиҳатдан камида 0,5 МПа

бунда _s - зўриқтирилувчи S
ўзакда ташқи юкламалар таъсирида (146)-(148) формулалар бўйича аниқланувчи кучланиш орттирмаси;
б) доимий, давоматли ва қисқа муддатли юкламалар таъсиридаги чўзилган соҳасида дарзи бўлган унсурнинг кесими унсурнинг ташқи юкламалар таъсирида камида 0,5 МПа чўзилувчи қиррасида _b тик кучланишли қисувда бўлганида, дои- мий ва давоматли юкламалар таъсир қилганда, қисилганича қолиши ло- зим; бу ҳолда _b каттарлик ташқи
бўлишлари лозим.
Кўрсатилган талаблар дастлабки зўриқишли кўндаланг ўзак воситада (қисқичлар ёки эгилган таёқчалар воситада) таъминланади.