Navoiy davlat pedagogika instituti tabiiy fanlar fakulteti

Elektronga yaqinlik
Elektron yaqinligi - manfiy ion hosil qilishda neytral atomga elektron qo'shganda ajralib chiqadigan energiya miqdori. Faqat davriy jadvaldagi ba'zi atomlar bu o'zgarishlarni boshdan kechirmoqda. Asil gazlar va ba'zi gidroksidi metallar elektron qo'shishni yoqtirmaydi, shuning uchun ular uchun elektronga yaqinlik energiyasi aniqlanmagan. Lekin elektron elementlarning barqaror konfiguratsiyasiga ega bo'lish uchun elektronlarni qabul qilishni yaxshi ko'radi. Davriy jadvalda elektronlarning yaqinligi bilan bog'liq ba'zi naqshlar mavjud. Atom radiusi ortishi bilan elektronlarning yaqinligi kamayadi. Qator bo'ylab davriy jadvalda (chapdan o'ngga) atom radiusi kamayadi, shuning uchun elektronga yaqinlik kuchayadi. Masalan, xlorning oltingugurt yoki fosforga qaraganda elektron negativligi yuqori.

Ionlanish energiyasi va elektron yaqinligi o'rtasidagi farq nima? • Ionlanish energiyasi - neytral atomdan elektronni olib tashlash uchun zarur bo'lgan energiya miqdori. Elektronga yaqinlik - bu atomga elektron qo'shilganda ajralib chiqadigan energiya miqdori. • Ionlanish energiyasi neytral atomlardan kation hosil qilish bilan, elektronga yaqinlik esa anion hosil qilish bilan bog'liq.

Xulosa
Atom ionlanish energiyasining kimyo uchun ahamiyatli vana boshqa bir xususiyati keyingi ionlanish uchun katta energiya sarfini talab etishidan. Shunday qilib, ikkinchi ionlanish energiyasi (ya’ni E+ kationdan elektronni tortib olish uchun) birinchiga nisbatan katta bo‘ladi, uchinchisi esa yanada katta bo‘ladi. Qanchalik ion zaryadi katta bo‘lsa undan elektronni tortib olish uchun shunchalik katta energiya talab qilinadi. Elektron ichki qavatdan chiqib ketadigan ionlanish energiyasi farqi (litiyning ikkinchi ionlanish energiyasi va shu guruh biror bir element! misolida) sezilarli darajada bo‘!adi, chunki elektron yopiq fazoda yadro bilan kuchli ta’sirda turgan bo‘ladi. Masalan, litiy birinchi ionlanish energiyasi 5,3 eV, ikkinchisi o‘n barobar katta 75,6 eV. Guruh bo‘ylab ionlanish energiyasi bunchalik oddiy emas. Jadvallarda bor gruppachasi elementlari birinchi, ikkinchi va uchinchi ionlanish energiyalari ko‘rsatilgan.