Navoiy kon metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti “konchilik ishI” kafedrasi

EKG-5U va EKG-10 ekskavatorlarining texnik xarakteristikasi.

O‘lchamlari	EKG-5U	EKG-10
Ishchi uskuna	To‘g‘ri cho‘michli	To‘g‘ri cho‘michli
Cho‘mich sig‘imi, m^3	5	10
Ekskavator turgan gorizontdagi cho‘michlash radiusi Rch.u., m	14,5	12,6
Maksimal cho‘michlash radiusi . R^max ch..u., m	23,7	18,4
Maksimal yuklash radiusidagi cho‘michlash balandligi, Nr , m	9,4	5,7
Maksimal cho‘michlash balandligi, N^max ch..u., m	13,5	14
Maksimal yuklash balandligi, N^max r.,, m	17,5	28

Mexanik kurakli ekskavatorlarining ishchi parametrlari.

6. 
   Kon massasini tashish uchun transport turini tanlash;
   

Karyer yuklarini tashish karyerlarda eng ko‘p energiya sarf bo‘ladigan jarayon hisoblanadi. Ochiq kon ishlaridagi umumiy xarajatlar ichidan transport xarajatlari 60-70% ni tashkil qiladi. Ochiq kon ishlarida kon ishlari olib borishda tog‘ jinslari, foydali qazilmalar, foydali komponentlar miqdori kam bo‘lgan foydali qazilmalar va materiallar tashilishi kerak. Tashiladigan yuk turiga va yo‘nalishiga qarab ochuvchi va foydali qazilma yuk oqimlari tarkib topadi. Yuk oqimlari zaboylardan boshlanib, noruda tog‘ jinslar ag‘darmalarida yoki foydali komponentlar miqdori kam rudalar ag‘darmalarida yoki foydali qazilma zaxiralarida tugaydi.
Karyer yuklarini tashish chun deyarli barcha transport turlari qo‘llaniladi, ular ish prinsipiga qarab quyidagilarga bo‘linadi:

• 
  uzluksiz (konveyerli, truboprovodli, osma po‘lat arqon yo‘lli);
  
• 
  siklli (temir yo‘l, avtomobil, skipli, yuk ko‘taruvchiqurilmalar, konveyer poezdlari).
  

Uzluksiz transport turi unumlirok trnansport turi bo‘lib, kon ishlarini uzluksiz olib borilishini, boshqarishni avtomatlashtirishni va yuqori ish unumdorligini ta’minlaydi. Uning qazuvchi-yuklovchi va ag‘darma hosil qiluvchi texnikalar bilan birgalikda ishi butunlay avtomatlashtirilgan yuqori unumdorlikka ega bo‘lgan komplekslarni tashkil qilib, tog‘ jinslarini qazib olishga xizmat qiladi. Masalan, rotorli ko‘p cho‘michli ekskavatorlar, konveyer transporti, transport-ag‘darma ko‘prigi yoki ag‘darma hosil qiluvchi komplekslari. Karyerlarda tog‘ jinslarini qazib olishda uzluksiz ishlaydigan komplekslarni qo‘llaganda yuk oqimini soddalashtiradi, karyerlarda uskunalarni ishlatish darajasi ortadi.
Foydali qazilma konlarini ochiq usulda qazib olishda kon massasi karyer transportlari yordamida tashiladi. Karyer transportining vazifasi – foydali qazilmani zaboydan yuklovchi bunkergacha yoki boyituvchi fabrikalargacha, qoplovchi tog‘ jinslarini esa ag‘darmalargacha tashishdan iborat.
Karyerlarda kon massasini tashish uchun turli ko‘rinishdagi karyer transportlaridan foydalaniladi. Asosiy transport vositalari:
-temir yo‘l transporti;
-avtomobil transporti;
-konveyer transporti.
Avtomobil transporti.
Ishlab chiqarish unumdorligi uncha katta bo‘lmagan (5 mln. t,yil gacha) karyerlarda yuk ko‘tarish quvvati 20 t bo‘lgan avtosamovallarni qo‘llash tavsiya etiladi.
Ishlab chiqarish unumdorligi o‘rtacha (10-20 mln. t,yil) va yirik (25-50 mln. t,yil) bo‘lgan karyerlarda yuk ko‘tarish quvvati 2 t dan 180 t gacha bo‘lgan avtosamovallarni qo‘llash tavsiya etiladi. Avtomobil transporti yordamida kon massasini tashishda ratsional tashish masofasi avtosamosvalning yuk ko‘tarish quvvatiga bog‘liq holda 1-2 km ni tashkil etadi.
µ=V_a/Ye=3÷5 formula bo‘yicha avtosamosvalning yuk ko‘tarish quvvati aniqlanadi. Bunda transport vositasiga yuklanadigan kovshlar hajmi 5 dan oshmagan holda qabul qilinadi.
Yuqoridagi formula asosida EKG-5U ekskavatori uchun avtosamosval turini tanlaymiz. BelAZ-548A avtosamosvalining kuzov hajmi 21 m³.
Yumshoq tog‘ jinslarini tashish uchun BelAZ-548A avtosamosvalini qabul qilamiz
Endi EKG-10 ekskavatori uchun avtosamosval tanlaymiz. BelAZ-549V avtosamosvalining kuzovi sig‘imi 35 m³;

Yumshoq tog‘ jinslarini tashish uchun BelAZ-549V avtosamosvalini qabul qilamiz.

.