Nomaromiylik bu mahsulot sotish qiyinchiliklari, tashkilot


Download 239.71 Kb.
Pdf ko'rish
bet1/5
Sana19.12.2022
Hajmi239.71 Kb.
#1032500
  1   2   3   4   5
Bog'liq
Iqtisodiy tahlil PV дарслик охирги вариант (pdf.io) (1)



Nomaromiylik – bu mahsulot sotish qiyinchiliklari, tashkilot-
chilik, texnologiyalar va ishlab chiqarish moddiy-texnik ta’minotining 
past darajasi. Mahsulot ishlab chiqarish maromiyligi tahlilida turli 
dekadalarda ish kunlari sonini hisobga olish talab qilinadi, chunki 
bunga alohida dekadalar bo‘yicha mahsulot ishlab chiqarishning ulushi 
bog‘liq bo‘ladi.
Mahsulot ishlab chiqarish maromiyligi tahlili uchun asosan 
operativ-texnik hisob, dekada ma’lumotlari, davriy hisobot ma’lumot-
laridan foydalaniladi.
 
3.6. Mahsulot sotishning mohiyati, vazifalari
va tahlil manbalari 
 
Korxona faoliyatining asosiy natijaviy ko‘rsatkichi sotilgan 
mahsulot hajmi hisoblanadi. 
Sotilgan mahsulot uchun yetkazib beruvchi korxona qilingan 
xarajatlarni qoplash va xo‘jalik faoliyatini davom ettirish uchun zarur 
bo‘lgan pul mablag‘larini oladi. Mahsulot sotishda foyda olinib, uning 
bir qismi korxonada qoladi va uning kapital qo‘yilmalari, aylanma 
mablag‘larni to‘ldirish, rag‘batlantirish jamg‘armalarini shakllantirish 
va boshqalarga yo‘naltiriladi, bir qismi esa davlat byudjetiga kiritiladi. 
Sotish hajmi ishlab chiqarish majmuasi sifatida korxona 
faoliyatining yakuniy natijasi bo‘lganligi uchun tushum tahlili butun 
korxona bo‘yicha ham, uning tuzilmaviy bo‘linmalari yoki mahsulotlar 
turlari kesimida ham, shuningdek, uning ixtisoslashtirilgan xo‘jalik 
birliklari bo‘yicha, yetakchi mustaqil ishlab chiqarish faoliyati (sexlar, 
filiallar) bo‘yicha amalga oshiriladi. Albatta, bunday tahlil butun 
korxonaning moliyaviy oqimlarida muayyan bo‘linma tushumini 
ajratish mumkin bo‘lgan, shuningdek, agar ushbu tushum miqdori 
umuman korxona uchun jiddiy bo‘lganda ma’noga ega bo‘ladi. 
mahsulot ishlab chiqarish tahlilida bo‘lgani kabi tushum tahlilda ham 
analitik xizmatlar va chiziqli bo‘linmalar xodimlarining sezilarli 
darajada vaqt sarflashi talab qilinadi. Shuning uchun korxona va uning 
alohida bo‘linmalari istiqbolini aniqlash uchun qanday foydali axborot 
berishigna qarab uni o‘zini oqlagan deb hisoblash mumkin.
Mahsulot (ish, xizmat) sotishdan tushum O‘zbekiston Respublikasi 
“Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi qonunga muvofiq belgilanadi. 


Mazkur ko‘rsatkichning moliyaviy hisobotga kiritilishi shu bilan 
izohlanadiki, kiritilayotgan o‘zgarishlar maqsadlaridan biri moliyaviy 
hisobot analitikligini oshirish hisoblanadi. Bundan tashqari, mazkur 
ko‘rsatkich korxona o‘z tasarrufidagi mahsulotni sotishdan olingan 
daromadni tavsiflaydi. U foyda ko‘rsatkichlarining barcha keyingi 
hisoblashlari uchun baza hisoblanadi. Bu esa korxonalar hisobotida 
“Sotishdan sof tushumlar” ko‘rsatkichi paydo bo‘lishiga olib keldi.
“Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi qonunga muvofiq mahsulotni 
sotishdan olingan tushumlar uning bank muassasalari hisobiga tovarlar 
uchun to‘lovi yoki tovarlar jo‘natish va xaridorga hisob-kitob 
hujjatlarini ko‘rsatishiga asosan aniqlanadi. Umumqabul qilingan 
atamashunoslikka muvofiq, tushumni uning to‘lovi asosida aks ettirish 

Download 239.71 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling