«Noshir» 2019 iqtisodiy va ijtimoiy geografiya

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

396 
Demak, aholining jinsiy tarkibini aniqlash muhim bo‘lib, yuqorida 

ta‘kidlanganidek, mamlakat xo‘jaligini tashkil etishda alohida ahamiyat kasb etadi.

II.5.2. Har 1000 ta birlik hisobida jinsiy tarkibni aniqlash 
Bu hisob-kitob jarayonida 1000 ta ayolga nisbatan to‘g‘ri keluvchi erkaklar 

soni aniqlanadi hamda bu nisbat orqali jins mutanosibligi baholanadi. Buning

uchun ma‘lum hududdagi jami ayollar sonining jami erkaklar soniga nisbati 
aniqlanib, 1000 birlik bo‘yicha hisoblanadi, ya‘ni quyidagicha:

Bu yerda, 

G
1000

= aholining jinsiy tarkibi (1000 ta ayolga nisbatan erkaklar soni);

w = ma‘lum hududdagi jami ayollar soni;

m = ma‘lum hududdagi jami erkaklar soni. 
Bu hisoblashni yosh tarkibi bo‘yicha ham amalga oshirsa bo‘ladi. Masalan,
dunyoda 14 yoshgacha bo‘lgan bolalar kesimida 1000 ta qizga 1070 ta o‘g‘il bola 
to‘g‘ri keladi.
Mehnatga layoqatli 15-64 yoshlilar hisobida esa 1000 ta ayolga 1021 ta 
erkak to‘g‘ri keladi. 65 yoshdan kata qariyalar bo‘yicha esa ayollar ustunlikka ega
bo‘lib, o‘rtacha, 1000 ta ayolga 412 ta erkak to‘g‘ri keladi va h.z. 

№

_

75. 

O‘zbekistonda 2017-yil bo‘yicha, o‘rtacha aholi soni 32 387 500 

kishiga teng bo‘lib, mos ravishda, ayollar 49.98 % (16 187 272 kishi) hamda 

erkaklar 50.02 foiz(16 200 228 kishi)ni tashkil etdi.

Yuqoridagilardan foydalanib, O‘zbekistonda har mingta ayolga nechta 

erkak to‘g‘ri kelishini toping.


Yechish.
Bunda mutloq raqamlar asosiy o‘rin tutadi va quyidagicha
ifodalanadi: 


jami ayollar soni (w) – 16 187 272 kishi; 


jami erkaklar soni (m) – 16 200 228 kishi; 

---

---