«Noshir» 2019 iqtisodiy va ijtimoiy geografiya

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

397 


hisoblash amalga oshiriladi: 

∙ 1000 
=

= 0,999 ∙ 1000 = 999 ta 

Javob:
O‘zbekistonda har 1000 ta erkakka 999 ta ayol yoki har 1000 ta 
ayolga 1001 ta erkak to‘g‘ri keladi.
Mustaqil bajarish uchun topshiriq: 

№

_

76
. Xitoy aholisi 2018-yil bo‘yicha, 1 mlrd 394 mln kishini tashkil 
qiladi. Agar mamlakat aholisining 47 foizini ayollar, 53 foizini erkaklar tashkil
qilsa, yuqoridagi ma‘lumotlardan foydalanib, har 1000 ta ayolga nechta erkak 
to‘g‘ri kelishini toping.


II.5.3. Aholining foiz hisobi bo‟yicha jinsiy tarkibini aniqlash 
Aholi tarkibida o‘g‘il bolalar – qiz bolalar, ayollar – erkaklar ulushi, 

ko‘pincha, umumiy aholiga nisbatan foiz (%) hisobida beriladi. Bunda jami aholi

100% deb olinib, ikki jins vakillarining ulushi mos ravishda hisoblanadi. Ushbu 
usulni 2 xil yo‘nalish bilan ishlash qulay hisoblanadi:
1. Proporsiya usuli oqrali jinsiy tarkibni aniqlash. 

Bunda, umumiy aholiga nisbatan proporsiya tuziladi:

a) ayollar ulushini hisoblash:

b) erkaklar ulushini hisoblash: 

S

γ
---------- 100 %

S
γ

---------- 100 % 

w --------- x = 

m -------- x =

Ushbu hisoblashlar natijasida aholining jinsiy tarkibi foizlarda o‘z ifodasini topadi. 

! Agarda hisoblash uchun jinsiy tarkibning foiz hisobidagi ulushini berilsa-

yu, sonini aniqlash kerak bo‘lsa ham umumiy aholi soni 100 % deb olinadi va jins 
vakillarining soni bo‘yicha ifodalar amalga oshiriladi.
2. Formula hisobida jinsiy tarkibni aniqlash. 
Bunda, ifoda formula holiga keltiriladi va hisob-kitob amalga oshiriladi:

---

---