«Noshir» 2019 iqtisodiy va ijtimoiy geografiya

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

429 
Demak, O‘zbekiston sanoat tarmoqlari tarkibi, 2012-yil bo‘yicha, yuqoridagi 

kabi ko‘rinishga ega bo‘ladi.

Mustaqil bajarish uchun topshiriq: 

№

_

111. 
―Katta yettilik‖ mamlakatlarining YIM ishlab chiqarish (sanoat, 
qishloq xo‘jaligi, xizmat ko‘rsatish) tarkibiga oid doiraviy diagramma tuzish.


III.2. ISHLAB CHIQARISHNI TASHKIL ETISHGA TA‟SIR ETUVCHI


YETAKCHI OMILNI ANIQLASH 
Ishlab chiqarishni (moddiy va nomoddiy) hududiy jihatdan tashkil etishda, 
joylashtirishda, albatta hudud shart-sharoitlari va omillari hisobga olinadi. Bu
omillarni to‗g‗ri tanlay bilish ishlab chiqarishning hududiy tarkibi va tizimning 
rivojlanish qonuniyatlarini asoslashga imkon beradi.
Omil (фактор) – biror-bir jarayonning, shu jumladan, ishlab chiqarishni 
joylashtirishning asosiy sharti hisoblanadi.
Ishlab chiqarish tarmoqlarini joylashtirishda geografik o‗rin, ekologik omil, 
bozor iqtisodiyoti omillari bilan bir qatorda, tabiiy (xomashyo, yoqilg‗i, suv,
iqlim), ijtimoiy (mehnat resurslari, iste‘molchi) va iqtisodiy (elektroenergiya, 
transport) omillar e‘tiborga olinadi (3-jadval).
3-jadval 


Sanoat mahsulotlarini ishlab chiqarishga ta‟sir etuvchi omillar 
№
Tarmoqlar bo‘yicha 

mahsulot ishlab

chiqarish 
Xomashyo
Yoqilg´i

-
energetika

Ishchi kuch

i
Suv

Transport 

Ekologiya

Iqtisodi

y
geogarfik ôr
in

Iste´molchi

1
Aluminiy 

+
++

2
Misni tozalash 
++

---

---