«Noshir» 2019 iqtisodiy va ijtimoiy geografiya

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

438 

Yoqilg‘ilarning chiqaradigan issiqlik ko‘rsatkichlaridan kelib chiqqan holda,

hisob-kitoblarni ham amalga oshirish mumkin (4-jadval). 

№

_

120. 

Labaratoriya jarayonida slanesdan chiqadigan issiqlikni o‘rganish 

uchun 7 kg slanes yoqildi. Ushbu jarayonda undan qancha kaloriya issiqlik ajrab 

chiqqan?


Yechish.
Bunda hisoblashlar quyidagi ketma-ketlik asosida amalga
oshiriladi: 
1) 1 kg slanes yonganda ajralib chiqadigan issiqlik - 2,1·10
6
kaloriya; 

2) yoqilgan slanes og‘irligi – 7 kg;

3) hisoblashga mos proporsiya usulidan foydalaniladi: 

1 kg ------------------- 2,1·10

6
kal.

7 kg ---- x=

=

14,7·10

6 

kal.

Shuningdek, yuqorida keltirilgan 2,1·10

6
kaloriyani yoyiq holda 2 100 000 

kaloriya deb ham olish mumkin:

1 kg ------------------------ 2 100 000 kaloriya 

7 kg ----- x=

= 


14 700 000 kaloriya


Javob:
7 kg slanes yonganda 14,7·10
6
kaloriya yoki 14,7 mln kaloriya 

issiqlik ajralib chiqadi.



Agarda birlik Joul bilan ifodalangan bo‘lsa, mos ravishda, mazkur

birlik ko‘rsatkichlaridan foydalaniladi. 

№

_

121. 

Yoqilgan neftdan chiqqan issiqlik miqdori hisoblab chiqilganda, u 

6,6·10

8

Joulni tashkil etgan bo‘lsa, qancha neft yoqilganligini toping. 

Yechish.
Bu jarayon bilan bog‘liq amallarni bajarishda e‘tiborli bo‘lish 
lozim. Chunki bu yerda 10
7
emas, balki 10

8
tarzida ifodalangan. Shu bois, ish 

tartibli va mazmunan uzviy holda berilishi lozim.
1) 1 kg neft yoqilganda chiqadigan Joul issiqlik miqdori – 4,4·10
7
Joul;

---

---