Nosirjon Uluqov

4-mashq. Turli mazmun va shakldagi matnlar tahlili asosida tilning asosiy va qo‘shimcha vazifalarini tushuntiring.


Tillarning shakllanishi va taraqqiyoti. Me’yorlashtirilgan tillar. Adabiy til va sheva
(2-amaliy mashg‘ulot)
Reja:
1. Tillarning shakllanishi va taraqqiyotining tashqi hamda ichki omillari.
2. Me’yorlashtirilgan tillar.
3. Adabiy til va sheva.
4. Kreol tillar. Pijin tillari.
5. Tillarning chatishuvi masalasi.
6. Millatlararo tillar. Xalqaro tillar.
7. Sun’iy tillar. Esperanto.
Nazorat uchun savol va topshiriqlar:

1. 
   Tillarning shakllanishi va taraqqiyoti deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Tillar taraqqiyotining ichki omillari nimalardan iborat?
   
3. 
   Tillar taraqqiyotining tashqi omillari nimalardan iborat?
   
4. 
   Me’yorlashtirilgan tillar deganda nimani tushunasiz?
   
5. 
   Dialekt (lahja) deganda nimani tushunasiz?
   
6. 
   Sheva deganda-chi?
   
7. 
   Adabiy til deganda qanday tilni tushunasiz?
   
8. 
   O`zbek adabiy tiliga qaysi dialekt va shevalar asos qilib olingan?
   
9. 
   Tillar taraqqiyoti deganda nimani tushunasiz? Tillar qanday qonuniyatlar asosida taraqqiy etadi?
   
10. 
    Til differehsiasiyasi (farqlanishi) nima?
    
11. 
    Til integrasiyasi (mujassamlashuvi) nima?
    
12. 
    Tillarning chatishuvi nima?
    
13. 
    Tilning qanday shakllari bor?
    
14. 
    Xalqaro til nima? Xalqaro tillar haqida ma’lumot bering.
    
15. 
    Sun’iy tillar qanday xususiyatlarga ega? Esperanto haqida nimalarni bilasiz?
    

5-mashq. O‘zbek tili misolida til taraqqiyoti tushunchasini izohlang. Quyidagi terminlarni izohlang.

Til taraqqiyoti	Til taraqqiyotining ichki manbalari	Til taraqqiyotining tashqi manbalari