Nuraliyeva xafiza otaevna
Jadval 2.2 Katta yoshli aholini jinsga, yoshga mos va kasb guruxlari uchun oziq
Download 1.95 Mb. Pdf ko'rish
|
Гигиена дарслик ПДФ
- Bu sahifa navigatsiya:
- Jadval 2.3 Vitaminlarning turlari, gipovitaminoz xolatlari va ular uchraydigan oziq- ovqat mahsulotlari
Jadval 2.2
Katta yoshli aholini jinsga, yoshga mos va kasb guruxlari uchun oziq moddalar iste’mol qilishning tavsiya etilgan o‘rtacha kunlik me’yorlari (SanQ va M № 0347-17) Yosh guruxlari, yilda Oqsillar, g Yog‗lar,g Karbonsuvlar, g Jami Shu jumladan, xayvon oqsillari Jami Shu jumladan, o‗simlik yog‗lari I gurux kasb (erkaklar) 18-29 72 40 81 25 358 30-39 68 37 77 24 335 40-59 65 36 70 21 303 I gurux kasb (ayollar) 18-29 61 34 67 20 289 30-39 59 33 63 19 274 40-59 58 32 60 18 257 II gurux kasb (erkaklar) 18-29 80 44 93 28 411 30-39 77 42 88 27 366 40-59 72 40 83 25 366 II gurux kasb (ayollar) 18-29 66 36 73 22 318 30-39 65 36 73 22 318 40-59 63 35 70 21 305 III gurux kasb (erkaklar) 28 18-29 94 52 110 33 484 30-39 89 49 105 32 462 40-59 84 46 98 39 432 III gurux kasb (ayollar) 18-29 76 42 87 26 378 30-39 74 41 85 26 378 40-59 72 40 83 25 366 IV gurux kasb (erkaklar) 18-29 108 59 128 39 566 30-39 102 56 120 36 528 40-59 96 53 113 34 499 IV gurux kasb (ayollar) 18-29 87 48 102 31 462 30-39 84 46 98 29 432 40-59 82 45 95 27 417 V gurux kasb (erkaklar) 18-29 117 64 154 47 585 30-39 111 61 144 44 550 40-59 104 57 137 42 524 Vitaminlar. Vitaminlar-past molekulali organik birikmalar bo‗lib, biologik faol xususiyatga egadir va ular juda kam miqdorda bo‗lishiga qaramay bir qator fiziologik, biologik va kimyoviy jarayonlarni tartibga solib turadi. Ko‗pgina vitaminlar fermentlar tarkibiga kirib, ularning faolligini jadallashtiradi, organizmni tashqi ta‘sirlariga javob berish qobiliyatini, immunitetni, jismoniy va aqliy mehnatni oshiradi. Vitaminlar organizmda deyarli sintez qilinmaydi va organizmda yig‗ilmaydi, natijada ularning miqdori ovqat tarkibida bo‗lmasa yoki kamayib ketsa, kasallikning kelib chiqishi muqarrar bo‗ladi. Tabiiy vitaminlar hayvon o‗simlik ozuqa moddalarida uchraydi. Inson organizmining vitaminlarga bo‗lgan kunlik ehtiyoji atigi bir necha milligrammni tashkil etadi, ammo organizmga vitaminlarning kam tushishi 29 oqibatida organizmda biokimyoviy o‗zgarishlar va moddalar almashinuvining buzilishlari kelib chiqishi mumkin. Vitaminlar 3 ta guruhga bo„linadi: 1. Suvda eruvchi (B, S, Vit PP , Vit B 5 , B 6 , B 2 , B 1 ,B 12 , B 9 , B P ) 2. Yog‗da eruvchi vitaminlar (Vit D, Vit A, Vit E, Vit K) 3. Vitaminsimon birikmalar (Vit B 8 , lipovaya kislota, B 13 , B 15 , B 4 ). Jadval 2.3 Vitaminlarning turlari, gipovitaminoz xolatlari va ular uchraydigan oziq- ovqat mahsulotlari Vitaminlarning nomlari Gipovitaminoz xolatlari Vitaminlar ko‗proq uchraydigan oziq-ovqat mahsulotlari Vitamin S (askorbinat kislota) Singa kasalligi, qon quyilishi, tishlarning tebranishi, milklarning qonashi, anemiya na‘matak, qora smorodina, qizil bulgar qalampiri, ukrop, karam, malina, petrushka, apelsin, limon B 1 (tiomin bromid) Beri-beri kasalligi yuzaga kelib, og‗ir polinevrit holatini yuzaga keltiradi. Pivo achitqilari, xamirturush, guruch kepagi, bug‗doy uni, no‗xat loviya, yong‗oq, jigar, buyrak, yurak mol go‗shti B 2 (Riboflavin) Organizmda oksidlanish jarayoni buziladi, yog‗ va aminokislotalarning so‗rilishi buziladi, yorug‗ga qaray olmaslik, ya‘ni yorug‗dan Pishloq, tvorog, jigar, buyrak, javdar non, pivo achitqilari, xamirturush, ismaloq, yong‗oq, qora bug‗doy 30 qo‗rqish, ko‗zdan yosh oqishi, yaxshi ko‗rmaslik ko‗zda og‗riq kuzatiladi. yormasi B 6 (piridoksin gidroxlorid) mushaklarning kuchsizlanishi, yurishning qiyinlashishi, tez achchiqlanish, lab, til shilliq pardalarining va terining yallig‗lanishi kuzatiladi. Pivo achitqilari, baliq, boshoqli doni va kepagi B 12 (Sianokabalamin) Anemiya kasalligi kelib chiqadi. Jigar, sut mahsulotlari, tuxum Vitamin P (Rutin) qon tomirlarining rezistenligi kamayadi va qon tomirlari sinuvchan va o‗zidan qon o‗tkazib yuborish xususiyatiga ega bo‗ladi. garmdori, sitruslar, qora smorodina, grechka, mevalar Vitamin PP (nikotin kislota) Pellagra kasalligi, T- va B limfotsitlar kamayadi. To‗qima va a‘zolarning faoliyati buziladi. Pivo achitqilari, xamirturush, dukkakli o‗simliklar, eryong‗oq, guruch po‗stlog‗i Vitamin N (biotin) Seborey dermatiti, kon‘yuktivit, anemiya, depressiya. Jigar, soya, tuxum sarig‗i, qo‗ziqorinlar, piyoz, shpinat Vitamin «A» (Retinol) Shapko‗rlik, sariq va ko‗k ranglarni qabul qilmaslik holatlari. Tuxum, sariyog‗, qaymoq, jigar shaftoli, pomidor, sabzi, karam, bulgar qalampiri Vitamin «D» (kalseferol) Qonda fosfor va kalsiy miqdorining kamayib ketishi Jigar, baliq jigarining yog‗i, tuxum, sut, 31 natijasida suyaklar to‗qimasi bo‗shashib, mort bo‗lib qoladi. Bolalarda raxit kasalligi, ya‘ni oyoq suyaklari qiyshayadi, tish kariesi kelib chiqadi. sariyog‗ Vitamin «E» (tokoferol) Homilaning o‗sishiga va homiladorlikni me‘yorda ketishini ta‘minlaydi. Na‘matak, tuxum sarig‗i, danak Vitamin «K» Qonning ivish hususiyatini sekinlashtiradi. Oshqozon va ichak silliq mushaklarni peristaltikasini oshiradi Yashil o‗simliklar, karam Organizmning vitaminlarga bo‗lgan extiyoji odamlarning yoshiga, yashab turgan joyining iqlim sharoitiga, bajaradigan ishining turi va og‗ir-engilligiga bog‗liq bo‗ladi (jadval 2.4). Download 1.95 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling