Nutq o`stirish nazariyasi va metodikasi fanining asosiy nazariy matni

Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar: 
 
1. Ma‘rifatlilik darajasi qanday belgilanadi 
2. Bilimli, komil inson qiyofasi 
3. Yosh avlod tarbiyasi 
4. Nutq o‗stirish usullari 
 
Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati 
1. Edited by N.F. McGinn and E.H.Epstein Comparative Perspectives on the Role of 
Education in Democratization Frankfurt am Main; Berlin; Nev York; Lang, 1999 
2. R.M.Qodirova. O‘zbekiston bolalar bog`chalari va maktablarida bolalarga 5-6 yoshdan 
boshlab rus tilida dialogik nutqni o‘rgatish. T., ―O‘qituvchi‖1993.
3. F.R.Qodirova. Maktabgacha yoshdagi rusiyzabon bolalarni o`zbekcha so`zlashishga 
o`rgatish. T., ―O`qituvchi‖ 1993
4. R.M.Qodirova. Maktabgacha yoshdagi bolalarda dialogik nutqni rivojlantirishning ruhiy 
omillari. Qoz.,Sariog‘och, 1998. 
5. F.R.Qodirova. R.M Qodirova. Maktabgacha yoshdagi bolalarga ikkinchi tilni o`rgatish 
metodikasi. T., ―Sano-standart‖, 2004. 
6. F.R.Qodirova. R.M Qodirova. ―Bolalar nutqini rivojlantirish nazariyasi va metodikasi‖. T., 
―Istiqlol‖, 2006. 
7. Babayeva D.R. ―Nutq o`stirish metodikasi‖ T.: TDPU 2016-yil. O`quv qo`llanma
 
 

---

Bolalarning nutqini o’stirish fanining asosiy nazariy matni 
9-mavzu: Maktabgacha ta‟lim muassasasining ota- onalar bilan 
hamkorlikdagi ishining mazmuni, shakl va usullari 
 
1.Bolalar nutq madanivatinihg o„sishida oilaning o„mi.
2. Ota-onalar va maktabgacha ta'lim muassasalari hamkorlikda bolalarni 
tarbiyalsh 
3.Ota-onalar bilan treninglar o'tkazish usullari.
 
Tayanch tushunchalar: yaxshilik, kamtarlik, adolatlilik, vijdonlilik ijtimoiy 
burch, (ijtimoiy-iqtisodiv, ma‘naviv qiyofa, umumjamiyat talablari , kulti'nhui, 
inula, harakter va dunyoqarash, xayr-ehson, sahovat va muruvvat, nmno/iiralar, 
testlar, topshiriqlar, savolnomalar, interfaol metodlar, mehnat tarbiyasi, jismoniy 
tarbiya nafosat tarbiyasi.
Bolalarning talim-tarbiyasiga, bilim olishiga asosiv zamin yaratuvchi maskan 
oiladir. Bolalarda insoniylik, awalambor, oilada, ota-onalardan ibrat oigan holda 
shakllanadi. Ota-ona bolaga boshidan ta‘lim-tarbiyani, nutq madaniyatini, 
odamiylik; hislatlarmi qunt bilan singdinb borsaJar. yetuk, barkamol. sog'lom, 
mustaqü fikrlovchi, eng asosiysi, odobli shaxs bo‗lib yetishadilar. 
Inson hayotda bilim olishga mtilishm, Vatanni sevishni, ardoqlashni, kattalami 
hurmat qilishni, muomala madaniyatini ota-onadan o‗rganadi. Oila birinchi 
navbatda ta‘lim-tarbiya maskani hisoblanadi. Yosh avlodga ma naviv, axloqiy-
madaniy tarbiya berishning yoilari va vositalari xilma-xil bo‗lib, bular ichida 
bolalarning nutqi, muomalasi alohida o‗rin tutadi. Farzand ota-onaning baxti va 
boyligi hisoblanadi, ota-onalarning bolalami sevishi, o‗z navbatida bolalarning 
ota-onalaridan o‗rgangan, eshitgan muomalalari, so‗zlashish madaniyati 
bolalarning ota-onalarini astoydil hurmat qilishi oila ko‗rki bo‗lib hisoblangan. 
Ota-onaning shaxsiy namunasi bola tarbiyasining eng muhim metodlaridan biri 
hisoblangan. Otasmalaming o‗zaro bir-birlari bilan suhbatlashishi, ovozlarining 
pastbalandligi, sizlab gaplashishlari, bir-birlarini tinglashlari, yurish-turishlari, 
munosabatlaríning ta‘siri ostida o‗sib-ulg‘ayishlari shular jumlasidandir. 
Ota-onaawg shaxsiy namunasi bola tarbiyasining eng muhim metodlaridan biri 
hisoblanadi. Bolalami yuksak axloqli va odobli qilib tarbiyalash qadim 
zamonlardanoq, barcha hakaming orzusi, istagi bo‗lib kelgan. Ota-ona o‗z 
bolalarida mehnatsevarlik, kattalarga hurmat, o‗zidan kichiklarga shafqatli boiish 
va g‘amxo‗rlik qilish, yovuzlikka nafrat kabi ijobiy xislatlami shakllantinshga 
harakat qilganlar. 
Ba‘zi oilalarda ota-onalarning o‗zaro kilishmovchiliklari sababli bolalar hayotda 
juda qiynaladilar. Bunday oilalarda bo‗lib turadigan janjal-to‗palonlar, xaqoratli 
so‗zlar oilada o ‗sib kilayotgan farzandlarga katta ta‘sir etadi. Bolalarda ota-
onasiga bo‗lgafl hurmat yo'qoladi. Bola yurish turish va o‗zaro munosabat 
qoidalari, yoshlaming ota-ona va kattalar oldidagi burchi, mehnati, kasb-kori va 
ulaming inson havotidagi roli haqidagi dastlabki tushuncha va tasavvurlami 
oilada oladilar, odob hamda ma‘naviy hayot oilada uyg‘onadi. Shuning uchun 
ota-onaning jamiyat oldidagi eng katta va birinchi vazjfasi farzandlaming 

---