O ' z be k is to n respublik asi oliy va o'rta m a X s u s ta lim V azir lig I a d h a m vaisov teri va tanosil
Download 5.29 Mb. Pdf ko'rish
|
Teri va Tanosil Kasalliklari (Adham Vaisov) - T., 2009 y.
- Bu sahifa navigatsiya:
- Etiologiyasi.
- Epidem iologiyasi.
|
143
KANDIDOZ Hozirgi vaqtda shartli-patogen, achitqisim on, C andida turkum iga kiruvchi zamburug*, k o ‘proq Candida albicans bem orlar va sog‘ kishilar orasida kandidoz rivojlanishiga sabab b o iish i k o ‘p kuzatilm oqda. Etiologiyasi. C andida albicans bir hujayrali m ikroorganizm b o ‘lib, dumaloq, oval shaklda, o ich am lari yirik b o ia d i. U lar psevdomitseliyalar hosil qiladi. Asl zam b u ru g iard an asosiy farqi psevdomitseliyasi borligi, askosporasi yo‘qligi va xarakterli biokimyoviy xususiyatga ega ekanligidir. Epidem iologiyasi. K a n d id a z a m b u r u g i bilan d a s tla b c h a q a lo q tu g ilg an dan so‘ng 1-soat yoki 1-kunlaridanoq uchrashadi. H om ilador lik davrida hom ila kandidaga chalinishi ham m um kin, buning isboti homila atrofi suvi, pardalari, y o id o sh d a n kandidalar topilishidir. T u g ish y o ilarid an o ‘tish vaqtida, k o ‘krak emish va ona q o ila ri orqali ham orga nizmga tushishi mumkin. Ovqat m ahsulotlaridan go'sht, sut m ahsulotlari - tvorog, pishloq, sm etana, h o i m evalar tarkibida k o ‘plab kandidalar saqlanishi k u zatilad i. Uy h ay vo n lari, bu zo q ch alar, q o ‘zich o q lar va parrandalar kasallik m anbai b o iish i mumkin. Patogenezi. K andidalar shartli-patogen z a m b u ru g ia r b o ig a n i uchun kandidoz infeksiyasining patogenezida hal qiluvchi omil zam burug4 emas, m akroorganizm hisoblanadi. Gom eostazning turli xil o ‘zgarishlari kandi- daning virulentligini oshiradi. K andidaning aktivligini oshiruvchi barcha omillarni uch guruhga b o iis h mumkin: 1. Atrof-m uhit (ekzogen) omillari kandidaning organizmga kirishiga yordam beradi. 2. Endogen om illar organizm ning qarshi kurashish kuchini kam ay tiradi. 3. Z a m b u ru g ia r n in g v iru len tlik xosiyati u larn in g p ato g en ligini t a ’minlaydi. Ekzogen omillar: harorat o'zgarishlari, terlashning kuchayishi, terining m atseratsiyasi, teri va shilliq pardalarga kasb-kordagi zararli t a ’sirlar (kislota-ishqorlar, sement erituvchilar), havoda za m b u ru g ia r va ularning sporalari m iqdori o rtib ketishi (qandolat oqsil sintezi sanoatida), teri jarohatlanishlari, asosan, konservalash sanoatida, noratsional gigiyenik tartib tufayli va boshqalar. Endogen omillari: m oddalar almashinuvi kasalliklari (qandli diabet, disproteinemiya, yarali kolitlar, disbakterioz, semirish), surunkali infeksion ja ra y o n la r, q o n tizim i k a s a llik la ri, o 's m a la r, m oxov, m iksedem a, tireotoksikoz, k o'p terlash, avitaminozlar. Bir yoshgacha boig an go'daklarda qon zardobi fungistazasi faoliyatining susayishi, so ia k ajralishining sustligi va lizotsimning zamburug'ga qarshi faoliyati sustligidir. 144 T eri am iloidozi (tu g u n c h a ) A llergik v ask u lit (p ete x iy a) |
