O ' z be k is to n respublik asi oliy va o'rta m a X s u s ta lim V azir lig I a d h a m vaisov teri va tanosil

142

---

Kal (Favus, Parsha)
Etiologiyasi. 
Kcd qo '~g
4 
atuvchisi
Achorion Schonleini zam burugi 1839- 
yilda topilgan va 
trix o jito n turkum iga
kiradi. Kasallik faqat odamlarda, 
b a ’zan bolalarda uchraydi va boshqa d erm ato fitiy alarg a qarag an d a 
kamyuqumli b o iib , 0 ‘zbekistonda ancha yillar oldin yo'qotilgan.
K linikasi. Eng x a ra k te rli klinik belgisi b em orning soch qism ida 
faqatgina favusga xos skutulalar va ulardan keyin qolgan chandiqlar va 
zararlangan sochlar borligi. Likopchasimon skutulaning (qalqonchalar) 
rangi sarg‘ish b o iib , o 'rta qismidan sochlar chiqib turadi. Skutula uzoq 
vaqt turib, atrofida chandiq hosil qiladi va bu joyd a soch o'sm aydi. 
Bemordan kuchli sichqon hidi (am bar hidi) kelib turadi. D avolanm asa 
kasallik k o 'p yillar davom etishi m umkin va n atijada boshning sochli 
qism ini b u tu n lay ja ro h a tla b , faq atg in a ch e tlarid a jiy a k k a o ‘xshash 
jarohatlangan sochlar saqlanib qoladi.
Bundan tashqari, kepaklanuvchi va yiringli shakllari ham bor, kam- 
quvvat odam larda ichki a ’zolar ham shikastlanadi.
Tashxis. Skutula va q o ia n sa sichqon hidi, tipik kallanish borligi va 
m ikroskopik sochda va po'stlarda zam burug4 topilishiga asoslanadi.
Dermatomikozlarni davolash. M ikozlarni davolashda zam burug4larga 
qarshi dorilar q o ilan ilad i.
Sistem antim ikotiklar: grizeofulvin, nizoral, lamizil, tarbizil, orungal 
va diflyukan.
M a h a lliy davo:
shikastlangan joyga 2-3 % li yod eritmasi va 10 % li 
oltingugurt m alham i surtiladi ham da shikastlangan sochlar epilyatsiya 
yo‘li bilan olib tashlanadi.
M ikozlar profilaktikasi.
Kasallik aniqlangandan keyin SES ga xabar beriladi va:
1) bem or boshqalardan ajratib qo'yiladi;
2) bemorning ichki kiyim va k o 'rp a-to 'sh ak jildlari qaynatilib, keyin 
yuviladi;
3) bem or uyining poli oldin 5 % xloramin (lizol eritmasi) keyin issiq 
suv bilan yuviladi.
Bemor to iiq davolangandan keyin, unda mikologik tekshirish 3 m arta 
manfiy natijali b o is a va 3 haftagacha kasallik belgilari topilmasa, faqat­
gina shunda bolaga m aktab yoki bog'chaga qatnashga ruxsat beriladi.
SES xodimiari bilan bemor oilasining va unga yaqin b o ig an barcha 
bolalar (qo'shni, m aktabdosh) va k attalar (chuqur derm atom ikozlarda 
uy hayvonlari) ham tekshirilib davolanishi lozim.