O. K. Iminov iqtisod fanlari doktori, professor
.4 . O ‘zbekiston Respublikasi su g‘urta
Download 24 Kb. Pdf ko'rish
|
9 .4 . O ‘zbekiston Respublikasi su g‘urta qonunchiligi S u g 'u rta h u q u q in i maxsus m an baalaridan b o 'lib O 'z b e k isto n Respublikasining 1993-yil 6-mayda qabul qilingan maxsus «Sug'urta to ‘g‘risida» gi qonuni hisoblanadi. Ushbu q o n u n d a umumiy qoidalar, sug'urta shartnomasi, sug'urtalovchilarning moliyaviy barqarorligini t a ’minlash, sug'urta faoliyati ustidan davlat idoralarini nazorat qilish, sug'urtaga oid nizolarni lial qilishga oid qoidalar belgilangan. Sug'urta faoliyatini tartibga solish va ular ustidan davlat nazorati asosan ushbu qonunga tayanilgan holda amalga oshiriladi. B undan tashqari, O 'z b e kiston Respublikasi Fuqarolik kodeksi ham sug'urta huquqining muhim manbalaridan hisoblanadi. U nda barcha bitimlar va shartnomalarga taalluqli bo'lgan asosiy qoidalar belgilangan. Fuqarolik kodeksining 914—962-moddalarida sug'urta shartnomalash, lining turlari ishtirok- chilari o'rtasidagi, sug'urtalovchi va sug'urtalanuvchi huquqlari hamda javobgarliklarining eng m uhim qoidalari belgilangan. Sug'urta huquqi manbalari qoidalarida O 'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, boshqa davlat boshqaruv organlarining idoraviy m e ’voriy hujjatlari m uhim o'rin tutadi. Ushbu m e ’yoriy hujjatlar «Sug'urta» to'g'risidagi qonun talablarini, O'zbekiston Respublikasi Prezidenti va huquqiy qoidalarida belgilangan vazifalarning bajarilishining t a ’m inlashda, sug'urta faoliyatiga oid davlat siyosatini ro'yobga chiqarilishida alohida kasb etadi. Sug'urta moliyaviy m ablag'lar eng ko'p qo'llanadigan, munosabat ishtirokchi- larining huquq va manfaatlari to'qnashadigan shu tufayli bu huquq va majburiyatlar tez-tez risk ostida qolishi m um kin bo'lgan sohalardan biridir. Shu sababli sug'urta sohasidagi m unosabatlar davlatning diqqat e ’tiborida bo'lib, bu m unosabat ishtirokchilarining huquqlari, maj- buriyatlari, javobgarliklari doirasida davlat to m o nidan belgiianadi. Sug'urtaga oid hukum at munosabat obyektlari bo'lib, sug'urta tashkiloti va sug'urta qildiruvchi yuridik yoki jismoniy shaxs o'rtasida sug'urta shartnom a aloqalari kelib chiqishiga sabab bo'iayotgan predrnetlar hisoblanadi. «Sug'urta to'g'risida» gi O'zbekiston Respublikasi qo- nunining 3-moddasida ko‘rsatilishicha «Fuqarolarning hayoti, sog'lig'i, m ehnat qilish qobiliyati, jismoniy va yuridik shaxslarning m ol-mulki, moddiy boyliklari, javobgarlik majburiyatlari, mulkiy h a m d a mulkka oid b o ‘lm a g a n h u q u q larn i yoki m a n fa a tla rn i s u g 'u rta obyektlari hisoblanadi». Biroq sug'urta obyektlari tushun chasi bilan sug'urta m unosabatlari obyektlari ayni bir narsa einas. Sug'urta m unosabati obyektlari o 'z m azm uniga ko'ra sug'urta obyektlaridan an c h a keng tushuncha bo'lib, boshqa ko'plab yuridik omillarni h a m qam rab oladi. S u g 'u rta m unosabatlari subyektlari o'z la rin in g s u g 'u rta sohasidagi subyektiv huquqlari va majburiyatlarini bemalol amalga oshirishlari uch u n z a m r huquq lavoqati ham da m uo m a la layoqatiga ega bo'lishlari lozim». Sug'urta to'g'risida» gi q o n u n n i 6-m oddasida aytilishicha : 1. Sug'urtalanuvchilar va sug'urtalovchilar sug'urta m unosabat- larining subyektlari hisoblanadi. 2. O 'z b e k isto n Respublikasi h u d u d id a tu rg a n b o 'lib , sug 'urta to'lovlarini to'layotgan va sug'urtalovchilar bilan m uayyan sug'urta munosabatiga kirishayotgan fuqarolik salohiyatiga to'liq ega bo'lgan jis m o n iy shax sla r yoki y uridik sh a x sla r s u g 'u r t a la n u v c h il a r deb hisoblanadi. 3. C het ellik fuqarolarni fuqaroligi b o 'lm a g a n shaxslar va chet ellik yuridik shaxslari O'zbekiston Respublikasining fuqarolari va yuridik shaxslari bilan teng ravishda sug'urtalanish huquqiga egadir. Bular- dan tashqari sug'urta tashkilotlari faoliyatini tashkil etish, nazorat qilish, tegishli tashkiliy choralar qo'llash huquqi berilgan davlat tashki lotlari ham sug'urtaga oid huquqiy m un o sa b a t subyektlari sifatida qabul qilinishlari lozim. 4. Sug'urtalovchining faoliyatini h im oya qilish m aqsadida uning moliya mablag'lari tashkil etiladi. Sug'urtalovchi m an b a sug'urta fondi h iso b id a n o 'z x a ra jatlarin i q o p la y d i h a m d a s u g 'u r t a la n u v c h ig a yetkazilgan zararni ham qoplaydi. B u n d a n tashqari b o z o r m u n o sa batlari sharoitida sug'urtalovchi investitsion faoliyat bilan h a m shu- g'uilanadi. Buning uchun u o 'z m ablag'lari h a m d a su g'urta fondida jarng'arilgan mablag'lardan foydalaniladi. Sug'urtalovchining barqaror- ligi u to m o n d a n tashkil qilgan sug'u rta fondini m iqdoriga ha m d a sug'urtalovchilarning talablariga bog'liqdir. S u g 'u rta tashkilotining moliyaviy faoliyati birinchi navbatda sug'urta fondidagi m ablag'larni aylanishi bilan bog'liq. Sug'urta tashkilotlarining asosiy darom adlari sug'urta to'lovlari hisobidan tashkil etiladi. Sug'urta to'lovlari, sarmoya va bank m ablag'laridan keladigan daro m a d la rd an tashqari sug'urta tashkiloti boshqa yo'llar bilan daromad olishi m um kin. 0 ‘zbekiston Respublikasi «Sug‘urta t o ‘g ‘risida» gi qonunga k o ‘ra sug'urtalovchilar faoliyatida ustav kapitali va zaxiralarning mavjud b o ‘lishi, shuningdek q ay ta s u g 'u rta qilish tizim i moliyaviy b a rq a r o rlik negizi b o ‘lib h isoblanadi. Sug‘urta tashkilotining moliyaviy h olati t o ‘g ‘risidagi m a ’lu m o tlar buxgalteriya hisobi va boshqa hisobot materiallarida aks etadi. Sug‘urta kompaniyalarining asosiy kreditorlari uning mijozlari -sug‘urtalanuvchilardir. U lar sug'urta tashkiloti faoliyatining nazorat qilish imkoniyatiga ega emaslar. Sug‘urta tashkilotlarining sug'urta zaxiralari va fondlari faoliyatini yuritish va rivojlantirish uchun tashkil e tilad i. S u g 'u rta ta s h k ilo tla rin in g moliyaviy fao liyatid a s u g 'u rta hodisalarining oldini olish borasidagi tadbirlar ham m uhim ahamiyatga ega. Sug‘urta kompaniyalari fuqarolar hayoti va salomatligini muhofaza qilishni t a ’ininlaydigan shart-sharoit yaratishga yoki sug'urta h odi salarining oldini olishga qaratilgan ogohlantirish borasidagi tadbirlarni m ablag1 bilan t a ’m inlashda qatnashish uchun maxsus fondlar yaratadi. O gohlantirish b o ‘yicha tadbirlarni amalga oshirish m aqsadida ajratilgan majburiy sug‘urta t a ’riflarining m iqdori 0 ‘zbekiston Res publikasi qonunlari asosida belgilanadi. Ixtiyoriy sug'urta ta ’riflari esa a n a shu tadbirlarga m o ‘ljallangan qismini sug'urta kom paniya larin in g o 'z i belgilaydi. A na shu m aqsadlar u c h u n ajratiladigan m ab lag'lar sug'urta kompaniyasining xarajatlariga kiritiladi. Sug'urta zaxiralari sug'urta tashkilotlari tom onidan tashkil etiladigan fondlar bo'lib, sug'urtachi va sug'urtalanuvchi o'rtasida tuzilgan shartnoma m a j b u r iy a ti n i n g m iq d o r in i belgilab bera d i. S u g 'u r ta zax iralari sug'urtalovchi majburiyatlarini bajarishiga ko‘ra belgilanadi, chunki s h a rtn o m a d a ko'rsatilgan sug'u rta hodisasi yuz berganda sug'urta tashkilotini qoplash summasini to'lash shart bo‘lib hisoblanadi. Sug'urta zaxiralarining belgilanishi va yuzaga kelish tartibi turlicha bo'lishi m u m k in , bu zaxiralar sug'urtalanuvchilar u c h u n mablag'lar sifatida ishtirok etadi va m ajburiyatlar b o'yicha sug'urta to'lovlari u ch u n yo'naltiriladi. Ularning m iqdori tuzilgan shartnoma to'lovlarini to'la qoplashi lozim. Buning u c h u n maxsus hisob-kitoblar o'tkaziladi, shunga ko ‘ra to'lovlar summasi belgilanadi. Sug'urta tashkilotining ustav kapitali mavjud. U stav kapitali k o m p an iy a n in g dastlabki faoliyatini t a ’m inlash h a m d a sug'urta to'lovlari xarajatlarini qoplash u c h u n sarflanadi. Ustav k a p ita li am al q ilin ay o tg a n q o n u n g a va t a ’sis hu jja tla rig a k o ‘ra shakllanadi. Zaxiralar foydadan ajratma ko‘rinishida ham yuzaga keladi. Foydadan ajratma sug'urtaiovchining o ‘z faoliyati natijasida olingan va soliqlar toMangandan keyingi qolgan mablagMarining bir qismidir. Foydadan ajratma uchta ko'rinishda aks etishi mumkin: qonun bo'yicha ko'rsatilgan, ustavda ko‘rsatilgan ham da erkin pul mablag'lari. Sug‘urta tashkilotlarining daromadlari bilan birga xarajatlari ham turli maqsadlar u c h u n yo'naltiriladi. Xarajatlarning tarkibi asosan ikkita yo'nalish b o 'y ic h a belgilanadi: 1) sug‘urtalanuvchilarning majburiyatini bajarish, 2) sug'urta kompaniyasining faoliyatini moliyalashtirish, 5. Bozor iqtisodiyoti chuqurlashganida sug'urta munosabatlari ham c h u q u rla s h a d i. Sug‘urta boz o ri s u g ‘u rta x iz m a tin in g oldi-sotdisi bo 'yich a iqtisodiy m unosabatlar yig'indisini aks ettiradi va sug‘urta m ahsulotining bir qismini sotish bo'yicha sug'urtalovchi va sug‘urtala- nuvchi o ‘rtasidagi aloqani t a ’m inlab beradi. M am lakatda faoliyat olib borayotgan sug‘urta kompaniyalari sug'urta bozorining asosi b o ‘lib hisoblanadi. Ular moliyaviy jih a td a n sug'urta fondining yuzaga kelish shakli bo‘lib, sug'urta fondida to'plangan mablag'lar esa, uzoq muddatli kreditlarning manbayi b o ‘lib hisoblanadi. Sug‘urta kom paniyalarining ichida aksioner sug'urta kompaniyalari asosiy o ‘rin tutadi. Sug‘urta tizim ida sug'urtalash maqsadini aniqlab olish uch u n a w a lo sug‘urta turlarini aniqlab olish, uning obyektlari va subyektlarini o ‘rganib chiqish katta ahamiyatga egadir. M ol-m ulkni sug‘urtalash u c h u n a w a lo mulk- lar xo'jalik yuritish subyektlari b o ‘yicha turkum lanishi kerak b o ‘ladi. Buning uchun aw alo m ulkning egasini, y a ’ni mulk kimga taalluq- liligini aniqlash lozim. 0 ‘zbekiston Respublikasi «Sug‘urta t o ‘g ‘risida» gi qon un nin g 9-moddasining 2 -bandida ko‘rsatilishicha «M ol-m ulk sug'urta qilinganda sug'urta puli m ol-m ulkning shartnom a tuzilayotgan paytdagi haqiqiy qiymatidan oshmasligi lozim» deb aytilgan. M ulkni sug‘urtalashda sanoat korxonalari bo'y icha korxonaning binolari, kurilish obyektlari, tra nsp ort vositalari, m ashina -uskunalar, tovar zaxiralari, ishlab chiqarish vositalari, eksport-im port m u n o sa batlari, um um an korxonaning barcha mol-mulki sug‘urtalanadi. Qishloq xo'jaligi sohasida quyidagi m ulklar sug‘urtalanadi: 1) qishloq xo'jaligida yetishtiriladigan hosil (paxta, bugdoy va hokazo); 2) C horva mollari, uy parandalari, xonaki asalarilar, binolar, in- shootlar, ishchi va boshqa turdagi m ashinalar, transp ort vositalari, inventariar, xomashyo zaxiralari, k o ‘p yillik daraxtlar. qishloq xo'jalik sohasida sug‘urta hodisalariga qurgoqchilik natijasida ekinlarning nobud bo'lishi, issiqlikning yetarli bo‘lmasligi, muzlashi, yashin urishi, shamol, dovul, d o ‘l, sel, suv toshqini, zararkunandalar va yong‘inlar b o ‘lishi kiradi. Qishloq x o ‘jaligida asosiy va aylanma mablag'lar ham turli hodisalardan sug‘urtalanadi. Sug'urta qoplash summalari mulklari zarar k o ‘rgan h a m d a dehqon va ferm er xo ‘jaliklariga beriladi. Aholi mulkini sug‘urtalashda uy-joylar, dala xovlilar, qurilish uchastkalari, mollar va boshqa uy hayvonlari, otlar sug‘urtalanadi. Fuqarolarning mulklari tabiiy ofat, baxtsiz hodisalar va boshqa turli hodisalardan sug‘urta qilinadi. Shaxsning sug'urtalanadigan mulldariga uy-ro‘zgor buyumlari, iste’mol tovarlari, shaxsiy xo‘jalikda qo‘llanadigan buyumlar, shaxsiy m ulk va b o sh q a oila a ’zolarining mulklari kiradi. Fu qaro la rn in g transport vositalari to'satdan baxtsiz hodisaga uchrash yoki transport halokatining yuz berishi, transport vositalari bilan to'qnashishi yoki bir-biriga o ‘rnashib ketish, yo‘l b o ‘yidagi to'siqlarga urinish, mashina oynalariga to sh tegishi va z a ra r k o ‘rishi va boshqa hodisalardan sug‘urtalanadi. Fuqarolarning mulki ularning yashash joylari bo'yicha, ya ’ni uy- joylari, dala xovlilar sug‘urta guvohnomasida ko‘rsatilgan manzillar b o ‘yicha sug‘urtalash amalga oshiriladi. Fuqarolarning shaxsiy transport v o s ita la rin i s u g ‘u rta la s h ikki to m o n n i n g roziligi b ila n s u g 'u rta sh artnom asiga ko‘ra amalga oshiriladi. Sug‘urta amaliyotida yuklarning tra n s p o rt su g'u rtalash sh a rtn o m a lari quyidagilarga asosan amalga oshiriladi: — ba rc ha tavakkalliklar u c h u n javobgarligi, bunda har qanday sababga k o ‘ra, b a rc h a turdagi zararlarning sug 'u rta himoyasi tu- shuniladi; — xususiy avariyalar u c h u n javobgarlik, bunda yukning t o ‘la yoki q ism a n avariyadan k o 'rg a n zarari qoplanadi. Qurilish va boshqa mulklarni su g 'urta qilish jarayoni quyidagi bosqichlarni o ‘z ichiga oladi; — m ulkning zarar ko'rishi hodisasining dalilini belgilash; — qurilgan zarar sabablarini aniqlash va nodisani sug‘urtalash yoki nosug‘urtali hodisa ekanligini hal etish; — zarar ko'rgan mulklarni va obyektlarni aniqlash; — zarar summ asi va sug'urta qoplash summasini hisoblab chiqish. Fuq aro lar xo'jaligida qurilish zarar ko'rganda sug'urta tashkiloti qurilishning tarkibini va mavjud ekanligini tekshiradi h a m d a qurilish barcha materiallarining sug‘urta baholash varaqalarida aks etgan va etmaganligini aniqlaydi. Shularga asosan qoplash summasi to'lanadi. Uy mulklarini sug‘urtalashda uydagi barcha mulklar hisobga olinadi. K o ‘rilgan zarar summasi mulk zarar ko'rganda sug'urtachi tom onidan to'lanadi. Bozor iqtisodiyoti sharoitida beriladigan moliyaviy kafolatlar asosan tuziladigan moliyaviy bitimlar, y a ’ni bank depozitlari bilan, q im m a tli q o g 'o z la r, sarm o y a q o ‘y ilm a la ri, ijara m ajb u riy a tla ri, kreditlar, ipoteka, o'tkaziladigan turli tavakkalchilik jarayonlari, valuta kursidagi o ‘zgarishlar, mavjud m iqdorlar va boshqa tijorat xizmatlari b o lyicha um um an olganda nam una b o ‘yicha sug'urta kompaniyasining portfelida mavjud b o ‘lgan aktivlar b o i i b hisoblanadi. Yuqoridagilardan tashqari birja faoliyatini ham sug'urta qilish zarur. Birjadagi moliyaviy operatsivalarni himoya qilish shakllaridan biri birjalarm sug‘urtalashdir. Sug‘urtaning bu turi 0 ‘zbekistonda endi shakllanmoqda. Valuta riskini sug‘urtalash asosan tashqi iqtisodiy aloqalarda qo'llaniladi. Valuta riski bozor iqtisodiyoti sharoitida moliyaviy riskning m uhim elem enti bo'lib hisoblanadi. Xorij m am lakatlarning valutasi (m asalan, A Q SH dollari) kursi so'm ga nisbatan o ‘zgarib turishi, kredit va valuta operatsiyalaridan k o ‘rilgan zararlar shu sug 'u rta turini qoplash summ asi hisobidan qoplanadi. Xalqaro iqtisodiy m unosabatlarida qatnashuvchilar xizmat uchun belgilangan narxlar bilan bog'liq bo'lgan turlicha risklarga duch keladi: — Risklarni sug‘urtalash tizimida banklar sug'urtasi alohida o ‘rinni egallaydi. Banklar krediti va ularning sug'urtasi mamlakatdagi iqtisodiy vaziyatga um umiy ta ’sir ko'rsatadi. Aylanma m ablag'lar va sarmoya zaxiralarining yetishmasligi natijasida iqtisodiyot subyektlari qisqa m uddatli, o ‘rta muddatli va uzoq m uddatli kreditlar olishga maj- burdirlar. Shuning u c h u n h a m berilayotgan kreditlarni sug'urta qilish shart. Shartnom a sug'urta kompaniyasi va banklar yoki boshqa kredit muassasalari o 'rtasida tuziladi. B unday kredit sug‘urtasida sug'ur- talanuvchining kreditni to'lash qobiliyati, ya ’ni kredit riski darajasini hisobga olish kerak. Q isqa xulosalar Sug'urta iqtisodiy tushuncha bo'lib, moliya tizimi bilan bog'liqdir. Sug'urta y a ’ni tabiiy yoki ijtimoiy sabablarga k o 'ra shaxsninig hayoti, sog‘lig‘i yoki m ol-mulkiga zarar yetish ehtimolini oldindan 21 - O .Y u. R a sh id o v va bosh . 321 tutish, ana shunday zararli oqibat yiiz berganida jabr ko‘rgan to m onga zarar o ‘rnini sug‘urtalovchi mablag‘lari hisobiga to'liq yoki qisman qoplab berish yo'li bilan sug‘urta hodisasini salbiy oqibatlari t a ’sirini kamaytirishga qaratilgan faoliyati sug‘urtalash deb ataladi. Sug‘urta tashkiloti-bu maxsus sug‘urtalash kompaniyasi. Sug'urtalovchi-sifatida yuridik va jismoniy shaxslar tushuniladi. S u g 'u rta h u q u q in i m axsus m a n b a la r id a n b o 'lib 0 ‘z b e k isto n Respublikasining 1993-yil 6-mayda qabul qilingan maxsus «Sug‘urta t o ‘g ‘risida» gi qonuni hisoblanadi. Nazorat va muhokama uchun savollar 1. Sug'urtaning mohiyati nimadan iborat? 2. Sug'urtarting funksiyalarini ayting. 3. Kredit risklarini minimallashtirish uslublari. 4. Ixtiyoriy sug'urtalash nima? 5. Sug'urta hodisasi nima? 6. Xalqaro hisob-kitob operatsiyalaridagi risklarni pasaytirish yo'llari. 7. Valuta risklari va ularni sug'urtalash nima? 8. Tibbiy sug'urta obyekti nima? 9. Sug'urtalash turlari nima? 10. Tashqi iqtisodiy faoliyatni sug'urtalash nimadan iborat? Asosiy adabiyotlar 1. 0 ‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, — T.: « 0 ‘zbekiston», 2 0 0 2 . 2. 0 ‘zbekiston Respublikasining « 0 ‘zbekiston Respublikasi M arkaziy banki t o ‘g ‘risida»gi qonun, — T.: « 0 ‘zbekiston», 1995. 3. 0 ‘zbekiston Respublikasining «Banklar va bank faoliyati t o ‘g ‘risida»gi q onun, — T.: « 0 ‘zbekiston», 1996. 4. 0 ‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksi, X alq s o ‘zi, 0 9 .0 1 .2 0 0 2 . 5. 0 ‘zb ek isto n R e sp u b lik a sin in g « V a lu ta n i tartibga s o lish t u g ‘risid a»gi qonuni, 11.12. 2003. 6. 0 ‘zbekiston Respublikasining «Fuqarolarning banklardagi o m o n a tla r in i him oyalash kafolatlari t o ‘g ‘risida»gi qonuni. 0 4 .0 4 .2 0 0 2 . 7. «M ikrofirm alar va kichik korxonalarni rivojlantirishni rag‘batlantirish borasidagi chora-tadbirlari t o ‘g ‘risida»gi 0 ‘zb e k is to n R espublikasi P r e z id e n - tining Farmoni. Toshkent. 20.06.2005. 8. «Bozor islohatlarini chuqurlashtirish va iqtisodiyotni yanada erk in lash - tirish sohasidagi usiuvor y o ‘nalishlar amalga oshirilisnini jadallashtirish c h o r a - tadbirlari t o ‘g ‘risida»gi 0 ‘zb ek isto n R e sp u b lik a si P r e z id e n t in in g F a r m o n i. Toshkent. 14.06.2005. 9. «Tadbirkorlik subyektlari to m on id an ta a d im etiladigan hisob ot tiz im in i takomillashtirish va uni noqonuniy talab etganlik u c h u n javobgarlikni kuchavtirish t o ‘g ‘risida»gi 0 ‘z b e k is t o n R e sp u b lik a si P r e z i d e n t i n i n g q arori. T o s h k e n t . 15.06.2005. 10. 0 ‘zbekiston Respublikasi P rezidentining 20u5-yil ¡5-apreldagi «Bank tizim ini yanada isloh qilish va e r k i.i a .'i t i iis h cVota-tadbirlari i o ‘g risida» gi qarori. «Xalq s o ‘zi» 16.04.2005. 11. «Pul mablagMarini bankdan tashqan muv>milasini yanada qisqartirish chora-tadbirlari t o ‘g ‘risida»gi 0 ‘zbeki?ton Res& ubH kasiring V aziriar M a h - kamasining qarori. 05.08.2002. 12. «Pul-kredit ko'rsatkichlarni taitibga solish iuexanizm ifii takor: U & to r is h c h o r a - t a d b i r l a r i t o ‘g ‘r is id a » g i 0 ‘ z b e k i s t o n R e s p u b h ' ^ a s i n i n i V = z i r l a r M ahkamasining qarori. 04.02.2003. 13. Karimov I.A. B archa rcja va d asturi’ rirniz v a ta n im ir t;: a q q iv n tin ; yuksaltirish, xalqimiz faro , onligiru oshirisiiga xizroat qiladi. —T.: 0"zbek:ston. 2011. 14. Karimov.I.A. Bank itzimi, pul m uom aiasi, kredit, investitsiya va m o liyaviy barqarorlik t o ‘g ‘r is id a .T .,0 ‘zbekiston. 2005. 15. Karimov I.A. B izning bosh m aasadim iz-jam ia; r.i deiY:Okiaaaahtinsh va vangilash, m am lakatni m odcrnizatsiya va :Siuh tu U id ir . I . O 'ibeK .isuin., 2005.y. 16. Karimov f.A. Yangilanish va barqaror taraqqiyot y o ii d a n yanada izchil h arakal q ilish, x a lq im iz u c h u n farovon turm ush sh aroiti yaratish- asosiy vazifamizdir. Toshkent oq sh o m i. 13.02.2007. 17. Д еньги, кредит, б а н к и / П о д ред. Б елоглазовой Г. Н. П о с о б и е для сдачи экзамена. — М.: Ю р а й т -И зд а т, 2006. — 160 с. 18. Деньги, кредит, бан к и / П о д ред. Г.Н. Белоглазовой: Учебник. — М.: Ю рай т -И здат, 2006. - 620 с. 19. Галанов В.А. Ф и н а н с ы , д е н е ж н о е о б р а щ ен и е и кредит: У чебник. - М.: Ф О РУ М : И Н Ф Р А - М , 2006. - 416 с. 2 экз. 20. Годин А. М., Макашова Н.С., Подпорина И. В. Бюджетная систем а Р о сси й ск ой Федерации: Учебник. - 3-е изд., испр. и доп . — М.: Издательско- Download 24 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling