О л и й ЎҚув юрт л а р и н и н г

кўзи қамашмоқ — ибора. Фразеологик маъноси нур 
таъсирида кўзнинг жимирлаб кетишиин англатади. Кон- 
текстда тун сўзига нисбатан ишлатилган бўлиб, жонлп 
предметга хос хусусият жонсиз предметга кўчирилган. 
Фразеологик бирликларнинг турига кўра фразеологик 
қўшилма. Иборанинг стилистик бўёғи айтнлган фикрпи 
ёрқинлаштиришдан, бўрттирпшдан иборат. Моносеман- 
тик пбора. Синоними, антоними ва омоними йўқ. Фақат 
кўрмади лексемаси 
бнлан 
синонимик муносабатда. 
Ибора замонавий ва ўз қатламга мансуб.
ФОНЕТИҚ ТАҲЛИЛ
Олий мактаб программасига биноаи студентлар ўз- 
бек адабий тили фонетикаси юзасидан акча кенг наза- 
рин билимга эга бўладилар: адаби;й тил фонемаларн 
системаси, унли, ундош фонемалар сони ва характерис- 
тикаси, товуш ва фонема, сўзнинг фонетик қурилшшқ 
бўғнн тузилиши; урғу, нутқйинг фоиетик бўлинишп; 
иутқ товушларининг ҳосил бўлиш қонуниятлари ва нугқ 
органлари, уларнинг вазифаси кабилар билан муфассал 
танишадилар. Фонетика дарсларида 
транскрипцияга 
ҳам эътибор берилади. Ҳар бнр студентнинг фонетик 
транскрипция бўйича назарий билим ва ёзув малакасига 
эга бўлмоғига эътибор берилади. Фонетикани. чуқур 
ўрганиш студентга ўзбек адабий тили орфоэпнясипи 
яхши ўзлаштиришга, сўз морфемаларн ва уларнинг ёзн- 
лишини яхшироқ англашга ёрдам беради. Узбек адабий 
тили фонетикасига хос хусусиятларни пухта билмаган 
киши орфоэпия нормаларини онгли англай олмайди, 
орфография 
қоидаларини ўзлаштиришда қннналади, 
сўзни морфемаларга ажратишда хатоларга йўл қўяди.
Фонетика маълум бир тилнинг нутқ товушларшш 
ўрганади. Тилнинг ҳар бир ҳоди|Саси нутқ товушларн 
билан боғланган. У тилдаги ҳодисаларнинг юзага чи- 
қишида, сўз ҳосил қнлишда модднй база ҳисобланади.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

«Ҳар бир тилшшг материали товушлардир» (К. Маркс, 
Ф. Эпгельс). Фонстнк таҳлилда нутц товушларининг 
табнатп, турли фонетик ҳодисаларнинг 
фонемаларга 
таъспри кабилар ўрганиладн.
Таҳлил учун мисоллар 'гап тарзида олинди. Шунинг 
учун фонемаларии, таҳлил этганда уларнп алфавнт тар- 
тибида кўрсата олмадик, шунингдек, уларшшг класси- 
фикациясидаги тартибга ҳам амал қилишнинг иложи 
бўлмади. Сўз товушларини таҳлил қилишда қантариц- 
лардан қочиш мақсадида коитекстда такрорлаиган то- 
вушларга бир марта характеристика берилди. Агар би- 
рор товушнинг кейинги ишлатилган ўрнида товуш си- 
фатига алоқадор 
ўзгаришлар бўлса, ўшалар- устида 
тўхталнидп.