О. Mavlonov, Т. Tilavov, В. Aminov
donor, boshqalardan qon oluvchi odam retsipiyent
Download 6.73 Mb. Pdf ko'rish
|
Biologiya 8
|
donor, boshqalardan qon oluvchi odam retsipiyent deb ataladi). II qon guruhli
odamlar II va IV qon guruhli odamlarga, III qon guruhli odamlar III va IV qon guruhli odamlarga qon berishi mumkin. IV qon guruhli odamlar faqat shu qon guruhli odamlarga qon berishi mumkin, lekin o‘zi hamma guruhdan qon oladi. Shuning uchun ular universal retsipiyent deb ataladi (jadvalga qarang). Qon guruhlari Qon berish mumkin Qon qabul qilish mumkin I I, II, III, IV I П П, IV 1,11 HI Ш, IV Ш IV IV I II, III, IV Topshiriqlarga javob yozing va javobingizni tekshirib ko'ring: 1. Tushundial ami ma’nosi bilan juftlab ko‘rsating: A - gem, В - globin, D - arteriya qoni, E - vena qoni, F - kamqonlik, G - donoT, H - rezus, J - gemofiliya; 1 - eritrotsitlar yoki gemoglobinning kamayib ketishi, 2 - qon ivishining buzilishi, 3 - gemoglobinning temir saqlovchi oqsHi, 4 - gemoglobin oqsili, 5 - oksidlangan qon, 6 - uglerod gaziga to'yingan qon, 7 - eritrotsitlarda rezus oqsili boiishi yoki bo'lmasligi, 8 - boshqalarga qon beradigan shaxs. 2. Qon oladigan guruhlar va ularga quyish mumkin bo'lgan qon guruhlarini juftlab yozing: A - I guruh, В - II guruh, D - Ш guruh, E - IV guruh; 1 - I, П1, 2 - I, 3 - 1 , II, Ш, IV, 4 - 1 , II. Masalalarni yeching: 1. Katta yoshdagi odam organizmi tomirlarida 5 litr qon bo'ladi. Erkaklarda qonning 14 % i, ayollarda 13% i gemoglobinga to‘g‘ri keladi. Agar bir gramm gemoglobin 1,3 ml kislorodni tutsa, erkaklar va ayollar qonida qanchadan kislorod bo'ladi? 2. Odam qoni o'lchami 0,007 mm, echkiniki 0,004 mm, baqaniki 0,004 mm ga teng. 1 mm3 odam qonida 5 mln, echki qonida 10 mln, baqa qonida 400000 eritrotsit bo' ladi. Qaysi organizm qoni muayyan vaqt birligida yurakka ko‘proq qon olib keladi? 51 0 ‘ylab javob bering: 1. Qon organizmda bir qancha funksiyani bajaradi. Ko‘p qon yo'qotgan odamning qaysi organlar faoliyati tezroq izdan chiqishi mumkin? 2. Bemorga qon quyishda bemor va donorning qon guruhlari inobatga olinadi. Bu jarayonda rezus faktor ham hisobga olinishi kerakmi? Download 6.73 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|