О. Mavlonov, Т. Tilavov, В. Aminov
] ] 3 36-§. Teri gigiyenasi, teri shikastlanganda birinchi
Download 6.73 Mb. Pdf ko'rish
|
Biologiya 8
- Bu sahifa navigatsiya:
- Issiq urishi.
- Sovuq urishi.
] ] 3
36-§. Teri gigiyenasi, teri shikastlanganda birinchi yordam ko‘rsatish quyib turiladi. Teri kimyoviy moddalar bilan kuyganida jarohatlangan joyga sovuq suv quyiladi. Terini kislota kuydirganida kuygan joy ichimlik sodasi eritmasi bilan yuvilib, sterillangan bog‘ich bilan bog‘lanadi. Issiq urishi. Odam yuqori harorat va nam havoda, shuningdek, yopiq xonada jismoniy mehnat qilganida yoki havo o‘tkazmaydigan kiyimda ishlaganida teri orqali suv bug'lanishi va issiqlik ajralishi qiyinlashib, uni issiq uradi, Issiq urgan kishining boshi og‘riydi, yuragi tez ura boshlaydi, quloqlari shang‘illaydi. Uning rangi oqanb, hushidan ketishi mumkin. Issiq urgan odamga birinchi yordam ko‘rsatilganda uning kiy imi va tugmalarini yechib, salqin joyga yotqiziladi. Bemor peshanasiga va tanasiga sovuq suvda ho‘llangan sochiq bosiladi. Uning taqimi ostiga yostiq qo‘yib, oyoqlari balandroq ko‘tariladi. Bemorni yelpib. shamollatib turiladi. Sovuq urishi. Sovuq havoda uzoq qolib ketgan odam tanasining ochiq joylari, xususan, qulog‘i, burni, oyoq va qo‘l barmoqlarini sovuq urishi mumkin, Sovuq urganida teri oqarib, uning sezuvchanligi yo‘qoladi. Bunday holda terining oqar- gan joylariga issiq o‘tkazmaydigan paxta qo‘yib yoki ju n ro‘mol bilan bog‘lab qo‘yiladi. Sovuq urgan joy biroz isib, sezgi paydo bo'lgunicha bog'ich yechilmaydi. Sovuq urgan joydagi qon tomirlari mo‘rt bo‘lib qoladi. Qon tomirlari yorilib, qon oqmasligi uchun sovuq urgan joyni harakatlantirmaslik kerak. Odam sovuqdauzoq qolib, qattiq sovqotganida issiq uyga kiritilib, uning ustiga ko‘rpa yoki palto yopib, o‘rab qo‘yiladi. Unga issiq sut, kofe yoki choy ichiriladi va bemor kasalxonaga jo‘natiladi, Sigareta va alkogol sovuq havoda organizmni isitishi to‘g‘risida ayrim fikr- lar haqiqatdan uzoq turadi. Chunki, sigareta qon tomirlarini siqib, barmoqlar va boshqa organlarda qon oqishini qjyinlashtinshi tufayli sovuq urishini tezlashtiradi. Spirtli mahsulotlar dastlab qon tomirlari, ayniqsa, yuz va bo'yindagi kapillarlarni kengaytirib, isish tuyg‘usini paydo qiladi. Aslida esa spirtli ichimliklar ta’sirida organlar issiqlikni tashqi muhitga ko‘p ajratishi tufayli organizm tez sovib, odamni tezroq sovuq uradi. Download 6.73 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling