O. T. Xusanov o‘zbekiston respublikasining konstitutsiyaviy huquqi darslik toshkent – 2012 Xusanov O. T

Oltinchi. Saylovchilar ro‘yxatini tuzish va saylov byulletenlarini rasmiylashtirish.
Saylovchilar ro‘yxati – uni tuzish, ro‘yxat bilan saylovchilarni tanishtirish, ro‘yxat yuzasidan kelishmovchiliklarni hal qilish munosabatlarini keltirib chiqaradi. Saylovchilar ro‘yxati ovoz berish imkoniyatini beruvchi hujjat. Saylovchilar ro‘yxati saylov uchastkalarida, uchastka saylov komissiyasi tomonidan tuziladi.
Tuman, shahar hokimlari saylovchilarni hisobga olishni ta'minlaydi, ro‘yxat tuzishga jamoatchilik vakillari jalb qilinishi mumkin. Harbiy qismlarda saylovchilarni ro‘yxati qism qo‘mondonligi taqdimi bilan, xorijdagi vakolatxonalarda, sog‘liqni saqlash, dam olish muassasalarida saylovchilar ro‘yxati tashkilot rahbarlari taqdim etgan ma'lumotlar bo‘yicha tuziladi.
Saylov kuniga qadar o‘n sakkiz yoshga to‘ladigan, ro‘yxat tuzilayotgan vaqtda mazkur saylov uchastkasida doimiy yoki vaqtincha istiqomat qilayotgan fuqarolar ro‘yxatga kiritiladi. Ro‘yxat uchastka saylov komissiyasi raisi va kotibi tomonidan imzolanadi. Ro‘yxatda har bir saylovchini familiyasi, ismi, otasining ismi, tug‘ilgan sanasi va manzili aks ettiriladi.
Ro‘yxat saylovga o‘n besh kun qolganda, kasalxona, dam olish uylari va boshqa uzoq joylarda yetti kun (Prezident sayloviga ikki kun) qolganda, tanishish uchun saylov uchastkasida olib qo‘yiladi.
Ro‘yxat xususida shikoyat uchastka saylov komissiyasiga beriladi, Prezident saylovlarida shikoyat kechi bilan ikki kunlik muddatda, saylov arafasida esa darhol qo‘rib chiqilishi kerak. Vakillik organlariga saylovda shikoyat 24 soat ichida ko‘rib chiqilishi kerak.
Komissiya hat-harakati ustidan sudga shikoyat qilish ko‘rsatilgan. Prezident saylovi to‘g‘risidagi qonunda sudga saylovdan kechi bilan uch kun oldin shikoyat qilinishi, sud shikoyati ikki kunlik muddatda ko‘rib chiqilishi belgilangan.
Saylov jarayonida saylov byulletenlarini tayyorlash, yetkazib berish va rasmiylashtirish alohida bir tadbir deb qaraladi.
Saylov byulleteniga nomzodlar familiyasini, otasining ismi alifbo tarkibida kiritilib, uning tug‘ilgan yili, egallab turgan lavozimi, nomzodlikka ko‘rsatgan siyosiy partiya ko‘rsatiladi.
Tuman, shahar Kengashiga saylovda nomzod nomzod ko‘rsatgan fuqarolarning o‘zini-o‘zi boshqarish organlari ham ko‘rsatiladi. Saylov byulletenida uni to‘ldirish tartibi ham ko‘rsatiladi.
Byulletenlar davlat tili, okrug saylov komissiyasining, viloyat, tuman, shahar kengashiga saylovda shu hududlar uchun saylov o‘tkazuvchi saylov komissiyasining qarori bilan okrugining ko‘pchilik aholisi so‘zlaydigan tilda nashr qilinadi.
Saylov byulletenlari saylovga kamida uch kun qolganda uchastka saylov komissiyasiga yetkazib beriladi. Olingan byulletenlar soni ro‘yxatga kiritilgan saylovchilar sonidan yarim foizidan ko‘p bo‘lmasligi kerak. Byulletenning o‘ng tomoni yuqori burchagiga uchastka saylov komissiyasining ikki a'zosi imzo qo‘yadi, imzolar komissiya muhri bilan tasdiqlanadi. Shunday usulda rasmiylashtirilmagan byulletenlar sanab chiqishda hisobga olinmaydi.