O yakubjonov, S. Tursunov, J. Muqimov

Biologik xususiyatlari. Issiqqa talabi. 
Marjumakning urug‘i 7-8°C da 
unib chiqadi. M aysalar 15°C da 7-8 kunda o ‘sib chiqadi. Bahorda 
boiadigan sovuq (1,5°C) marjumakning maysasiga salbiy ta ’sir qiladi, 
harorat -2°C gacha past boisa, maysa nobud boiadi. H arorat 25°C dan 
oshsa va 12-13°C dan past boisa, sust o‘sadi, rivojlanmaydi. Marjumak 
uchun eng maqbul harorat 20°C hisoblanadi.
T ajribalarning k o ‘rsatishicha, a n g iz g a yozda ekilgan m arjum ak 
navlari 75-80 kunda pishib yetiladi. Tezpishar navlari esa 60-70 kunda 
foydali harorat yigindisi 800-1000°C boiganda to i a yetiladi.
Nam likka talabi. 
M arjum ak nam sevar o ‘simlik, tran sp iratsiy a 
koeffitsiyenti 500-600 ga teng. U rug‘ k o ‘karib chiqishi uchun 40-50%

---

(ekilganda urug‘ning vazniga nisbatan) suv sarflanadi. Marjumak butun 
о‘suv davri davomida namlikni bir xilda talab qilmaydi. Birinchi rivojlanish 
davrida - maysalashdan gullashgacha 11 %, gullashdan pishishgacha 89 % 
suv sarflaydi. 0 ‘suv davrining ikkinchi yarmida suv ko‘proq sarflanadi. 
Havoning nisbiy namligi 60 % dan kam boim asa, yaxshi rivojlanadi.
Yorug‘likka talabi. 
Marjumak - yorug‘sevar qisqa kun o ‘simligi. Qisqa 
kun davrida takroriy ekin sifatida ekilsa, tez pishadi, ammo yaxshi 
o ‘smaydi, past bo‘yli b o iib qoladi.
Tuproqqa talabi. 
Marjumak tuproq muhitiga talabchan emas. U rN 
5-7,5 atrofida boiganda ham o ‘saveradi. Tuproq turiga uncha talabchan 
emas, ammo tuproq unumdorligiga ta ’sirchan.
0 ‘g ‘itlash. 
M arjum ak 1 s don va shunga muvofiq poya, barglar 
massasini hosil qilish uchun 3,4 kg azot, 1,82 kg fosfor va 3,31 kg kaliy 
o‘zlashtiradi. M a’danli o ‘g‘itlar N PK gektariga 100 kg solinganda 39,7 
kg/ga azot, 21,77 fosfor, 38,6 kg/ga kaliy b o iish i o ‘simlikning yaxshi 
o ‘sib, rivojlanishini ta ’minlaydi.
Ekilgandan keyin 30-40 kun o ‘tgach, o ‘suv davrida o ‘zlashtiradigan 
azot va kaliyning 60 %, fosforning 50 % ini o'zlashtiradi. M arjumak 
fosfor va kaliyga nisbatan azotni kam roq talab qiladi. Azot ildizining 
me’yorida rivojlanishi uchun o‘suv davrining boshlanishida ko‘proq zarur. 
Keyingi davrda azotning ko‘p berilishi o ‘simlikni g‘ovlashga, kam hosil 
boiishiga olib keladi.
M a’danli - fosfor, kaliy o ‘g‘itlarining asosiy qismi kuzgi shudgordan 
oldin, azotli o‘g‘itlar ekishdan oldin kultivatsiya bilan beriladi. Fosforli 
o ‘g‘it sifatida fosfor unini berish mumkin. Ekayotganda 10-20 kg/ga fosfor 
berish hosildorlikni 3-5 s/ga oshiradi. Oziqlantirish uchun shonalash, yalpi 
gullash davrida m a’lum miqdorda o ‘g‘it berish hosilni 5-6 s/ga oshiradi. 
Bunda o ‘g‘itlar 10-12 sm chuqurlikka kultivatsiya bilan beriladi.